człowiek-encyklopedia
  • Co ma toner wspólnego ze słodzikiem?
    4.10.2004
    4.10.2004
    Zajmuję się naprawą kserokopiarek i często używam słów toner lub deweloper (deweloper jest to proszek nakładający toner na powierzchnię bębna). Chcąc spradzić odmianę tych słów, napotkałem sprzecznośći. Encyklopedia PWN odmienia tonera, w słowniku ortograficznym podana jest odmiana toneru. Słownik programu Microsoft Word 2000 sugeruje pisownię tonera. Proszę o podanie prawidłowej odmiany.
  • cynik
    11.10.2014
    11.10.2014
    Szanowni Państwo,
    w potocznych rozmowach spotkałem się z użyciem słowa cynik w nieco innym znaczeniu, niż podaje słownik. Czasem określa się nim osobę nie tyle lekceważącą uznane autorytety czy zasady etyczne, co sarkastycznie nastawioną do ludzi i wątpiącą w ich moralność, słowem: kogoś, kto uważa, że ludzie są raczej źli, niż dobrzy. Czy jest to nadużycie? A jeśli tak, to jak można lepiej wyrazić taką postawę?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • dzieci ofiary

    3.10.2021
    3.10.2021

    Dzień dobry,

    jak należy pisać o dzieciach będących ofiarami przemocy? Dzieci-ofiary przemocy, dzieci – ofiary przemocy czy może jeszcze inaczej?

  • Hindusi i Indianie
    1.12.2013
    1.12.2013
    Przeglądając właśnie słownik angielsko-polski PWN-Oxford, zauważyłem, że mieszkańcy Indii są wciąż wymieniani jako Hindusi, a autochtoniczni Amerykanie widnieją jako Indianie. Czy te nazwy nie powinny być poprawione już dawno temu? Hindus powinien być osobą wyznającą hinduizm, niezależnie od rasy, a Indianinem powinniśmy nazywać człowieka z Indii, z oczywistych powodów. Czy prócz przyzwyczajenia są jakieś powody, by nie wprowadzać takich zmian?
  • homo sapiens
    25.06.2003
    25.06.2003
    Szanowni Państwo,
    słowniki: ortograficzny pod red. Polańskiego i języka polskiego pod red. Dubisza podają jedną pisownię homo sapiens, natomiast Leksykon PWN rozróżnia Homo sapiens jako łac. nazwa gatunku i homo sapiens jako 'człowiek rozumny'. Czy dopuszczalna jest pisownia wyrażenia małą literą, czy też należy stosować semantyczne rozróżnienie w pisowni?
    Serdecznie dziękuję.
  • idisy, disy
    22.01.2007
    22.01.2007
    Jakiej płci są disy (idisy)? Wszystkie źródła potwierdzają ich r. ż. (Kempiński; Słupecki; Encyklopedia PWN notuje „żeńskie duchy opiekuńcze, pokrewne nornom, boginiom losu, ale również demony śmierci, zniszczenia i wojny, wegetacji i płodności” – to po również nie zmienia ich żeńskości). A słowniki uparcie notują -ów. Nie tylko ortografy, ale także WSWO PWN. Tu chyba zaważyła definicja z SWO pod red. Sobol, która nieco wypaczyła tę zawartą wcześniej u Tokarskiego. Disów/idisów to błędne formy?
  • Piesek maskotka a maskotka piesek
    28.02.2016
    28.02.2016
    W zestawieniach typu lekarz chirurg, człowiek encyklopedia człon drugi zestawienia pełni funkcję określenia członu pierwszego. Jak wobec powyższego ocenić zestawienie piesek maskotka? Powinno oznaczać żywe zwierzątko traktowane jak zabawka, a tymczasem używane jest dla nazwania maskotki mającej kształt pieska, więc… nie ten szyk?
    Czy pozostaje uznać, że jest ono zbudowane niezgodnie z regułami języka?
  • Pochodzenie nazwy miejscowej Żołynia w pow. łańcuckim

    12.03.2021
    12.03.2021

    Szanowni Państwo, 

    zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie porady językowej, dzięki której – taką mam nadzieję – społeczność Gminy Żołynia pozna etymologię słowa „Żołynia”.

  • potomek Afroamerykanki i Latynosa

    27.11.2021
    23.03.2014

    Jak politycznie poprawnie, ale w miarę naturalnie nazwać kogoś, kto jest potomkiem Afroamerykanki i Latynosa (ang. a mix of black and Latino)? Jakoś niezręcznie nazywać człowieka „mieszanką”. „Miał w sobie krew czarną i latynoską” też nie brzmi najlepiej. „Był w połowie czarny/Afroamerykaninem w połowie Latynosem”?

    Będę wdzięczna za wskazówki.

    Dorota

  • Przyjęcie i niespodzianka?

    26.07.2022
    26.07.2022

    Dzień dobry, oto pytanie:

    jak zapiszemy rzeczownik przyjęcie-niespodzianka? Sama stosuję zapis bez łącznika, bo nie widzę tu równorzędności, ale może obie wersje są poprawne zależnie od interpretacji? Na co dzień spotykam się częściej z tą z łącznikiem. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego