analogiczny
  • zamieszanie
    2.10.2019
    2.10.2019
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy w zdaniu I po co całe to zamieszanie, i zabawa w kotka i myszkę? przecinek został postawiony prawidłowo? Czy jednak nie powinno go tam być?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Anna
  • zasady pracy ortoleksykografa
    29.09.2013
    29.09.2013
    Na jakiej podstawie ustala się formy równorzędne lub zalecane wyrazów w słownikach ortograficznych?
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • zdrobnienie od łabędź
    20.03.2009
    20.03.2009
    Witam!
    Jak utworzyć zdrobnienie od łabędzia? Spotkałam się gdzieś z formą łabędzik, w Internecie zaś można się natknąć natknąć na łabądka. Czy któraś z tych form jest poprawna? Czy najbezpieczniej mówić po prostu o łabędziątku?
    pozdrawiam serdecznie
  • zedytować
    17.03.2010
    17.03.2010
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest słowo zedytować? Mam na myśli dokonać edycji. Potocznie zapewne można powiedzieć zedytowałam tekst, ale czy oficjalnie użycie również jest dopuszczalne?
  • zesłownikować
    3.06.2014
    3.06.2014
    Witam,
    w pewnym dokumencie pochodzącym od organu administracji publicznej natknęłam się na wyraz zesłownikować. Przyznam, że nie jest mi on znany, nie udało mi się też go odnaleźć w słownikach, więc chciałam się dowiedzieć, czy taki wyraz istnieje (jest poprawny) i co dokładnie oznacza. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Katarzyna Chrościcka
  • Zgódź się i chodź

    31.10.2023
    31.10.2023

    Serdecznie proszę Państwa o wyjaśnienie, dlaczego w drugiej osobie trybu rozkazującego czasowników 2. koniugacji pojawia się zazwyczaj o, a czasami ó, np. „chodzę/chodź”, „szkodzę/szkodź”, ale „godzę/gódź”, „wodzę/wódź (na pokuszenie)”. Od czego to zależy?

  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
  • zieloni czy zieleni?
    4.11.2009
    4.11.2009
    Witam…
    Bardzo proszę o rozwianie wątpliwości dot. określania ludzi kolorami. Chodzi konkretnie o to, czy można powiedzieć o ludziach, że są ZIELENI (w sensie np. 'niedoświadczeni')? Czy wyłącznie ZIELONI?
    Z góry dziękuję. Pozdrawiam…
    Renia
  • z każdym słowem
    27.01.2011
    27.01.2011
    Nurtuje mnie kwestia, czy połączenia z każdym i za każdym są równorzędne, tzn. czy można ich używać zamiennie. Czy poprawne jest „Za każdym słowem Jacka Ania czuła się coraz gorzej”, „Za każdym ciosem uciekało z niego życie”, „Za każdym pociągnięciem pędzla…” itp.? Wydaje mi się, że powinno być jednak z każdym słowem, z każdym ciosem i z każdym pociągnięciem pędzla, ale nie wiem, jak to uzasadnić. Bardzo proszę o wyjaśnienie.
    Pozdrawiam,
    W.T.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego