-
gołąbka, gołębica 5.12.20155.12.2015Czy słowo gołąbka można traktować jako zdrobnienie od wyrazu gołębica?
Innymi słowy: czy wyraz ten ma nieco bardziej spieszczoną formę? Część słowników odnotowuje je jako wprost synonim gołębicy, inne zaś – właśnie jako zdrobnienie. Czy w odniesieniu do młodej samiczki gołębia bardziej zasadnym byłoby użycie określenia gołąbka aniżeli gołębica (które wydaje się więcej „doniosłe”, poważniejsze)?
-
Kretek12.07.201612.07.2016Szanowni Państwo,
zwracam się z zapytaniem odnośnie do odmiany nazwiska Kretek. Problem polega na tym, czy może ono stanowić wyjątek i należy je odmieniać z powodu:
- jakiejś zasady o nieodmienności nazwiska z końcówką -ek, -tek,
- pochodzenia od niemieckiego nazwiska Krettek,
- zmiany znaczenia nazwiska na Kretka, co stanowi zupełnie inne nazwisko i stwarza możliwość pomylenia nazwiska z nazwiskiem Kretka.
Z wyrazami szacunku
- jakiejś zasady o nieodmienności nazwiska z końcówką -ek, -tek,
-
Lalka Murzynek (a. Murzynka) lub lalka murzynek (murzynka)12.07.201912.07.2019Dzień dobry!
Lalka o ciemnej skórze to murzynek czy Murzynek?
Dziękuję za pomoc!
-
Odmieniać nazwiska czy nie?2.01.20062.01.2006Witam! Mojemu narzeczonemu zdarzyło się, że podając swoje imię i nazwisko w dopełniaczu, otrzymywał korespondencję na nazwisko Waldemar Majka zamiast Waldemar Majek, postanowił więc nie odmieniać swojego nazwiska, twierdząc, ze jest ono wyrazem obcym (nadmienię, że pochodzi z Mazur) i że wolno mu nie odmieniać. Czy pochodzenie nazwiska Majek rzeczywiście może być obce i czy właściciel nazwiska ma prawo zadecydować o jego nieodmienianiu?
Z poważaniem, Ewa Sitko -
o synonimii20.10.201120.10.2011Witam!
Interesuje mnie, czy wyrażenia:
– w związku z
– ze względu na
– przez wzgląd na
– zważywszy na
są pełnymi synonimami, jak sugeruje USJP? Moja intuicja podpowiada mi, że wymienione cztery zwroty mają dwa znaczenia: 1) wpływu na jakiś stan rzeczy (i są hiponimami względem z powodu), 2) wprowadzenie czegoś, co jest brane pod uwagę. Nie jestem jednak tego pewien, dlatego jestem ciekaw Państwa opinii.
Pozdrawiam! -
Piesek maskotka a maskotka piesek 28.02.201628.02.2016W zestawieniach typu lekarz chirurg, człowiek encyklopedia człon drugi zestawienia pełni funkcję określenia członu pierwszego. Jak wobec powyższego ocenić zestawienie piesek maskotka? Powinno oznaczać żywe zwierzątko traktowane jak zabawka, a tymczasem używane jest dla nazwania maskotki mającej kształt pieska, więc… nie ten szyk?
Czy pozostaje uznać, że jest ono zbudowane niezgodnie z regułami języka?
-
Spieszczenie notki
16.12.202316.12.2023Szanowni państwo,
ostatnio w rozmowie z moim przyjacielem użyłem słowa „notki”, mając na myśli słowo „notatki”. Wynikła z tego dyskusja, czy moje określenie to zdrobnienie od określenia notatki, czy jest to skrótowiec. Upieram się przy zdrobnieniu, bo w takim celu właśnie skonstruowałem to wyrażenie. Więc moje pytanie to: Czy notki to zdrobnienie czy skrótowiec od określenia notatki?
Z wyrazami szacunku,
Michał
-
sześć pytań o zdrobnienia1.12.20081.12.2008Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnik – jamniczek i jamniś, od poradnia – poradeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”? -
uboga krewna20.11.200820.11.2008Szanowni Państwo!
Chcę spytać o możliwość odmiany (przez rodzaje, liczby) frazeologizmu ubogi krewny. Konkretniej: czy można powiedzieć o czymś uboga krewna (np. moja kotka – uboga krewna lamparta, koza – uboga krewna kominka, skoda – uboga krewna volkswagena)? Dwa ostatnie przykłady są z forum dla korektorów, gdzie trochę się kłócimy o tę możliwość odmiany – dlatego czekamy na opinię mądrzejszych.
Z poważaniem,
Ida Kasprzyk -
zamieszanie2.10.20192.10.2019Szanowni Językoznawcy!
Czy w zdaniu I po co całe to zamieszanie, i zabawa w kotka i myszkę? przecinek został postawiony prawidłowo? Czy jednak nie powinno go tam być?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Anna