Witam!
Jak poprawnie piszemy zaprzeczone formy od przymiotników z łącznikiem, np. czerwono-biała (nie czerwono-biała czy nieczerwono-biała)?
Dziękuję i pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

w SJP PWN pierwsze wyrazy definicji haseł „czerwono-” i „bio-” zaczynają się od słów „pierwszy człon...”. Wydawało mi się do niedawna, że pierwsze człony ogółem liczą się jako przedrostki, jednak spotkałam się z opinią, że przedrostkiem jest jedynie drugi z nich (nie ma bowiem podstawy słowotwórczej w polszczyźnie), pierwszy zaś jest tematem słowotwórczym (od podstawy „czerwony”). Jak to właściwie jest z tą klasyfikacją -- czy jedno i drugie możemy zaliczyć do przedrostków?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Zastanawiam się czy poniższych pytaniach na końcu zdania powinienem stawiać znak zapytania czy kropkę. Przykłady:

„Proszę o informację, czy projekt został przygotowany poprawnie” (chcę aby ktoś mi odpowiedział czy projekt został przygotowany poprawnie),

„Zastanawiam się, czy nie lepiej pomalować to na czerwono” (chcę aby ktoś mi odpowiedział czy nie lepiej pomalować to na czerwono),

„Proszę o informację, jaki jest termin realizacji” (chcę aby ktoś podał mi termin realizacji).

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Piotrek

Zadanie szkolne brzmiało: napisać pytania do wywiadu ze znaną (wybraną) osobą. Powiedziałem dziecku, żeby Pan pisało dużą literą („Co Pan sądzi…” itd.). Jednak po powrocie dziecka ze szkoły mogłem w każdym pytaniu obejrzeć poprawione – na czerwono, przez nauczycielkę – Pan na pan.
Reguły mówią o stosowaniu wielkiej litery w listach. Wywiad to wprawdzie nie list, ale może jednak też powinna być duża? Nie znalazłem wykładni w słownikach. Poszukałem pierwszego lepszego wywiadu w prasie. Pan było dużą.
A przy okazji chciałem spytać, czy nieużycie wielkiej litery tam, gdzie ze względów grzecznościowych powinno się jej użyć, traktuje się jako błąd ortograficzny?

Z tego co zrozumiałem z Państwa wyjaśnień, dotyczących poprawnej formy określenia instalacja – dezinstalacja, powinno się również powiedzieć kompresja – dezkompresja.
To chyba niepoprawne formy, bo nawet automatyczne poprawianie pisowni w komputerze, podkreśla słowa dezinstalacja i dezkompresja na czerwono. Czyli jak to jest?

Szanowni Państwo!
Proszę o rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczącej pisowni: niebieskosinozielony czy niebiesko-sino-zielony? Wiedząc o przykładach: starocierkiewny, ale staro-cerkiewno-słowiański, skłaniam się raczej ku tej drugiej możliwości, ale nigdzie nie moge znaleźć reguły, która odnosiłaby się do pisowni takich połączeń.
Bardzo dziekuję za odpowiedź.

Chciałem poruszyć raz jeszcze temat z porady. Główna wątpliwość, z której wynikło to pytanie, brzmi: czy przepisy nie dopuszczają jedynie takiej pisowni złożeń rzeczownikowych jak w regule [187]? Bo jeśli tak, to przykłady podane przez dr. Malinowskiego (i wiele innych, por. klubokawiarnia) są utworzone niepoprawnie. Idąc dalej, czy uzus nie wskazuje dobitnie potrzeby zmiany tych przepisów?

Czytelnik

Szanowni Państwo!
Zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, jak powinien wyglądać zapis słowa „prawno-aborcyjny”. Czy powinna być pisownia łączna, czyli „prawnoaborcyjny” (choć nie jestem do tego przekonana, w końcu nie jest to „prawo aborcyjne” na wzór „prawa karnego”, ale raczej „prawo do aborcji”), czy zapis z łącznikiem, tak jak napisałam w pierwszym zdaniu?
Z poważaniem
Anna Kruszewska

Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
Dziękuję.

Dla skrótów: wyżej wymieniony, do spraw (itp.) niektórzy interpretatorzy dopuszczają odpowiednio w/w, d/s, które to formy w oficjalnych wykładniach są niezgodne z polską ortografią. Szczególnie interesuje mnie jednak pomijany skrót od nie dotyczy. Czy powinno to być nd. (podkreślane na czerwono w edytorach tekstu jako błąd), czy też należy używać innej formy?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Z poważaniem
Agnieszka