alternacja
  • blogerzy czy bloggersi?
    22.05.2012
    22.05.2012
    Witam,
    jaka jest liczba mnoga od rzeczownika bloger (którego liczbą pojedyncza już powoduje pytania – bloger czy blogger)? Czy w liczbie mnogiej będą to blogerzy czy blogersi? Rzecz jest o tyle intrygująca, że częściej używaną formą wydają się być blogerzy, ale jednocześnie całkiem niedawno pojawił się film dokumentalny pt. Blogersi, reklamowy zresztą jako film „przedstawiający polskich blogerów”. Czy zatem obie formy są poprawne?
    Z góry dziękuję
    Ania
  • Boyé Lafayette De Mente: odmiana i wymowa; Jensen jako [ʤensen]
    25.05.2018
    25.05.2018
    Szanowni Państwo,
    pisarz Boyé Lafayette De Mente jest Amerykaninem, zatem zgodnie z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/wymowa-obcych-nazwisk;2130.html jego imię i nazwisko powinniśmy wymawiać po amerykańsku — czyli właściwie jak? A co za tym idzie — jak je odmieniać?
    I jeszcze to samo pytanie odnośnie do amerykańskiego matematyka Ronalda Björna Jensena (wymowa drugiego imienia i nazwiska).

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • chłopczyk, choineczka, kółeczko

    13.05.2023
    13.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o formanty w następujących wyrazach: choineczka, chłopczyk i kółeczko.


    Spotkałem się już z opinią, że winny to być odpowiednio: -eczka, -czyk i -eczko, choć nijak mnie to nie przekonuje - w odmianie wyrazów podstawowych mamy bowiem formy choinek - ø, chłopc-a i kółek-ø, co sugerowałoby, że -ecz i -cz wchodzą w obręb tematu słowotwórczego, zaś -ka, -yk i -ko to prawidłowe formanty (co też wydaje mi się bardziej logiczne).


    Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości - jeśli się mylę, będę wdzięczny za wykazanie, gdzie tkwi błąd w moim rozumowaniu oraz wskazanie jakichś aktualnych opracowań w tym zakresie.


    Z wyrazami szacunku

    M.

  • Co płazom uchodzi płazem?
    11.10.2011
    11.10.2011
    Dzień dobry!
    Chciałem zapytać o płaza. Jak to się stało, że wyrażenia typu ujść płazem i płazować dały początek nazwie gromady zwierząt?
  • dno w D l.mn.

    21.05.2023
    21.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jak brzmi poprawna forma dopełniacza liczby mnogiej od wyrazu „dno”? Czy jest to „dnów” czy „den”, czy też jeszcze inna?

    Pozdrawiam serdecznie!

  • formułować, ale regulować
    2.06.2013
    2.06.2013
    Dlaczego formuła / formułować, ale reguła / regulować (a nie regułować?
  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
  • imię
    15.04.2008
    15.04.2008
    Witam!
    Czy mógłbym uzyskać odpowiedź na pytanie, jaka jest etymologia słowa imię w języku polskim?
    Pozdrawiam i z góry dziękuję.
  • Kłopotliwy Pawieł

    6.11.2020
    6.11.2020

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o odmianę rosyjskiego imienia Павел. Po zastosowaniu proponowanej przez Państwo zasad transkrypcji otrzymujemy formę „Pawieł”. Wydaje się, że powinniśmy pisać o „Pawiele” i do „Pawieła”. Czy może powinniśmy w odmianie traktować to imię jak polskiego Pawła i dokonywać zmian w temacie?

  • kukurydzany i kamienować
    19.06.2007
    19.06.2007
    Chodzi mi o różnice w wymowie i w zapisie takich słów, jak kukurydzany, kamienować. Oczywiście taka ich wymowa potraktowana byłaby jako błąd. Podobnie błędny byłby zapis kukurydziany czy kamieniować.
    Skąd się w ogóle wzięły te udziwnienia? Przecież na przykład mamy mahoniowy, a nie mahonowy.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego