Ołtarz
  • pergamoński czy pergameński?
    4.09.2002
    4.09.2002
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie rozbieżności w zapisie przymiotnika od nazwy Pergamon. Według słownika ortograficznego przymiotnik winien brzmieć pergameński. Taka właśnie formę (chyba bez wyjątku) można znaleźć w 7-tomowej encyklopedii PWN. Jednakże w najnowszej, Wielkiej encyklopedii PWN znajdujemy formę pergamoński, np. hasło Berlin wspomina o Muzeum Pergamońskim. Co sądzić o tej rozbieżności? Czym jest spowodowana? Czy obie formy są równie poprawne?
    Jakoś bardziej „swojska” wydaje się nam forma z o, a więc pergamoński (używana na przykład w „Słowniku mitów” W. Kopalińskiego), ale pragniemy poznać opinię specjalistów.
    Z poważaniem
    Andrzej Szymczak
  • Rolnik szuka żony
    25.09.2014
    25.09.2014
    Dzień dobry.
    Nurtuje mnie pytanie co do poprawności tytułu jednego z programów tv: „Rolnik szuka żony”. Dokładnie chodzi mi o użyty przypadek żony – tutaj użyto dopełniacza. Czasownik szukać łączy się z biernikiem, czyli tutaj żonę. „Szukam żonę”, „Rolnik szuka żonę”. Ale drugie pytanie: czy szukać żony w sensie kobietę, która zgodzi się pójść ze mną do przysłowiowego ołtarza, to nie jest związek frazeologiczny, który podlega wyjątkowi? Dziękuję i pozdrawiam serdecznie, Bernard
  • ani (nie)
    26.03.2010
    26.03.2010
    Dzień dobry,
    obecnie po ani (też) używa się czasownika z formie przeczącej. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego stosowano ten spójnik z czasownikiem w formie twierdzącej? Na przykład: „Nie trap się brakiem sukcesu ani zawierzaj pieniądzom” czy „Nie dotrą nigdy do bram raju ani też wejdą”. Może jest też jakaś różnica pomiędzy ani i ani też, jeśli chodzi o użytą formę czasownika.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna Repec
  • Chóralny a chórowy
    15.03.2017
    15.03.2017
    Szanowni Państwo,
    co jest chórowe, a co chóralne?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Czasownik dokonany od rzeczownika renowacja

    19.04.2024
    19.04.2024

    Dzień dobry,

    w ostatnim czasie byłem świadkiem dyskusji w której nastąpiło stwierdzenie, że słowo „zrenowować” nie istnieje. Jak wygląda w takim razie sprawa słów pochodzących od „renowacja”? Czy „zrenowować” jest poprawną formą przeszłą?

  • krzyżmo
    12.04.2014
    12.04.2014
    Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
  • Pisownia cud lubelski, „cud lubelski”
    2.10.2017
    2.10.2017
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z pytaniem o pisownię nazw historycznych. Konkretnie chodzi mi o wydarzenie zwane cudem lubelskim. Obecnie pracuję nad książką na ten temat.
    Najczęściej spotykany zapis to: „cud lubelski”, jednak właśnie tak pisano w aktach UB i MO, więc nie chciałabym tego powielać z wiadomych względów. Moim zdaniem należałoby pisać: Cud Lubelski – jako nazwa wydarzenia historycznego. Czy moja interpretacja będzie poprawna językowo?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Pisownia nazw symboli religijnych

    13.03.2022
    13.03.2022

    Szanowni Państwo,

    wielką czy małą literą należy zapisać „krzyż”, kiedy mówimy o krzyżu Chrystusa, ale w znaczeniu metaforycznym, a nie o samym jednostkowym przedmiocie (tu ma zastosowanie reguła 69 WSO)?

    Mam wątpliwości w takich na przykład kontekstach: „ofiara Chrystusa na krzyżu” albo: „Jezus złożył siebie w ofierze Bogu Ojcu, umierając na ołtarzu krzyża”.

    Łączę wyrazy szacunku

    R.L.

  • sługa Boży
    27.02.2007
    27.02.2007
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie wiąże się ze słowem sługasłudzy. Słownik języka polskiego PWN podaje, że występuje ono zarówno w rodzaju żeńskim, jak i w męskim. Jeśli chodzi o użycie go w odniesieniu do duchownych Kościoła (w sensie Słudzy Boży i oczywiście chodzi tu tylko o mężczyzn), czy powinno się stosować tylko formę męskoosobową: słudzy, sługów, a nie np. sług?
    Pozdrawiam serdecznie
    Maria
  • służebnica Boża czy sługa Boża

    3.11.2023
    3.11.2023

    Dzień dobry.

    Która forma jest poprawna: Sługa Boża Kunegunda Siwiec czy Służebnica Boża Kunegunda Siwiec?

    Dziękuję i pozdrawiam,

    PZ

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego