-
Jak wymawiamy ę w wyrazie rękawiczka?7.02.20187.02.2018Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.
Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.
Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski
-
Jak zaadresować list?28.11.200528.11.2005Jak zaadresować pismo do małżeństwa lekarskiego, np. lek. med. M. E. Kowalscy czy inaczej?
-
kajakowy i kajakarski
26.05.202426.05.2024Dzień dobry.
Mam pytanie. Czy kajakowy i kajakarski można używać zamiennie. I czy któraś z form jest niepoprawna?
-
Kanapka z mięsem kolegi 18.04.201818.04.2018Czy zdania w rodzaju to kanapka z mięsem kolegi są tylko niezręczne, czy również błędne? Teoretycznie można je różnie interpretować, ale właściwy sens przeważnie nasuwa się od razu.
Pozdrawiam
-
kiedy (w)tedy17.11.200617.11.2006Szanowni Państwo,
od jakiegoś czasu chodzi za mną określenie kiedy wtedy, np. „Kiedy wtedy sięga po tabletkę” (rozumiem jako: 'byle kiedy, co chwila'). Nie wiem skąd się wzięło u mnie to wyrażenie ani nawet co dokładnie oznacza, ale chciałabym poznać odpowiedź na pytanie: czy taka forma jest dopuszczalna? Czy dobrze rozumiem jej znaczenie? Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z poważaniem,
Dominika Solska -
Kisiel14.06.200614.06.2006Dzień dobry. Chiałabym się dowiedzieć, czy nazwisko Kisiel jest etymologicznie związane z potrawa i skąd ono pochodzi.
-
klient, przedsiębiorca, podatnik
17.03.202317.03.2023W administracji coraz częściej używa się sformułowań „klient” „przedsiębiorca” zamiast słowa „podatnik”. Z tego też wynika moje pytanie, czy właściwe jest wyrażenie razem „klienci i przedsiębiorcy” jako zamiennik sformułowania „podatnicy”, czy powinno stosować się je osobno?
Z wyrazami szacunku
Adrian Bujak
-
Kolejność nazw funkcji i stanowisk w podpisie26.06.201926.06.2019Szanowni Państwo,
jak podpisywać się stanowiskiem w korespondencji formalnej Dyrektor Marketingu, Członek Zarządu czy na odwrót?
Z poważaniem
-
konstypant22.06.201222.06.2012Szanowna Poradnio,
chciałbym zapytać o znaczenie słowa konstypant. Kogo można nazwać takim określeniem? Czy jest ono poprawne? A może to słowo ma rodzimy, bardziej rozpowszechniony odpowiednik? Dziękuję za wyjaśnienia.
Pozdrawiam
A.P. -
Kropka po skrócie r. 16.11.201716.11.2017Proszę o informację, czy na końcu zdania, które kończy się datą, np. 10.10.2017 r., należy postawić kropkę jeszcze jedną po r., czyli napisać: 10.10.2017 r.., czy zakończyć zdanie na r.
Dziękuję za odpowiedź.