Ina
-
Katabas
22.10.201921.09.2017Czy jest znane pochodzenie słowa katabas? (jedno z pejoratywnych określeń duchownego, w XIX wieku w gwarze uczniowskiej: ‘katecheta’)?
Dziękuję za pomoc,
Łukasz
-
kiosek i roweryk16.07.200316.07.2003W mojej miejscowości (północny wschód Polski) wiele osób mówi np. roweryk, kiosek zamiast rower, kiosk. Czy to zapożyczenie przywiezione spod Grodna?
-
Kłopotliwy biernik z końcówką -a5.11.20185.11.2018Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski pisząc zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?
Z poważaniem
Janina Stadnicka
-
kobieta-wampir czy kobieta wampir?27.07.200127.07.2001Który zapis jest poprawny: kobieta-bluszcz czy kobieta bluszcz? W publikacjach zazwyczaj spotyka się tę pierwszą formę, podczas gdy Nowy słownik ortograficzny PWN zaleca rozłączną pisownię podobnego wyrażenia, tzn. kobieta wampir.
-
kolory2.01.20122.01.2012Chciałbym zapytać o nazwy kolorów. Na przykład beżowy: czy przed pojawieniem się zapożyczenia z francuskiego kolor ten miał jakąś polską nazwę, czy po prostu nazwy nie miał? Czy liczba nazywanych kolorów ulegała w historii polszczyzny gwałtownym zmianom?
Pozdrawiam serdecznie -
Kołbiel3.01.20063.01.2006W Nowym słowniku ortograficznym PWN, a także w Słowniku nazw własnych podajecie Państwo odmianę Kołbiela. Tymczasem w Internecie – m.in. w nazwach szkół, urzędów – Kołbiel jest żeńska; Kołbieli – 1180 razy, Kołbiela – 10 razy, Kołbielu – 3 razy.
-
Kotlet, banan, papieros, marsz, mazurek…31.10.201831.10.2018Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?
Z poważaniem
Janina Stadnicka
-
krzyczeć, jakby się miał Żyd urodzić1.11.20131.11.2013Szanowni Eksperci,
w jednym z opowiadań Marka Hłaski spotkałem się z powiedzeniem krzyczeć, jakby się miał Żyd urodzić. Skąd się ono wzięło? -
krzyczeć po kimś12.03.201612.03.2016Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
-
Księga Wyjścia7.01.20087.01.2008Księga Wyjścia w scs. to Izchod. Po polsku jednak mamy inny przedrostek (rdzeń, nawiasem mówiąc, też), a pol. słowo zejście z przedrostkiem z- kontynuującym chyba zarówno ps. iz-, jak i s(n)- znaczy ‘zejście z góry’ lub ‘zejście się razem’. Dlaczego tak jest? Skąd w ogóle wzięło się owo wy-?
