Szanowni Państwo,
Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Serdecznie pozdrawiam
Janusz Gramse
Gniezno

Kiedy należy używać słowa tę, a kiedy tą? Czy jest jakaś ogólna zasada na poprawne zastosowanie tych wyrazów? Które ze zdań jest poprawne: „Możesz podać mi tę książkę” czy „Możesz podać mi tą książkę”?
PS. Bardzo proszę o odpowiedż na moje pytanie. Z góry dziękuję i pozdrawiam.

Czy można zgodnie z obowiązującymi zasadami języka polskiego tłumaczyć dane słowo dosłownie, mimo że już występuje inne (rodzime) lub gdy nie wiemy, czy jest polski odpowiednik? Czy takie dosłowne (polskie) tłumaczenia można traktować na równi z utartymi już polskimi fachowymi żargonami?
Przykład: Etageneffekt znaczy dosłownie 'efekt piętrowy', określający sytuację, w której katar zwykły albo sienny „schodzi piętro niżej”, czyli z nosa na oskrzela, i powoduje zapalenie oskrzeli albo astmę.

Jak wygląda sytuacja pisania słów z łącznikiem? Chcąc napisać, że dany spis treści jest jednocześnie planem pracy, powinno się napisać: To jest spis treści-plan pracy czy też może: To jest spis-treści-plan-pracy, czy też jeszcze inaczej?

Byłam świadkiem, jak dziewczyna zwróciła uwagę innej dziewczynie na to, że nie mówi się ubrać bluzkę, bo ubrania się wkłada. Ta powołała się na odpowiedź z poradni, stwierdziła, że to regionalizm i można go używać. Czy ludzie, którzy mówią: ubrać buty, pracować na kasie, pojechać na myjnię, włanczać itp. nie popełniają błędów, tylko używają regionalizmów lub mowy potocznej? Oni sami twierdzą, że to ludzie powinni kształtować język i że skoro tyle osób tak mówi, to znaczy, że tak powinno być. Czy mają rację?

Zastanawia mnie pochodzenie oraz znaczenie powiedzenia to nie piekarnia. Coraz częściej spotykam się z nim w sytuacjach typu ‘spokojnie, prześlę Pani tę umowę na jutro’. To nie piekarnia – w znaczeniu ‘proszę poczekać, ta sprawa nie jest tak bardzo pilna’. Najbardziej mnie zastanawia, co ma wspólnego piekarnia z załatwianiem pilnych/naglących tematów. Jedyne co mi przychodzi do głowy to szybka obsługa w piekarni – człowiek wchodzi, kupuje chleb i opuszcza lokal, wszystko trwa parę chwil.

Obecnie piszę pracę naukową dotyczącą geografii terenów Zachodniej Ukrainy. Będą ją oceniać osoby, które niekoniecznie kładą nacisk na znajomość najnowszych zasad transliteracji i często posługują się przedwojennym nazewnictwem. Przykład: ukraińskie Яворів (Jaworów) w oparciu o najnowszą normę będzie oddane przez Âvoriv. Czy można stosować transliterację obowiązującą wcześniej (ISO 9:1995 – Javoriv)? A może stosować transkrypcję – dla lepszego i łatwiejszego zrozumienia danego słowa (Jaworiw)?

Szanowni Państwo,
ciekawi mnie, czy osoba z Ukrainy nazwiskiem np. Voznyak ma jakikolwiek obowiązek przystosować pisownię swojego nazwiska do polskich standardów – w dokumentach itp.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo, ręce mi opadają gdy Facebook i inne serwisy społecznościowe piszą o „transmisji na żywo”. W szkole uczono mnie, że transmisja sama w sobie jest na żywo, a po niej pozostaje ewentualnie retransmisja. Czy „transmisja na żywo” wciąż jest błędnym określeniem? Mnie ono drażni, tym bardziej, że piszą o niej teraz chyba już wszyscy, łącznie z dziennikarzami.

Pozdrawiam,

Kamil Wróblewski

Dzień dobry.

Moje pytanie dotyczy słowa „otruć”. Czy poprawną lub chociaż dopuszczalną odmianą tego słowa jest „otruwać”, jako forma niedokonana? Czy działa tu podobna zasada jak: „zatruć” - „zatruwać”?

Z góry dziękuję za odpowiedź.