Boże
  • Natenczas
    24.06.2016
    24.06.2016
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenie natenczas, zapisywane jako jedno słowo, odnosi się jedynie do czasu przeszłego (taki przykład znalazłem w słowniku), czy też można go użyć w czasie przyszłym, np. mówiąc: natenczas przyjdę?

    Z poważaniem
    Miłośnik Polszczyzny
  • Nazwisko Kulwiec

    24.03.2023
    24.03.2023

    Szanowni Państwo!

    Jak poprawnie odmieniać nazwisko „Kulwiec”? Zachowywać „e” tematowe w dopełniaczu czy nie? Będę wdzięczna za pomoc.


    Z pozdrowieniami

    Katarzyna

  • nazwy zbiorowe a liczba pojedyncza
    16.10.2006
    16.10.2006
    Jak brzmią nazwy osób (mężczyzny i kobiety) należących do rodów (narodów, plemion): Farerów, Anglów, Wolsków, Jazygów, Ariów, Osków, Waregów, Azów? Przypadki mianowników Bojko, Scyta czy Ajnu nakazują daleko idącą ostrożność w samodzielnym tworzeniu takich nazw, a co do pań, też przyrostków jest nieraz po kilka do wyboru: np. Farerka lub Fareryjka, Waregijka lub Wareżka.
  • nefilim
    12.11.2010
    12.11.2010
    Dobry wieczór,
    mam pytanie o rzeczownik nefilim. Wiem, że etymologicznie z hebrajskiego jest to liczba mnoga i w Biblii (lub np. na polskiej Wikipedii) nie podlega odmianie, ale czy po polsku nieodmienność jest nadal pożądana, zwłaszcza w innych przypadkach niż mianownik (wielu nefilim)? Czy słowo to już można uznać za na tyle niepostrzegane jako obce (jak cherubin – cherubini), że zasługuje na pełną polską deklinację; jeśli tak, jaką? W M. l.mn. – nefilimi, nefilimy czy nefilimowie?
    Dziękuję.
  • niejasne słowa kolędy i Ewangelii
    27.02.2011
    27.02.2011
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w jednej z kolęd są słowa „Oddajmy za złoto wiarę”. Na lekcjach religii uczą, że jeśli już coś za coś oddawać, to najlepiej życie za wiarę, a przehandlowanie wiary, do tego jeszcze za dobra materialne, to coś nie do pomyślenia.
    Podobną konsternację wywołują słowa Ewangelii: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie”. Zawsze była mowa raczej o ubóstwie materialnym, a bogactwie duchowym.
  • niesnaski, D. niesnasek

    20.02.2024
    20.02.2024

    „Niesnaski” - jaką powinny mieć formę w dopełniaczu, słowniki, które znalazłem podają „(kogo? czego?) niesnasek”, ale można znaleźć dawne zapisy w postaci „(kogo? czego?) niesnasków"?

    Na przykład wiersz Juliusza Słowackiego „Pośród niesnasków — Pan Bóg uderza...” oraz dostępna w domenie publicznej książka „Słowo dziejów polskich, Tom 3” W. Koronowicza z roku 1860, gdzie jest takie zdanie: „Chciał on na nim zaradzić zewnętrznej potrzebie i spróbować raz jeszcze ukojenia wewnętrznych niesnasków”.

    Czy może jest to forma archaiczna? Czy jest dopuszczalna współcześnie w mowie i piśmie?

  • nimfy
    13.11.2006
    13.11.2006
    1. Czy nimfa jest boginią? 2. Czy Io była nimfą?
    Mała encyklopedia kultury antycznej (PWN, 1990) mówi, że nimfy „uważane za córki Zeusa” to „boginie niższego rzędu” – a te od innych ojców?
    Czy nazwanie bogini niższego rzędu boginią bez przydawki jest nadużyciem? (Por. mistrz świata i mistrz świata juniorów).
    Do nimf zaliczono m.in. córki Okeanosa. Io była jego wnuczką przez ojca Inachosa. Nimfą nazywa Io tylko Wikipedia, inne (PWN, Kopaliński) omijają to słowo. Stąd wątpliwości.
  • niż
    3.11.2011
    3.11.2011
    Szanowni Państwo,
    kwestią spędzającą mi sen z powiek jest użycie spójnika niż, a informacje zawarte w Zasadach pisowni i interpunkcji nie zdołały pomóc w moich problemach z bezsennością. Czytamy, że „jeśli człony porównawcze wchodzą w skład wypowiedzenia złożonego, powinniśmy je oddzielać przecinkiem, np. «Jest lepszy, niż myślałem»”. Jak wygląda to w przypadku, gdy w zdaniu występują dwa bezokoliczniki, np. „Lepiej narodzić się jako człowiek niż być bogiem”?
    Z poważaniem
    Felicyta
  • Odkrywacz

    5.10.2018
    5.10.2018

    Szanowni Państwo,

    coraz częściej w internecie napotykam wyraz odkrywacz. Ów wyraz znaleźć można w słowniku języka polskiego z roku 1809 pod redakcją Samuela Bogumiła Lindego.

    Proszę powiedzieć mi, czy to słowo mieści się w normie współczesnej polszczyzny.

    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

    Mario Jakub Kiliński

  • odmiana imion, nazwisk i przydomków żydowskich
    18.09.2014
    18.09.2014
    Szanowni Państwo,
    w jaki sposób należy odmieniać występujące w żydowskich imionach człony Cwi i ha-Lewi (np. Sabbataj Cwi, Chacham Cwi Aszkenazi, Jeszaja ha-Lewi Horowic, Icchak ben Mordechaj ha-Lewi) oraz przydomek Baal Szem Tow?
    Z wyrazami szacunku
    Barbara Linsztet
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego