przechodzenie
  • nie tylko uszy
    28.05.2009
    28.05.2009
    Dzień dobry!
    Mam ogromną prośbę o rozstrzygnięcie dwóch wątpliwości, jakie z koleżanką posiadamy. Mianowicie, jak poprawnie powinno brzmieć zdanie: „Widzę rzeczy takimi, jakimi są”, czy może: „Widzę rzeczy takimi, jakie są”? I jeszcze druga prośba, dotycząca odmiany rzeczownika uszy. Jak powinno prawidłowo brzmieć: „Konchujemy oba (oboje?) uszy”? Chodzi o podkreślenie, że dokonujemy tego i na jednym, i na drugim uchu.
    Będę bardzo wdzięczna za udzielenie odpowiedzi.
    Pozdrawiam!
  • nieżywotny wykonawca czynności
    21.12.2014
    21.12.2014
    Witam,
    w stronie biernej można nie podawać wykonawcy czynności, zazwyczaj jest nim człowiek albo zwierzę, ale czy siły natury albo przedmioty zautomatyzowane (bądź niezautomatyzowane) również określa się wykonawcami czynności? Gramatycznie nie widać różnicy np. w tego typu zdaniu: „Drzwi zostały zamknięte przez… 1) Janka, 2) wiatr 3) robota 4) system antywłamaniowy”?
    Pozdrawiam
  • nowy, nowszy, najnowszy
    31.05.2011
    31.05.2011
    Dzień dobry,
    czy zwrot zupełna nowość jest poprawny? Zawsze wydawał mi się on nielogiczny – przecież coś nie może być mniej lub bardziej nowe.
    Z góry dziękuję.
  • Nowy Świat w Warszawie
    18.06.2003
    18.06.2003
    Dzień dobry!
    Od pewnego czasu nurtuje mnie następujące pytanie: dlaczego mówimy na rogu Nowego Światu (nazwa ulicy), podczas gdy poprawna forma dopełaniacza rzeczownika świat brzmi świata?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Ewa Tomasiewicz
  • Nuggetsy, nuggety

    23.12.2015
    23.12.2015

    W Najnowszym Słownictwie Polskim można znaleźć odmianę nugget (M.lp.) – nuggetsy (M.lmn.).

    Angielska końcówka -s dotąd albo przechodziła do liczby pojedynczej w ramach depluralizacji (np. krakers), albo tworzyła liczbę mnogą (np. rookies, marines). Czy nie powinno być zatem:

    nugget (M.lp.) – nuggety (M.lmn.) a. nuggets (M.lp.) – nuggetsy (M.lmn.)?

  • Ochrzczony czy ochrzcony?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Szanowni Państwo,
    w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?

    Dziękuję za pomoc,
    Łukasz
  • od błędu do poprawności
    3.12.2004
    3.12.2004
    Witam serdecznie!
    Zwracam się do Państwa z pytaniem: jak wygląda proces przechodzenia wyrażeń z uzusu do poprawnej polszczyzny? Czy możliwe jest, aby wyraz niepoprawny zaczął spełniać wymogi poprawności jedynie dlatego, że jest często używany? Do tego pytania skłonił mnie fakt notorycznego używania zaimka wskazującego ta w bierniku. Ciągle słyszę tą książkę, tą kobietę i coraz częściej mam wrażenie że prawidłowa odmiana odchodzi do lamusa.
    Pozdrawiam.
  • oddać za coś
    18.10.2014
    18.10.2014
    Czy poprawne jest sformułowanie „Oddam za…”? Często spotykam taki zwrot, oczywiście w kontekście sprzedaży, a nie chęci podarowania za darmo.
  • Odsłowniki

    19.05.2022
    19.05.2022

    Szanowni Państwo,


    mam pytanie dotyczące odsłowników.

    Do tej pory zawsze klasyfikowałam je jako rzeczowniki odczasownikowe.

    Zauważyłam jednak, że niektóre z nich występują jako niezależne formy słownikowe (np. "mieszkanie", "jedzenie" itp.).


    Czy normy dotyczące takiego przechodzenia od odsłowników do niezależnych rzeczowników są gdzieś określone, czy też jest to proces ciągły, a kwestia klasyfikacji tych form - niejednoznaczna?

    Czy znajdę gdzieś listę takich zleksykalizowanych odsłowników?

  • O nazwie gry komputerowej HλLF-LIFE (Half-Life)
    13.06.2017
    13.06.2017
    Chciałem zapytać, jak wygląda sytuacja odmiany stylizowanych nazw własnych (głównie anglojęzycznych). W sytuacjach, gdy niektóre litery w nazwie są zastępowane symbolami lub cyframi, narzucana jest pisownia samymi wielkimi lub małymi literami itp. Spotkałem się ze stwierdzeniem, że stylizacja przy odmianie powinna zostać usunięta (np. w mianowniku HλLF-LIFE, ale w dopełniaczu powinno być Half-life’a). Czy są jakieś normy, które dyktują, w jaki sposób powinno się odmieniać takie wyrazy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego