b.a.
  • zaimki osobowe w 3. osobie liczby mnogiej
    14.02.2020
    14.02.2020
    Szanowni Państwo,
    w języku słoweńskim i języku serbsko-chorwackim w 3. osobie liczby mnogiej oprócz zaimków osobowych oni (r.m.) i one (r.ż.) występuje też ona (r.n.). Czy w języku polskim również kiedyś tak było?
  • Alfta?
    18.04.2017
    18.04.2017
    Szanowni Państwo,
    matematycy potrzebują czasem tworzyć coś w rodzaju liczebników porządkowych od nazw zmiennych. Słowa typu enta czy emta nie budzą wątpliwości, ale co z takim pseudo-liczebnikiem utworzonym od alfa: czy jest to liczba alfta czy alfata?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Anaforyczne jiż i jenże
    30.10.2018
    30.10.2018
    Chciałabym się zapytać o pewne staropolskie słowo, mianowicie jiż, jenże. Dowiedziałam się, że oba te słowa znaczą który. Jak brzmią inne formy tego określenia – w rodzaju żeńskim, nijakim, w liczbie mnogiej (męskoosobowej i niemęskoosobowej)? 

    Pozdrawiam,
    Katarzyna K.
  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • as i głowa
    14.03.2003
    14.03.2003
    Chciałabym prosić o wskazanie która z niżej podanych form jest poprawna:
    1.
    a) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożył wizytę w Paryżu.
    b) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożyła wizytę w Paryżu.
    (przy założeniu, że X jest mężczyzną)
    2.
    a) Asy lotnictwa – Janowski i Kowalski – wygrali zawody.
    b) Asy lotnictwa – Janowski i Kowalski – wygrały zawody.
    Mamy tu chyba do czynienia ze związkiem zgody, więc teoretycznie poprawne pod względem gramatycznym powinny być przykłady 1b) i 2b). Wydaje mi się jednak, że pierwszeństwo ma nie forma słowa, ale to, do czego się odnosi – i stąd poprawne są wersje 1 a) i 2 a). Czy mam rację?
    Pozdrawiam,
    Aleksandra Jasińska
  • Barbara i Warwara
    14.12.2014
    14.12.2014
    Dlaczego my mamy Barbarę i Bazylego, a Rosjanie Warwarę i Wasyla? Do tego rosyjskie „w” pisze się jak nasze „b”. Czy to tylko przypadek, czy może pomiędzy głoskami „w” i „b” jest jakaś głębsza relacja, jakieś historyczne albo fonetyczne zaszłości?
  • brać życie
    19.05.2004
    19.05.2004
    Czy mam brać życie:
    a) takie, jakie jest;
    b) takim, jakie jest;
    c) takim, jakim jest;
    d) takie, jakim jest?
    A może jeszcze inaczej? :) Krótko mówiąc: która z tych form jest poprawna?
  • Chemexchemexa, chemeksa, chemexu, chemeksu
    23.04.2016
    23.04.2016
    Chciałabym zapytać o odmianę rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -x, a także -ss. Chodzi o urządzenia, a zarazem metody parzenia kawy: chemex oraz aeropress.
    Jak zapiszemy te rzeczowniki w przypadkach zależnych? Cz należy je spolszczyć w miejscowniku (chemksie, aeropresie)? Podobne wątpliwości budzi słowo dripper. Czy w miejscowniku powinniśmy pisać driperze? Jak powinny brzmieć te rzeczowniki w dopełniaczu: Chemeksa, dripera, aeropresa/u?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Civitas Schinesghe
    29.05.2015
    29.05.2015
    Szanowni Państwo,
    Civitas Schinesghe to nazwa zawarta w dokumencie Dagome iudex, określająca zasięg granic państwa Mieszka I, a zatem odnosząca się do Państwa Gnieźnieńskiego. Jaka jest etymologia wyrazu Schinesghe? Jak należy go wymawiać i jak go przetranskrybować, używając wyłącznie polskich znaków? [Szinesge], [Szinezge], a może [Szineske]?
    Wreszcie – jak słowo to ma się do łacińskiego wyrazu Gnesna? Dlaczego w tekście pisanym łaciną ( w Dagome iudex) nie użyto własnie określenia łac.?
  • Cytować zgodnie z oryginalnym układem?
    4.11.2014
    4.11.2014
    Szanowni Państwo,
    czy cytując tekst, musimy cytować go zgodnie z jego układem? Na przykład tekst pisany jest ciągiem, a lepsze byłoby jego wypunktowanie (bez zmiany treści) lub inna sytuacja: w tekście źródłowym stosowano jako punktory myślniki, a ja chciałabym dostosować tekst do swoich wytycznych i zamiast myślników użyć liter alfabetu: a)…, b)… itd.
    Dziękuję za odpowiedź
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego