-
wojsko a ortografia30.05.200530.05.2005Witam,
mam pytanie dotyczące stawiania kropek po liczebnikach porządkowych w nazwach pułków, dywizji itd. W mianowniku, np. 2 Pułk Szwoleżerów, nie stawiamy kropki? A w odmianie tej nazwy stawiamy, tak? 2. Pułku… Nazwy pułków, kompanii piszemy wielką literą? Jak skracamy nazwy stopni wojskowych typu: wachmistrz, ułan, chorąży, podporucznik, pułkownik itd.? Czy Wojsko Polskie zawsze piszemy wielką literą? Dziękuję -
Wokacja 16.10.201916.10.2019Czy istnieje w języku polskim słowo wokacja w znaczeniu: ‘nadawać się do czegoś’, ‘być powołanym do czegoś’? Mam wrażenie, ze spotkałem je w jakimś tekście.
W języku hiszpańskim w tekstach geograficznych, które często czytam, słowo to występuje w takich konstrukcjach jak:. …gleby najlepiej nadające się do uprawy bananów lub pszenicy i buraków (con vocación a…). W tekstach w języku polskim pisze się o glebach pszenno-buraczanych.
Czy słowo wokacja może pojawić się w języku polskim?
-
wpół do dziewiątej31.01.200531.01.2005Problem dotyczy godziny. Czy przykładowo 8.30 to wpół do dziewiątej, w pół do dziewiątej czy pół do dziewiątej? Ostatniej z form zawsze używała moja polonistka i za każdym razem mnie ona raziła. Jak potocznie powiedzieć, że przyjdę o 8.30? „Przyjdę wpół/w pół/pół do dziewiątej’’ czy „Przyjdę o wpół/w pół/pół do dziewiątej’’?
-
wpółiwpółpopołudniu?19.12.200119.12.2001Jak się pisze wpółiwpółpopołudniu?
-
wpół przymknięty czy wpółprzymknięty?5.04.20025.04.2002W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
Dziękuję. -
wrotnisko?8.07.20038.07.2003Czy istnieje w języku polskim słowo na określenie placu specjalnie przystosowanego do jazdy na wrotkach? W Nowym słowniku ortograficznym znalazłam wrotnisko, nie jestem jednak pewna, czy to jest właśnie ta nazwa.
-
Wróżka
29.06.202029.06.2020Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?
-
W sprawie zapisu zestawień rzeczownikowych z początkowym członem pop11.05.201611.05.2016
- Dlaczego mamy połączenie głucho-ciemny (głuchy i niewidomy), ale głuchoniemy (głuchy i niemy, bez łącznika)?
- Dlaczego mamy pop jazz, pop metal (bez łącznika), ale pop-music, pop-rock i pop-song? Czy te wersje pisowni (WSO 2016) są jedyne dozwolone, czy też są dopuszczone inne warianty (odpowiednio z łącznikiem i bez)?
Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
Z poważaniem
Agnieszka Buczkowska
- Dlaczego mamy połączenie głucho-ciemny (głuchy i niewidomy), ale głuchoniemy (głuchy i niemy, bez łącznika)?
-
wstąpić się3.06.20023.06.2002Chciałby się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie: „Materiał się wstąpił” w znaczeniu 'skurczył się'. Mam wrażenie, że jest to regionalizm, ale chciałbym uzyskać informacje, czy jest on do zaakceptowania.
Z poważaniem,
Robert Klarecki -
Wszcząć w czasie przyszłym4.03.20194.03.2019Szanowni Państwo,
na pytanie o formę czasownika wszcząć w czasie przyszłym Mirosław Bańko odpowiedział w poradni, że „czasownik wszcząć nie jest używany w czasie przyszłym”. Katarzyna Kłosińska z kolei na to samo pytanie odpisała: „Formy czasu przyszłego czasownika wszcząć to wszcznę, wszczniesz, wszcznie, wszczniemy, wszczniecie, wszczną”. Którą opinię uznać za obowiązującą?
Z wyrazami szacunku
Przemysław Trębacz