Dzień dobry,

mam pytanie – jak poprawnie mówić – ptasia grypa czy grypa ptaków? W tekstach nazwy te często stosuje się wymiennie. Z drugiej strony wygląda to jak kalka z angielskiego (bird flu), więc wtedy chyba forma „ptasia grypa” byłaby odpowiednia. Będę wdzięczny za odpowiedź.

Pozdrawiam

Marcin

Szanowni Państwo,

skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptak—ptasi?

Proszę o naświetlenie tego problemu.

Łukasz

Szanowni Państwo,
zwracam się z prośbą o pomoc w ustaleniu znaczenia i pochodzenia słowa świerkać / świergolić. Czy jest to synonim ćwierkania? A może neologizm lub archaizm?
Uprzejmie proszę o pomoc, z góry dziękuję za odpowiedź.

ĆMIE skrzydła, ĆMIM skrzydłom – dlaczego nie ma w słowniku?

Dlaczego mówimy inteligencja emocjonalna (ang. emotional intelligence), ale sztuczna inteligencja (ang. artificial intelligence)? Drugi termin jest – co widać wyraźnie – kalką angielską.
Pytam, bo zamierzamy wydać książkę o inteligencji sztucznej. Tylko pod jakim tytułem:
Sztuczna inteligencja czy Inteligencja sztuczna? Wydaliśmy książkę pt. Inteligencja emocjonalna i trudno nam akceptować usus, który w tym wypadku jest kalką angielską.

Szanowni Państwo,
chciałbym prosić o wyjaśnienie pisowni wyrażenia kuku na muniu. Niedawno spotkałem się z etymologicznymi rozważaniami, według których zastosowane kuku pełni funkcję neologizmu dziecięcego, utworzonego od staropolskiego kukać, natomiast muniu znaczy 'mózg'. Konstrukcja oznaczałaby 'skaleczenie na mózgu'.
Czy dawniej zapisywano mózg przez u, czy muniu powstało przez uznanie charakterystycznej dla zdrobnień końcówki -uniu?
Z poważaniem
Czytelnik

Jaka jest geneza wyrażenia u diabła na kuliczkach, oznaczającego mniej więcej tyle co 'na wygwizdowie'? Czym są owe kuliczki?

Interesuje mnie jedna kwestia, mianowicie: czy można używać sformułowania (na przykład) polski autonomista w znaczeniu ‘kogoś, kto jest autonomistą pochodzącym z Polski’, a nie ‘zwolennik autonomii Polski’? Przykład mógłby być taki (i to kompletnie hipotetyczne, poglądy roli nie grają): Sprawę autonomii Gdańska popierali zarówno autonomiści gdańscy, jak i polscy.

Mam problem z przydawkami charakteryzującymi oraz klasyfikującymi. Ich różnica w podręcznikowych przykładach jest jasna (brunatny niedźwiedź – niedźwiedź brunatny), ale problem pojawia się w nazwach typu królewski dostojnik (a. dostojnik królewski) czy kobiecy podmiot (a. podmiot kobiecy).
Czy stawianie w takich nazwach przydawek przed rzeczownikiem to błąd? Czy też jest to konieczne wyłącznie wtedy, gdy pozycja przydawki ma wpływ na znaczenie (czeski film a film czeski)?

Mam niemały problem z pewnym związkiem frazeologicznym z Pomorza. Szczerze wierzę, że pomogą mi go Państwo rozwiązać. Chodzi o związek: wciągnąć/wciągać/wypijać żółtko. Samo znaczenie nie jest mi obce i wedle mojej wiedzy połączenie to, używane w rozkaźnikach najczęściej, znaczy tyle co: ‘rozbudzać się, zbierać w sobie siły, rychtowanie się z łóżka’.
Zagwozdką dla mnie jest etymologia tegoż frazeologizmu. Dlaczego akurat żółtko czy ma to związek z symboliką życia?

Pozdrawiam
M. Kiliński