-
umarł i pogrzebion26.10.200626.10.2006Czy analogicznie do form zdrów, gotów, żyw, rad, wesół itp. można tworzyć podobne od dowolnego przymiotnika? Jeśli tak, to jakie rządzą tym reguły, np. jak to będzie od zaradny, złoty, zdobyty, obejrzany, zrobiony? Czy w słowach „Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion” umarł jest skróconą formą od umarły? I czy w cytowanym fragmencie są to przydawki, czy orzeczniki?
-
użalać się – komu czy do kogo?8.02.20158.02.2015Szanowni Państwo,
gdy w rozmowie z osobą X użalamy się nad osobą Y, to możemy powiedzieć, że użalamy się nad igrekiem do iksa? Poprawne wydaje się raczej użalanie się iksowi nad igrekiem.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
wazodylatacja, wazodylatacyjny, wazodylatator
4.12.20234.12.2023Dzień dobry, które formy spośród "wazodylatator", "wazodylator", "wazodilatator", "wazodilator" (oraz analogicznych konstrukcji "wazodyla(ta?)cja", "wazodyla(ta?)cyjny" itd.) są poprawne?
-
Włosi, Czesi, Kazachowie 21.09.201721.09.2017Czy w wyrazach Włoch i Czech w mianowniku liczby mnogiej (Włosi, Czesi) ch wymienia się na ś, czy to końcówka -si niweluje ch? Jest jeszcze wyraz Kazach, ale mianownik liczby mnogiej przyjmuje postać Kazachowie, mimo że w innych przypadkach przyjmuje takie same końcówki jak Włoch i Czech. Dlaczego nie Kazasi?
-
Wróżka
29.06.202029.06.2020Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?
-
wyjechać czy wjechać windą?23.11.201023.11.2010Ze znajomymi toczymy boje co do poprawności sformułowania wyjechać windą. Ja twierdzę, że windą można wyjechać (załóżmy – na IV piętro). Według znajomych na czwarte piętro windą należy wjechać (bez literki y). Wyjechać według znajomych można windą, ale co najwyżej z kopalni (czyli spod ziemi), wyjechać można również samochodem z garażu (niezależnie, czy jest on niżej, czy wyżej).
Czy któraś z form jest w tym wypadku jedyną poprawną bądź bardziej poprawną??
-
Wymowa łacińska tradycyjna a restytuowana18.09.201918.09.2019Jak należy czytać po łacinie: w formie tradycyjnej czy restytuowanej (tzn. czytając każdą literę tak jak się pisze, przy czym c jak polskie [k] oraz v jak polskie [ł]?
-
wymówić łatwiej26.06.201426.06.2014W omówieniu niektórych procesów fonetycznych pojawia się informacja, że coś wymówić jest łatwiej. Czy językoznawcy dysponują jakimś kryterium, co się wymawia łatwiej?
Wydawałoby się, że uczące się mówić dzieci przekręcają słowa do postaci łatwiejszej w wymowie. Spotkałem się ostatnio z dwoma niezależnymi przypadkami, gdy małe dzieci wymawiają [nitk] zamiast [nikt] (a jedno z nich mówi jeszcze [wiadutk]). Czy rzeczywiście -tk jest wymówić łatwiej niż -kt? -
Wypowiedzenia podrzędne z ile, ilekroć
17.06.202317.06.2023Czy słowa „ile”, „ilekroć” wymagają obowiązkowo dopełnienia „tyle”, „tylekroć”? Pamiętam taką regułę z lekcji polskiego, ale powstałe zdanie wydaje mi się sztuczne i bardzo formalne. Czy można napisać: Ilekroć robiłam X, miałam wrażenie, że Y?
Z góry dziękuję, za wszystko!
-
Wyrażenia liczebnikowe z półpauzą27.11.201827.11.2018W poradzie „Od dwóch do czterech lat, ale 2–4 lata” brakuje mi wyjaśnienia zapisu z półpauzą. Zajmuję się tłumaczeniami i czasem trafiają do mnie np. ankiety, a w nich pytanie o wiek respondenta i odpowiedzi podane w formie X–Y year. Czy w przypadku liczb 24 i 35 (wymagających różnych przypadków) jedyną poprawną formą będzie zapisanie tego słownie (od 24 do 35 lat), a może zapis 24–35 lat jest również poprawny?