Austro-Węgry
  • w Austro-Węgrzech
    25.12.2012
    25.12.2012
    Jak brzmi nazwa Austro-Węgry w miejscowniku? Którego przyimka: na czy w powinniśmy tu użyć?
  • monarchia austro-węgierska
    19.06.2006
    19.06.2006
    Jaka jest prawidłowa pisownia nazwy monarchia austro-węgierska? Wielkimi literami, jak spotyka się w różnych źródłach, czy małymi, jak np. podaje Nowy słownik ortograficzny PWN z roku 1999 (hasło „austro-węgierski”)? Ufam Nowemu słownikowi…, proszę jednak o wyjaśnienie, dlaczego małymi.
    Dziękuję i pozdrawiam – Wawrzyniec Milewski
  • w Węgrzech (?)

    11.05.2023
    11.05.2023

    Dzień dobry!

    Co do poprawności wyrażeń „w Ukrainie” czy „w Słowacji”, zastępujących tradycyjny przyimek „na” wątpliwości nie mam. Jednakże czy forma „w Węgrzech” jest poprawna?

    Pozdrawiam

  • Na Węgrzech
    2.04.2019
    2.04.2019
    Dlaczego mówi się na Węgrzech? O tym, że mówi się na Ukrainie czy na Litwie z powodu dawnej przynależności tychże do Polski, wiem, ale przecież Węgry nigdy częścią Polski nie były a co najwyżej doszło do chwilowej unii personalnej (o ile dobrze pamiętam). Jak to więc z tym jest?
  • Przyimki łączące się z nazwami państw

    5.01.2024
    5.01.2024

    Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

    Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

    Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

    Pozdrawiam

    Dominika

  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • ententa i inne określenia sojuszy, paktów i porozumień

    2.04.2024
    2.04.2024

    ententa, trójporozumienie, państwa osi

    Jakich liter należy używać dla pojęć określających historyczne bloki wojskowe z czasów I oraz II wojny światowej: ententa, trójporozumienie, państwa osi? WSO zaleca pisownię małymi literami. Ale prof. Davies w dziejach wojny 1920 r. używa już Ententy. Czy mamy tu może przykład tego, że wyrazy pospolite stały się częścią nazwy własnej? A może obie formy są dopuszczalne?

    Andrzej, Toruń

  • lokalny obieżyświat
    18.11.2013
    18.11.2013
    Jaką postać miałoby słowo utworzone jako analogia do obieżyświata, gdyby zamiast o świat chodziło o Polskę: ten obieżypolska (r.m.) czy ten obieżypolskę (ndm, jak widzimisię)? A skoro piszemy nie-Polak i Austro-Węgry, to może należałoby napisać obieży-Polska?
  • Polszczenie imion postaci historycznych

    26.03.2023
    26.03.2023

    Szanowni Państwo.

    Kwestia spalszczania imion monarchów (zwłaszcza europejskich) była poruszana wielokrotnie. Kierunek jest jasny: spalszczamy!

    Pytanie: co z tymi, którzy monarchami nie byli? Bo tutaj, mam wrażenie że panuje ogromny chaos. Kilka przykładów:

    Stalin, bez dwóch zdań, miał na imię Józef. A jego poplecznik i imiennik (!) to już Josif Tito.

    Cesarz Austro- Węgier, Franciszek Józef miał syna, o którym mówimy Frantz Ferdinand. (a książę Karol za życia królowej?)

    Każdy powie Ryszard Wagner, Jan Bach czy Amadeusz Mozart a Vivaldi czy Verdi to już tylko (odpowiednio) Antonio i Giuseppe.

    Wreszcie wisienka na torcie: Iwan (po rosyjsku) Groźny (po polsku)!

    Czy istnieje tu jakaś reguła?

  • trasa Nowy Sącz – Bielsko-Biała
    20.05.2002
    20.05.2002
    Jakiego znaku powinno się użyć (łącznika czy myślnika) w wyrażeniach: mecz Polska-Portugalia, stosunki państwo-kościół, trasa Nowy Sącz-Bielsko-Biała? Za łącznikiem przemawiałoby to, że znak ma połączyć dwa określenia w jedno (np. nazwy dwóch państw w nazwę jednego meczu). Ale w trzecim przykładzie dochodzi do małego zamieszania – co z czym jest silniej połączone?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego