całkiem
  • podpis wielką czy małą literą?
    1.02.2015
    1.02.2015
    Proszę wybaczyć niezręczność, ale kogo mam spytać, jeśli nie Państwa? Podpisując się jako czytelnik, zawsze mam wątpliwość co do wielkiej litery. (Abstrahuję od tego, że mamy prawo do wyróżnienia siebie). Z jednej strony skromność w korespondencji przemawia za małą, z drugiej szacunek do adresata wiąże się z szacunkiem do samego siebie. Kiedy podpisujemy się wielką, to tak jakbyśmy nadawali naszej wypowiedzi wartość, zaznaczając, że adresatowi nie zawraca głowy byle kto, tylko konkretna osoba.
  • pod rząd i z dużej litery
    7.07.2006
    7.07.2006
    Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
    Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
    Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
  • podświetlacz
    7.10.2002
    7.10.2002
    Czy wyrażenie podświetlacz mikroskopu jest prawidłowe? Obecnie mikroskopy posiadają oświetlenie pod stolikiem przedmiotowym.
    Pozdrawiam
    Remigiusz Błażewicz
  • Polskie Wybrzeże
    24.09.2016
    24.09.2016
    Szanowni Państwo,
    zgodnie ze słownikiem ortograficznym słowo wybrzeże powinnam zapisać od dużej litery, jeśli chodzi o ‘polskie wybrzeże nad Bałtykiem’. Czyli w moich zdaniach musi być duże „W”: „W środkowym pasie polskiego Wybrzeża znajdują się takie miejscowości, jak…”; „Na fragmencie polskiego Wybrzeża najbardziej wysuniętym na północ są całkiem ciekawe budynki”; „Nad polskim Wybrzeżem można spotkać sporo gwiazd”?

    Z poważaniem
    A.K.
  • polszczenie x-a
    11.01.2009
    11.01.2009
    Szanowni Eksperci,
    o Cezeksie i Linuksie już było, mnie zastanawia jednak, co począć z iksem stojącym w środku lub na początku słowa, np. czy „Kupiłem Xboksa”, czy może „Kupiłem Iksboksa”? O ile tutaj można sobie poradzić, dodając słowo konsolę, to co począć z nazwą X (tryb graficzny pod uniksami). Jak zapiszemy „Uruchomiłem serwer /iksów/”, „Uruchomiłem /iksy/”, „/Iksom/ coś się nie podoba”?
    Byłbym niezmiernie wdzięczny za rozstrzygnięcie, jak odmieniać tego typu słowa.
  • pomarańcz
    16.06.2006
    16.06.2006
    Szanowni Państwo,
    ponownie piszę do Państwa z prośbą o pomoc w rozstrzygnięciu nurtującej mnie kwestii językowej. Tym razem chodzi o nazwnictwo kolorów. Większość z nich można nazwać dwojako: biały – biel, żółty – żółć itp. Czy w ten sam sposób można nazwać kolor pomarańczowy? Ostatnio napisałem zdanie: „Ciemny brąz ścian zestawiono z pomarańczem tapicerowanych mebli”. Czy nie można bronić owego pomarańczu, kierując się zasadą analogii?
    Z poważaniem,
    Dominik Szulowski
  • poniechać
    16.06.2006
    16.06.2006
    Istnieje spór o tłumaczenie słowa Cancel w interfejsach komputerowych. Tłumaczenia są dwa: Anuluj i Poniechaj. Przycisk Cancel pojawia się w trakcie wykonywania czynności, zanim ostatecznie potwierdzimy jej wykonanie, więc Poniechaj jest moim zdaniem trafniejsze. Spotkałem się jednak z zarzutem, że słowo poniechać jest „kompletnie niezrozumiałe” i „używane ostatnio może w XVII w.” (rzekomo opinia polonisty), więc jest to wręcz „niepoprawna forma w języku polskim”. Czy to prawda?
  • powody do radości na Święta
    21.04.2014
    21.04.2014
    Witam serdecznie!
    Nie mam dylematu co do tego, że na święta Bożego Narodzenia życzymy Wesołych Świąt etc., ale mam dylemat dotyczący Wielkanocy. Wydawało mi się, że poprawnie jest życzyć Spokojnych, Radosnych etc., ale nie Wesołych Świąt. Tak mnie uczyli Rodzice, a mam już niemal 60 lat i jakoś trudno mi się pogodzić z tym, że coraz więcej osób, a szczególnie dziennikarzy stosuje zwrot Wesołych Świąt Wielkiej Nocy. Mnie to razi i byłbym wdzięczny za poradę.
    Pozdrawiam,
    Andrzej Kudelski
  • Pożyczać, nie pożyczać?
    13.01.2015
    13.01.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy zapożyczeń z języka angielskiego. Czy poprawne jest zapożyczanie wyrazów takich, jak: copywriter, freelancer itp.? Wiem, że utrwaliły się one w polszczyźnie i weszły do słowników, ale mimo wszystko nie zostały spolszczone, ich wymowa jest obca. Czy z punktu widzenia językoznawców takie pożyczki są poprawne? Przecież np. copywriter nie kojarzy się nawet z żadnym polskim słowem, podobnie bloger, chociaż w ostatnim wypadku polska jest chociaż wymowa.
  • problem z zającem
    22.11.2014
    22.11.2014
    Witam.
    Mam mały problem ze słowem zające… Czy jedyna poprawna forma dopełniacza brzmi zajęcy, czy może forma zająców również jest poprawna? Słownik podaje formę zająców jako poprawną tylko w wypadku nazwisk, jednak profesor Miodek w wywiadzie powiedział, że nie może powiedzieć, że forma zająców jest niepoprawna. Jaka jest prawda?
    Z góry bardzo dziękuje
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego