Szanowni Państwo!
W związku z pandemią dzieci uczą się teraz w domach, częściowo za pośrednictwem internetu. Chciałabym zapytać, czy ten stan można by opisać słowem teleniby-nauka. Wiem, że łatwiej i naturalniej byłoby napisać niby-telenauka, jednak jest w tym wypadku lekka zmiana znaczenia, a wydaje mi się, że zasady ortografii dopuszczają pierwszą zaproponowaną formę. Bardzo proszę o komentarz.
Z poważaniem
Agnieszka Buczkowska

Kupiłem ostatnio maszynkę do tostów, czyli toster. Jak poprosić:
wariant 1) Tatusiu, zrobisz mi tost?
wariant 2) Mamusiu, zrobisz mi tosta?
Moja żona forsuje wariant 2, ja preferuje wariant 1, a dzieci mówią raz tak, raz tak, nie potrafimy tego rozstrzygnąć i jest z tego powodu „problem językowy” w domu.
Spotkałem się też z odmianą słowa tort, która wydaje mi się kompletnie nieporawna: „Zosia kupiła torta”. Jak zatem prawidłowo używać słów tost i tort w podanych tu przykładach?
Marek Prokop

Szanowni Państwo,
tego typu problem składniowy był już nie raz poruszany, ale jakoś w dalszym ciągu nie jest to dla mnie jasne: Pożyczyłem mu to, te czy tych sto złotych?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Chciałabym zapytać, co oznacza sformułowanie kryć łysych papą. Nie spotkałam się z tym zwrotem w swoim otoczeniu, natomiast natrafiłam na niego w tekście piosenki, a później w opowiadaniu Marka Hłaski. Nie będąc pewna, jakie jest jego znaczenie, a przede wszystkim pochodzenie, próbowałam poszukać jakichś informacji na ten temat, jednak nie znalazłam nic, co by mnie satysfakcjonowało. Z tego też powodu postanowiłam zwrócić się o pomoc do Państwa.

Czy w tekście lekko archaizowanym (powieść historyczna, XIII w.) można użyć terminu de facto naukowego: turbulentny, turbulentnie, który najlepiej oddaje stan rzeczy? Kontekst: „Życie w domu schadzek toczyło się…”.
Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
RW

Dzień dobry.
Chciałbym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słowa ubogi.
Pozdrawiam serdecznie,
Paweł Barański

Szanowni Państwo,
Proszę o wyjaśnienie kwestii poprawności tworzenia akronimu od nazwy Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. Samo zainteresowane dowództwo używa skrótu DO RSZ, podobnie jak DG RSZ (Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych), jednak na etapie opracowywania reformy ustanawiającej oba dowództwa skróty te były pisane łącznie: DORSZ i DGRSZ.
Korzystając z okazji, pozdrawiam wszystkich Państwa serdecznie, a szczególnie prof. Mirosława Bańko, którego byłam studentką w 1990 r.

Dzień dobry,
zastanawiam się, jaka jest różnica w użyciu wyrażeń: „Urodziłem się…” a „Zostałem urodzony…”, czy jedno można zastąpić drugim? W końcu jedno i drugie wyrażenie ma charakter raczej bierny. Zwrócę jeszcze uwagę, że Anglicy w typowych sytuacjach powiedzą w tłumaczeniu na polski „Zostałem urodzony…”.
Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam.

Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

Od dawna toczę z żoną bój – uparcie twierdzę, że forma warzywiak jest równie poprawna, co warzywniak. Wskazuje na to logika. Czy mam rację?

Dziękuję
Szymon Barabach