analogia
  • ślepia ślepego
    30.09.2014
    30.09.2014
    Dzień dobry,
    interesuje mnie kwestia wzajemnego związku słów ślepy i ślepia. Znaczenia mają poniekąd przeciwne, natomiast wywodzą się (chyba) ze wspólnego źródła. Ciekawiłoby mnie, kiedy i w jaki sposób doszło do takiego rozejścia się znaczeń. Czy byłaby tu jakaś analogia do znaczeń słowa czerstwy w polszczyźnie i czeszczyźnie?
    Pozdrawiam serdecznie
  • śmiardnąć
    23.09.2004
    23.09.2004
    Witam. Czy istnieje w polszczyźnie czasownik śmiardnąć? W złożonych czasownikach typu zaśmierdnąć i prześmierdnąć są oboczne formy zaśmiardnąć i prześmiardnąć, ale co do ww., to mam wątpliwości. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam ;)
  • tajemnicza enchillada

    10.11.2014
    10.11.2014

    Pytanie dotyczy słowa enchillada [wym. enczijada, encziljada], zob.: https://sjp.pwn.pl/sjp/enchillada;2556693.html. Skoro po hiszpańsku jest enchilada (zob. https://es.wikipedia.org/wiki/Enchilada), to skąd w polszczyźnie mamy formę pisaną przez podwojone l i do tego jak hiszpańskie ll wymawiane?

  • Tak że…
    18.10.2011
    18.10.2011
    Często podczas rozmów ja i moi znajomi używamy wyrażenia „Także tego…” jako rodzaju podsumowania danej kwestii lub w chwilach, gdy zapada niezręczna cisza. Jak powinna wyglądać prawidłowa pisownia tego sformułowania? „Tak, że tego…” czy „Także tego…”? A może „Tak że…”, ponieważ gdzieś słyszałem, że w wersji bez przecinka to wyrażenie jest równoznaczne z „Tak więc…”?
  • tantiemy
    4.02.2015
    4.02.2015
    Witam serdecznie,
    bardzo proszę o informację, jak używać poprawnie słowa tantiema. Jeśli wypłacam autorowi zbiorcze wynagrodzenie np. za kilka tekstów piosenek/książek etc., to wypłacam mu tantiema czy tantiemy?
    Z góry dziękuję za pomoc
  • temat wiadomości
    19.02.2015
    19.02.2015
    Szanowny Panie Profesorze,
    nie spotkałem się jeszcze z programem pocztowym lub interfejsem poczty w przeglądarce, w których nie byłoby pola typu temat wiadomości. Analogia między tym a tytułem porad jest może chybiona, ale nie przychodzi mi do głowy żadna lepsza, tzn. nie wiem, jak podejść do wielkiej litery w tytułach mejli, z czym można by to bliżej porównać i na jakiej podstawie rozstrzygnąć, czy to dobre rozwiązanie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ten, kto nie lubi mężczyzn
    25.01.2018
    25.01.2018
    Problem niezwykle mnie swędzący: mamy mizantropię, mizoginię i mizandrię / mizoandrię / mizandryzm, natomiast jedynie mizantropa, mizantropkę, mizogina i mizoginkę. Rozumiem, że w naszym kraju błędnie utożsamia się feminizm z niechęcią do mężczyzn, jak jednak można by poprawnie semantycznie określić osobę cechującą się takąż niechęcią?
  • ten, tamten, ów, jeden, sam

    25.04.2024
    25.04.2024

    Szanowni Państwo

    od dłuższego czasu spotykam się z używaniem zaimka te w odniesieniu do rodzaju nijakiego. Podczas transmisji sportowych słyszę, że „te spotkanie toczone jest w szybkim tempie”, „świetne było te podanie”, „może zdobędzie w końcu te złoto”. Nie zdarza się to (a może te?!) oczywiście tylko komentatorom sportowym, taką samą manierę da się zaobserwować choćby u prowadzących programy informacyjne, wypowiadających się w telewizji ekspertów, polityków ...

    Brzmi to okropnie – co gorsza odnosi się wrażenie, iż niektórzy świadomie zastępują "pospolite" TO "uczonym" TE. Skąd to się bierze?

    Z pozdrowieniami

    Maciek

  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • Tesco
    10.03.2009
    10.03.2009
    Szanowni Państwo!
    Proszę o opinię na temat używania nazwy własnej Tesco w mowie potocznej. Odmiana tego słowa razi moje uszy (D. „Spotkałem ich obok Teska”, Ms. „Byłem w Tesku” itd.). Z drugiej strony rzeczownik jest obecny w naszym języku od dziesięciu lat, deklinuje się tak jak jajko, a język słowacki przyjął jego odmianę. Czy Polacy także powinni odmieniać Tesco?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego