Szanowni Państwo!
Dlaczego żaden SJP nie rejestruje porobić się w znaczeniu – przepraszam za cytat – „posrać się wulg. «wypróżnić się mimowolnie»”. Jest ono powszechnie używane, przynajmniej na Podkarpaciu (np. na spotkaniu w przedszkolu panie informowały, aby dzieciom dawać rzeczy na zmianę na wypadek, gdyby się porobiły).
To samo znaczenie tutaj: http://www.dsh.waw.pl/zon/index.php?page=persons&id=548. Używać? Czym zastąpić? „Zrobiło kupę w majtki” brzmi wręcz niegrzecznie!
Z Poważaniem
J.W.

Dzień dobry, chciałbym zapytać o etymologię używanego w Rzeszowie i okolicach czasownika  stulać o znaczeniu: opowiadać głupoty, bzdury.

Szanowna Redakcjo,
1. Mam kłopot z wyrażeniem w międzyczasie. Wydaje się, że już na dobre zadomowiło się w języku, i to nie tylko potocznym. Czy nadal jest ono niepoprawne, czy też jest już dopuszczalne w języku literackim i można go użyć w książce? Trudno je czymś zastąpić.
2. Jaka jest poprawna forma wyrażeń typu 14,5 tony bomb / 14 ton bomb oraz spadło 1054 bomb / spadły 1054 bomby?
3. Uchodźctwo czy uchodźstwo? Mam dwa słowniki i każdy podaje co innego (PWN versus Ossolineum).
4. Jaka powinna być forma czasownika w wyrażeniu „Bell P-39Q Airacobra został przydzielony…” / „Bell P-39Q Airacobra została przydzielona…”. Bell to nazwa producenta, P-39Q – oznaczenie fabryczne, a Airacobra to nazwa własna tego samolotu.

Pozdrawiam serdecznie.

Witam serdecznie!
Mam pytanie dotyczące zastosowania liczebników zbiorowych. Słownik poprawnej polszczyzny mówi, że łączą się one m.in. z rzeczownikami w rodzaju nijakim zakończonymi na -ę, oznaczającym istoty młode. Chciałbym się upewnić, czy zastąpienie ich w takiej sytuacji liczebnikami zwykłymi jest dozwolone. Innymi słowy, czy zamiast siedmioro koźląt wolno napisać siedem koźląt?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
L.K.

Szanowni Państwo,
jaką funkcję pełni słowo aż we fragmencie wiersza Adama Mickiewicza Pieśń żołnierza?

Wstaję, aż ja w pruskiej ziemi!
Jak tam lepiej leżeć w błocie.
W chłodzie. w głodzie i na słocie,
Ale w Polszcze między swemi!

Czy mamy tu do czynienia z przypadkiem użycia partykuły aż opisanym w SJPD jako „spójnik zestawiający zdania współrzędne z uwydatnieniem niezwykłości treści jednego z nich, nagłej zmiany sytuacji itp.”?

Szanowni Państwo, zwracam się z pytaniem, czy żeńska forma świadkini (w rodzaju męskim np. świadek historii, świadek wydarzeń) jest poprawna?

W wypowiedziach moich znajomych słyszę na przykład takie zdania: „Ta książka wartała (była warta) więcej, niż za nią zapłaciłeś’’; „Wartałoby (warto by) się zainteresować tą sprawą’’. Czy słowa wartała, wartałoby są dopuszczalne w języku literackim? Czy może mają status potoczności? A może po prostu są błędne?

Szanowna Redakcjo,
chiałabym zapytać o pochodzenie słów wtopa, wtopić w znaczeniu 'błąd, pomyłka', 'popełnić błąd, zrobić coś źle'. Czy mają coś wspólnego z czasownikiem topić? I czy da się stwierdzić, co było pierwsze: wtopa czy wtopić?
Z góry dziękuję za odpowiedź!
Anna Stopa

Szanowni Państwo!
Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
Mirosław Sochalski, Bydgoszcz

Dzień dobry,

jakim zapożyczeniem jest leksem banda (fonetycznym, morfologicznym czy kalką), w którym wieku wyraz ten wszedł do języka polskiego i czy jego znaczenie się nie zmieniło?