ciekaw
  • Sas, Saksonia, saksofon
    21.02.2017
    21.02.2017
    Od pewnego czasu zastanawia mnie etymologia słowa Sas (mieszkaniec Saksonii). Ciekawi mnie dlaczego występuje taka forma, a nie np. Sakson.
    Skoro jestem już przy Saksonii, dodatkowo chciałbym dowiedzieć się, czy istnieje etymologiczne powiązanie między nazwą tej krainy, a słowem saksofon?

    Z wyrazami szacunku
  • Słowa pochodzenia tureckiego
    31.10.2016
    31.10.2016
    Jestem ciekaw pochodzenia kilku słów: czara, buhaj, tabun i żupan. Ponoć mają one pochodzenie mongolsko-tureckie.

    Pozdrawiam.
  • Super Express
    1.03.2007
    1.03.2007
    Witam!
    Czy rozdzielny zapis Super Express jest poprawny? Według reguł przedrostek super- jest pisany łącznie z wyrazem. Czy w wypadku nazwy własnej ta zasada nie jest wiążąca?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź.
  • szyk przydawki przymiotnikowej

    27.04.2023
    27.04.2023

    Szanowni Państwo!

    Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.


    Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

    Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.


    Z poważaniem

    Adrian Fröhlich

  • Szyk przysłówka względem przymiotnika
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    wielokrotnie omawiana była kwestia kolejności rzeczownika i określającego go przymiotnika. Ciekaw jestem, czy da się ustalić coś podobnego w związku z kolejnością przymiotnika i przysłówka. Np. czy można wskazać różnice semantyczne między wyrażeniem umysłowo chory a chory umysłowo?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Święty Mikołaj
    16.03.2013
    16.03.2013
    Szanowni Państwo,
    czy Święty Mikołaj piszemy w odniesieniu do biskupa Myry („W dniu Świętego Mikołaja istnieje zwyczaj obdarowywania prezentami”, „Tata przebrał się za Świętego Mikołaja” lub „…św. Mikołaja”), a święty mikołaj – w odniesieniu do przebranego człowieka oraz postaci fikcyjnej związanej z obyczajem obdarowywania prezentami („Chodzi święty mikołaj”, „Tata przebrał się za świętego mikołaja”, „Dostałem prezent od świętego mikołaja”, „Napisałem list do świętego mikołaja”)?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • tajemnicze odmienne nazwisko
    29.06.2015
    29.06.2015
    Witam.
    Mam problem z moim nazwiskiem, a raczej jego odmianą. Uważam, że mojego nazwiska nie powinno się odmieniać. Moja nauczycielka uważa odwrotnie.
  • ulica Strąkowska

    3.12.2023
    3.12.2023

    Szanowni Państwo,

    już niedługo zamieszkam na ulicy Strąkowskiej (nie Strąkowej). Zachodzę w głowę, jaka jest etymologia tej nazwy. Nie pasuje mi ani strąk ani strąki. Najbliżej jest mi Strąkowo lub Strąkowa (nazwy potencjalnych miejscowości). W najbliższej okolicy mojego miasta ani śladu po takim miejscu. Ciekaw jestem, jakie są Państwa pomysły. Dziękuję.

    Wojciech

  • Wiarogodność a wiarygodność
    27.11.2016
    27.11.2016
    W statystyce używa się pojęcia wiarogodność, np. estymator największej wiarogodności. Z tego, co sprawdziłem, jest to po prostu starszy wariant słowa wiarygodność, obecnie chyba nie używany. Mówienie o wiarogodności nie ma żadnego uzasadnienia funkcjonalnego, a sprawia na mnie lekko książkowe, a nawet pretensjonalne wrażenie. Z drugiej strony można by pewnie argumentować, że wariant ten jest elementem tradycji, jakiejś ciągłości w języku nauki.
    Ciekaw jestem Państwa opinii.
  • Wielkie liczby w systemie rzymskim
    8.11.2018
    8.11.2018
    Szanowni Państwo,
    w „Edycji tekstów” dr. Wolańskiego można znaleźć informację: „Kreska pozioma nad cyfrą rzymską mnoży ją przez tysiąc” (s. 107). Bardzo jestem ciekaw, skąd się wziął taki „rozszerzony system rzymski” (czy Rzymianie posługiwali się tak dużymi liczbami?) i jakie jest jego zastosowanie. Trudno mi bowiem wyobrazić sobie tekst, w którym liczby typu 234 567 byłyby zapisywane w systemie rzymskim.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego