-
Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze
12.05.202312.05.2023Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?
Z poważaniem BT
-
Czemu Kuba, a nie Jakub?31.12.201231.12.2012Zastanawia mnie pewna sprawa: jak to jest ze stosowaniem różnych form imion? Zawsze mi się wydawało, że w sytuacji oficjalnej używamy pełnych form, zdrobnienia pozostawiając dla kontaktów towarzyskich. Jednak kiedy na plakacie reklamującym koncert widzę, że wystąpi Kuba (nie Jakub) Badach, a film reżyserowała Kasia (nie Katarzyna) Rosłaniec, to sama juz nie wiem, czy to normy się zmieniły, czy jak?
-
futrować – nafutrować
18.06.202318.06.2023Czy „nafutrowany” w znaczeniu mocno najedzony to regionalizm? Ze zdumieniem odkrywam, że nie ma go w słowniku PWN.
Pozdrawiam serdecznie
D.
-
kram22.01.200922.01.2009Witam!
Czy w staropolszczyźnie spotyka się słowo kram w znaczeniu 'odbyt' ewentualnie 'dupa'? „Wetkaj okład tam,/ Gdzie boli cię kram” – to z powieści Michała Krzywickiego Plagi tej ziemi. Ciekaw jestem, czy autor dokopał się tak rzadko spotykanego znaczenia, czy je sobie wymyślił.
Z góry dziękuję za odpowiedź i pzdr serdecznie
Radek -
opus23.12.200223.12.2002Ostatnio ze zdumieniem stwierdziłem, że rzeczownik opus mimo odmiany charakterystycznej dla rzeczowników rodzaju męskiego sam jest rodzaju nijakiego, co determinuje (na przykład) nienaturalne dla mnie konstrukcje w rodzaju np. opus dziesiąte. Jestem ciekaw, dlaczego tak jest i jakie inne rzeczowniki wykazują podobne „anomalie”.
Serdecznie pozdrawiam,
Radek Gontarek -
prędkość27.03.201227.03.2012Witam,
czy tekst z prędkością 120 km/h należy przeczytać: z prędkością stu dwudziestu kilometrów na godzinę, z prędkością sto dwadzieścia kilometrów na godzinę?
Pozdrawiam
Radek Soska
-
siekiera czy rąbajka?14.10.201514.10.2015Dzień dobry.
Chciałbym się dowiedzieć, jak to z tą siekierą było. Skoro czynność łupania drewna to rąbanie (bezokolicznik: rąbać), a drwal to dawniej rębacz, to dlaczego mówimy siekiera, a nie mamy np. słowa, które usłyszałem od mojego pięcioletniego syna: rąbajka lub rombajka (też rodzaju żeńskiego)?
Dziękuję.
Radek -
słabo słyszący
7.03.20017.03.2001Które słowo jest poprawne: słabosłyszący czy słabo słyszący?
Z podziękowaniem
Radek Grzegorzewski
-
stolica12.04.200512.04.2005Witam.
Mam takie pytanie, na które – by odpowiedzieć – z pewnością wystarczyło by jedynie zerknąć do słownika etymologicznego, ale jeśli już mam taką możliwość… Zatem do rzeczy. Zastanawiałem się ostatnio nad etymologią słowa stolica i pierwszym skojarzeniem, jakie przyszło mi do głowy było sto ulic. Czy mogliby Państwo przytoczyć właściwą etymologię i w ten sposób zweryfikować moje domniemania? Będę serdecznie wdzięczny za pomoc.
Z wyrazami szacunku
Radek Wiercioch -
zdrobnienia30.12.200930.12.2009Czy zdrobnione imiona, np. Izka, Aśka, Kaśka, Anka są tak samo nacechowane jak zdrobnienia: Iza, Asia, Kasia, Ania? Czy zwracając się do koleżanki: „Izka/Aśka przynieś proszę te dokumenty” zamiast Iza/Asia, można powiedzieć, że używamy formy mniej sympatycznej dla odbiorczyni (przez niektórych traktowanej nawet jako mniej grzeczna)?