-
dzyndzel8.01.20068.01.2006W żadnym dostępnym mi słowniku nie znalazłem słowa dzyndzel. Interesuje mnie, czy wyraz ten ma jakieś znaczenie nie będące wulgaryzmem. Z góry dziękuję za informację.
-
Miękczący wpływ dawnych samogłosek
16.01.202116.01.2021W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.
-
na raz tylko jeden pkt11.04.200211.04.2002Szanowni Państwo,
Oto moje pierwsze pytanie do Poradni, ale na pewno nie ostatnie. Mam bowiem mnóstwo różnorakich wątpliwości, a słowniki, niestety, nie radzą sobie z ich rozwiązywaniem. Ale zanim zadam to konkretne pytanie, proszę o jedno wstępne wyjaśnienie: dlaczego napisali Państwo powyżej, w „słowie wstępnym": „prosimy pytać tylko o jedną rzecz na raz” – chodzi mi o rozdzielną pisownię wyrażenia na raz. Azaliż nie stoi w słowniku (m.in. NSO PWN!), iż należy je pisać łącznie w znaczeniu 'jednocześnie'? A przecie właśnie taki sens ma tu owo wyrażenie. Uprzejmie proszę o pilną odpowiedź i – chyba – korektę.
Pora na pytanie właściwe:
Czy wyraz punkt należy uznać za pojęcie matematyczno-fizyczne i wobec tego jego skrót pkt w przypadkach zależnych pisać bez kropki, czy raczej traktować jak „zwykły” rzeczownik i stawiać kropkę w dopełniaczu itd., jak w skrótach mgr, dr, bp itp. Wydaje mi się, że słuszna, no i znacznie prostsza, jest ta pierwsza interpretacja. Tylko dlaczego słowniki (przeszukałem ich kilkanaście!) robią unik i podają hasło pkt wyłącznie w mianowniku? A może się mylę, może w którymś ze słowników określono ten „szczegół"?
Serdecznie pozdrawiam Redaktorów Poradni, dziękując za tę cenną inicjatywę, jaką jest doradzanie via internet (Internet?).
Krzysztof Szymczyk, Opole
-
Pico della Mirandola27.05.200327.05.2003Szanowni Państwo,
Mianownik: G. Pico della Mirandola, Dopełniacz: G. Pico della Mirandoli – wszystko jasne, według słownika Pico się nie odmienia. Ale jeśli rzeczony filozof występuje w tekście, którego jest głównym bohaterem, jako „goły” Pico (bez della Mirandola), to też nie wolno odmieniać? Dodam, że ta skrócona forma, choć może nie nazbyt poprawna, jest raczej zakorzeniona i potwierdzona, czy raczej wprowadzona przez uzus obcojęzyczny (cf. Responsio ad Picum Melanchtona). Jednakże cokolwiek napiszę, brzmi nieszczególnie. Dop. Pica – w porządku, ale Narz. Pikiem? Cel. Picowi?
Z poważaniem
Marianna Cielecka -
pomarańcz16.06.200616.06.2006Szanowni Państwo,
ponownie piszę do Państwa z prośbą o pomoc w rozstrzygnięciu nurtującej mnie kwestii językowej. Tym razem chodzi o nazwnictwo kolorów. Większość z nich można nazwać dwojako: biały – biel, żółty – żółć itp. Czy w ten sam sposób można nazwać kolor pomarańczowy? Ostatnio napisałem zdanie: „Ciemny brąz ścian zestawiono z pomarańczem tapicerowanych mebli”. Czy nie można bronić owego pomarańczu, kierując się zasadą analogii?
Z poważaniem,
Dominik Szulowski -
po południu7.10.20087.10.2008Witam!
Mam pytanie dotyczące słowa po południu. Czy jeżeli stosujemy zwrot: „Sklep będzie otwarty po południu w godz. …”, stosujemy pisownię łączną czy rozłaczną?
-
pory dnia13.02.200813.02.2008Witam,
chciałabym zapytać, jak się poprawnie mówi:
- 1 nad ranem?
- 1 w nocy?
- 1 rano?
Późne popołudnie i wieczór jakie obejmują godziny?
Dziekuję. -
rodzaj gramatyczny obcych nazw geograficznych5.03.20125.03.2012Jakiego rodzaju używa się przy obcych nazwach geograficznych, jeśli rodzaj ten nie jest oczywisty? Np. chińskie prowincje Gansu i Anhui albo powiat Chishui – czy będzie to to Gansu itd. a może ten Gansu? Albo rzeka Huang-Ho – Huang-Ho wylało, wylała czy wylał? Zagadnięty znajomy sinolog rozłożył ręce i powiedział, że tez jest ciekaw.
Z góry dziękuję. -
To jeden (?), jedno (?) z najlepszych… lat (?), roków (?)19.12.201519.12.2015Czy możliwe jest użycie staropolskiej liczby mnogiej słowa rok? Ostatnio w jednym z programów telewizyjnych zostało wypowiedziane zdanie, którego fragment brzmiał tak:
To jeden z najlepszych roków.
Z góry dziękuję za pomoc
-
wyprzedaż zimy3.02.20133.02.2013Na bilbordach jednej z galerii istnieje napis „Wyprzedaż zimy”. Czy to jest poprawna forma, nawet jeżeli dotyczy logicznego skrótu?