Dom
  • Urodziłem się…
    29.01.2013
    29.01.2013
    Dzień dobry,
    zastanawiam się, jaka jest różnica w użyciu wyrażeń: „Urodziłem się…” a „Zostałem urodzony…”, czy jedno można zastąpić drugim? W końcu jedno i drugie wyrażenie ma charakter raczej bierny. Zwrócę jeszcze uwagę, że Anglicy w typowych sytuacjach powiedzą w tłumaczeniu na polski „Zostałem urodzony…”.
    Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam.
  • Wałczenie

    29.04.2024
    29.04.2024

    Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

  • Warzywiak?
    31.10.2016
    31.10.2016
    Od dawna toczę z żoną bój – uparcie twierdzę, że forma warzywiak jest równie poprawna, co warzywniak. Wskazuje na to logika. Czy mam rację?

    Dziękuję
    Szymon Barabach
  • Wawrzyn

    3.11.2021
    3.11.2021

    Szanowni Państwo,

    w moim mieście przyznawane jest wyróżnienie o nazwie złoty wawrzyn. Podczas jego wręczania konsekwentnie stosowana jest odmiana złotego wawrzyna. Gdy zapytałem, dlaczego dopełniacz przybrał tutaj formę wawrzyna, a nie – jak głoszą słowniki –wawrzynu, usłyszałem, że powodem jest to, iż występuje on symbolicznie, w nazwie własnej.

    A gdyby nagrodą był  złoty dom? Czy mówilibyśmy wtedy o przyznawaniu  złotego doma?

  • W dwojgu saniach
    2.11.2016
    2.11.2016
    Jak należy poprawnie odmieniać przez przypadki wyrażenie dwoje sań? Jak poprawnie powinno brzmieć zdanie o turystach na kuligu: Turyści jechali w dwojgu saniach? Czy może w dwojgu sań?

    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Pozdrawiam serdecznie
    A. Zabielska
  • Wiele uwagi zostało poświęconej…
    12.07.2016
    12.07.2016
    Szanowni Państwo,
    uprzejmie proszę o podpowiedź, które wyrażenie jest poprawne:
    wiele uwagi zostało poświęcone
    czy
    wiele uwagi zostało poświęconej.

    Dziękuję i pozdrawiam!
  • Wiele zachodu przy rozbieraniu się do rosołu
    12.04.2016
    12.04.2016
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania z frazeologii.
    1. Ciekawi mnie, dlaczego, kiedy coś wymaga wiele wysiłku, mówimy, że wymaga wiele zachodu? Czy ma to coś wspólnego ze stereotypowym postrzeganiem świata zachodniego jako wysoko rozwiniętego?
    2. Co takiego nagiego jest w rosole, że rozbieramy się do rosołu?


    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Witam!
    4.11.2002
    4.11.2002
    Szanowny Panie Profesorze,
    Czy dopuszczalne jest w języku polskim użyć słowa witam jako synonimu dzień dobry? Wydaje mi sie, że witać może tylko gospodarz, a wiele osób rozpoczyna swoje maile do Pana od tego właśnie słowa.
    Z poważaniem
  • wpół do dziewiątej
    31.01.2005
    31.01.2005
    Problem dotyczy godziny. Czy przykładowo 8.30 to wpół do dziewiątej, w pół do dziewiątej czy pół do dziewiątej? Ostatniej z form zawsze używała moja polonistka i za każdym razem mnie ona raziła. Jak potocznie powiedzieć, że przyjdę o 8.30? „Przyjdę wpół/w pół/pół do dziewiątej’’ czy „Przyjdę o wpół/w pół/pół do dziewiątej’’?
  • Wrocławski trzonolinowiec
    19.02.2019
    19.02.2019
    Zastanawia mnie pisownia wielką literą wyrazu Trzonolinowiec w WSO. Czy rzeczywiście mamy tu do czynienia z nazwą własną budynku? Słownik W. Doroszewskiego notuje hasło trzonolinowiec wraz z definicją ‘budynek mający trzonolinową konstrukcję’ oraz przykładem użycia: 4 lata trwała budowa domu mieszkalnego – tzw. trzonolinowca we Wrocławiu.
    Proszę o kilka słów wyjaśnienia.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego