samodzielność
  • naprawdę, ale na pewno
    10.01.2015
    10.01.2015
    Czy sformułowano ścisłe kryteria, według których pewne wyrażenia uznaje się za zrosty i ustala pisownie łączną? Słyszałem, że wynika to m.in. z tego, na ile człony w obrębie wyrażenia zachowują samodzielność, np. stąd, ale z powrotem. Co wobec tego z naprawdę i na pewno? Wielu ludzi pisze na odwrót w poczuciu, że prawda utrzymuje większą autonomię językową niż pewno, rzadko używane w takiej formie poza wspomnianym wyrażeniem. Podobnie z na razie, w ogóle czy po prostu.
  • członek czy członkini?
    18.09.2006
    18.09.2006
    Witam !
    Ostatnio pisałem notkę biograficzną swojej szefowej i napisałem, że jest „członkinią Komisji Etyki”. Sama zainteresowana zanegowała jednak ten zapis, twierdząc iż jest on nieprofesjonalny i że życzy sobie być opisana jako „członek Komisji Etyki”. Czy rzeczywiście użycie żeńskiej formy tego wyrazu jest w notce biograficznej nieprofesjonalne?
    Z góry dziękuję i serdecznie pozdrawiam.
  • historia PRL-u
    10.09.2007
    10.09.2007
    Czy poprawnie jest powiedzieć historia PRL czy historia PRL-u? Czy może oba zwroty są poprawne?
    Proszę o pomoc.
  • Końcówki osobowe czasu przeszłego

    15.06.2023
    15.06.2023

    Czy cząstkę „śmy” wystarczy doczepić do jednego z czasowników w koniunkcji: Popijałyśmy i gawędziły czy Popijałyśmy i gawędziłyśmy?

    Dziękuję!

  • Nie jest ważne(,) skąd dokąd
    9.05.2017
    9.05.2017
    Szanowny Panie Doktorze,
    dziękuję za poradę dot. zdania Nie jest ważne(,) skąd dokąd. Zastanawiam się jednak, czy obaj myśleliśmy o konstrukcji tego samego rodzaju. Pańskie zalecenie brzmi tak, jakby chodziło o wypowiedzenie typu Nie jest ważne skąd, dokąd, gdzie, jak i dlaczego. Ja zaś myślałem o elipsie wypowiedzi w rodzaju Nie jest ważne, skąd dokąd się idzie. Ważne, którędy się idzie. Czy i w tym wypadku można mówić o niedostatecznej samodzielności fragmentu skąd dokąd?
    Czytelnik
  • piliśmy i tańczyli
    15.06.2011
    15.06.2011
    Dzień dobry!
    W jednej z książek beletrystycznych zauważyłam, że wielokrotnie pojawiają się konstrukcje typu: „Od szóstej wieczorem aż do późna w nocy piliśmy, wiwatowali i tańczyli”. Dla mnie to brzmi dziwnie i nienaturalnie, choć słyszałam, że można stosować taki zapis. W jakich przypadkach? Czy w powyższym zdaniu takie ucięcie końcówki -śmy jest poprawne?
    Dziękuję
  • Przecinki
    6.06.2018
    6.06.2018
    Mam pytania o przecinki: Widziałem ten film, ale nie pamiętam(,) jaki to [był] tytuł, Nie wiem(,) jak bardzo [źle to wygląda], Zawsze pokazywał slajdy na wykładach, ale nie wiem(,) czy nadal [je pokazuje], A wiadomo(,) na jaki stopień [zaliczyłaś egzamin]?. Pytałem już o tego typu przykłady, ale nadal czuję się bezradny wobec rozstrzygania o samodzielności znaczeniowej quasi-zdań podrzędnych. Nadal też istnieją okoliczności, w których zdania takie (owszem, potoczne) trzeba zapisać.
  • przecinki między jednorodnymi częściami zdania
    10.05.2006
    10.05.2006
    Witam serdecznie! Często miewam problemy z precyzyjnym określeniem, kiedy należy, a kiedy nie powinno się oddzielać jednorodnych części zdania. Na przykład czy w zdaniu: „Dostawały tam dobre, darmowe posiłki” zasadne jest postawienie przecinka pomiędzy dobre i darmowe? Spotykam też różne sposoby zapisu zdań z okolicznikami czasu, np. 23 maja w niedzielę z samego rana lub 23 maja, w niedzielę, z samego rana. Który zapis jest poprawny? Pozdrawiam serdecznie i życzę wszelkiej pomyślności!
    Katarzyna
  • Przydawka samodzielna czy niesamodzielna?
    26.06.2017
    26.06.2017
    Szanowna Redakcjo,
    często spotykam się z sytuacją mnożenia przymiotników przed rzeczownikiem i nieoddzielania ich przecinkami. Jak wiadomo, jest to uzasadnione wówczas, gdy przymiotniki nie są równorzędne. Niekiedy trudno jednak jednoznacznie je sklasyfikować, a ocena ich pozycji względem rzeczownika bywa raczej subiektywna. Czy zatem w zdaniu: […] aby sprowadzić tę fasadę do gładkiej pionowej powierzchni, do szklanej matowej płyty […] słusznie nie wstawiono przecinków?
    Kłaniam się
    Iwona
  • Siedzieliśmy, czekali…
    2.12.2012
    2.12.2012
    Czy poprawne jest sformułowanie: „Siedzieliśmy, czekali i nie upadali na duchu”, czy też wszystkie trzy czasowniki muszą mieć końcówkę -śmy?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego