A-właśnie-że-nie
  • PiS a PO – różnice gramatyczne
    2.12.2015
    2.12.2015
    Dlaczego skrót PiS wymawiamy jak słowo, a nie jak skrót Pe i Es ?
  • Podnosić a utrzymywać, twierdzić
    20.12.2019
    20.12.2019
    PAP informuje: STS podnosi, że polskie dziecko pierwszy kontakt z... Czy prawidłowym jest użycie słowa podnosi w znaczeniu ‘utrzymuje’ albo ‘twierdzi’?
  • Bezczelny a czelność
    10.02.2020
    10.02.2020
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie słowo bezczelny. Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (np. Sąsiad miał czelność włączyć wiertarkę o północy). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?

    Pozdrawiam serdecznie,
    Małgorzata Najder
  • Bielsko-Biała a Świeradów-Zdrój
    31.10.2016
    31.10.2016
    Chciałbym dopytać o poprawną pisownię nazwy miasta Bielsko-Biała. W słowniku ortograficznym można przeczytać informację: „[184] 48. Pisownia nazw miejscowości typu Bielsko-Biała, Świeradów-Zdrój, Warszawa-Śródmieście?”, która wydaje mi się w tym względzie nieprzekonująca.
    Bielsko-Biała to przecież przykład inny od pozostałych, ponieważ nazwa pochodzi z połączenia dwóch równorzędnych miast, które teraz tworzą jedno. Wydaje mi się więc, że powinna to być półpauza.
  • cudzysłów a przecinek
    7.11.2013
    7.11.2013
    Szanowni Państwo,
    czy użycie cudzysłowu ma wpływ na interpunkcję w przytoczonym niżej fragmencie zdania:
    …jednocześnie jednak dostrzegał tendencję do „przekreślenia wszystkiego, co współczesne prądy stworzyły” oraz „emocjonalnie krytyczny stosunek do modernizmu”.

    Mam wrażenie, że przecinek zamykający zdanie wtrącone („co współczesne prądy stworzyły”) nie jest tu konieczny, właśnie ze względu na cudzysłów.
    Z wyrazami szacunku
    E.W.
  • Halszka a Elżbieta
    26.07.2017
    26.07.2017
    Szanowni Państwo,
    czy wiadomo, dlaczego Sienkiewicz zdrabniał Helenę Kurcewiczównę jako Halszkę, skoro jest to zdrobnienie imienia Elżbieta?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Monterzy a montaż

    29.05.2021
    29.05.2021

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że w wyrazach monterzy i montaż są użyte rz i ż. Trudno mi znaleźć cokolwiek na temat tej oboczności, domyślam się zatem, że wyrazy te muszą na gruncie polszczyzny nie być spokrewnione – czy to prawda? Montaż zapewne przyszedł do nas z francuskiego, a monter i monterzy z rosyjskiego монтёр – jest to możliwe? A może bardziej prawdopodobna jest inna historia tych wyrazów?

     Bardzo dziękuję za informację.

    Pozdrawiam

    MG

  • Polski autonomista a autonomista polski
    15.05.2017
    15.05.2017
    Interesuje mnie jedna kwestia, mianowicie: czy można używać sformułowania (na przykład) polski autonomista w znaczeniu ‘kogoś, kto jest autonomistą pochodzącym z Polski’, a nie ‘zwolennik autonomii Polski’? Przykład mógłby być taki (i to kompletnie hipotetyczne, poglądy roli nie grają): Sprawę autonomii Gdańska popierali zarówno autonomiści gdańscy, jak i polscy.
  • Brak zgody między panami a panią
    27.10.2017
    27.10.2017
    Szanowni Państwo,
    porządkując i ujednolicając nazewnictwo w muzealnym inwentarzu, natrafiliśmy na taki oto językowy dylemat. Kością niezgody stał się bowiem zapis podstawka i nadstawka kowalskie. Koledzy upierają się przy powyższym zapisie, posługując się następującym przykładem: Dorota i Krystyna Kowalskie. Ja natomiast twierdzę, że powinien on brzmieć: podstawka i nadstawka kowalska, z uwagi na utrzymanie związku zgody pomiędzy częściami zdania.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
  • Mianowicie a przecinki
    4.05.2017
    4.05.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dowiedzieć, czy zasadne są oznaczone przecinki w zdaniach:
    Mianowicie(,) jeśli k i n należą do L i k jest mniejsze w sensie zwykłym od n, to k jest mniejsze od n w sensie porządku w L.
    Mianowicie(,) czasem okazuje się, że szukany obiekt jest właśnie takiej postaci.

    W obu przypadkach słowo mianowicie jest oczywiście nawiązaniem do wcześniejszej treści. Wydaje mi się, że przecinki są tu zbyteczne.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego