-
kontemplatyk czy kontemplator?27.05.200927.05.2009Czy wyraz kontemplatyk (jako określenie człowieka kontemplującego, skłonnego do kontemplacji) jest równie poprawny jak występujący w słowniku języka polskiego kontemplator?
-
Kto będzie bogatszy – Niemcy czy Polska?
19.10.201819.10.2018Dzień dobry,
to cytat z wypowiedzi Kaczyńskiego: Niemcy były bogatsze od Polski. Nikt nie powiedział, że nie przyjdzie taki czas, że my nie będziemy bogatsi.
https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,24039758,wybory-2018-kaczynski-w-gorlicach-polska-przescignie-zachod.html?disableRedirects=true
Proszę o analizę sensu drugiego ze zdań. Czy nie wynika z niego, że jednak NIE będziemy bogatsi?….
pozdrawiam
-
Minus jedynka
2.11.20162.11.2016Szanowni Państwo,
zastanawiam się, jak powinno być zapisywane wyrażenie minus jedynka. Zdrowy rozsądek podpowiada, że właśnie tak, jak to zrobiłem. Z drugiej strony, czy to nie jest przypadek nieodmiennej przydawki stojącej przed rzeczownikiem, co wskazywałoby na pisownie łączną? Minusjedynka wygląda dziwnie, ale chyba nie gorzej niż na przykład stodwudziestkapiątka.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?4.09.20094.09.2009Szanowni Państwo,
państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
Anna -
ortografia a historia języka13.05.201513.05.2015Dzień dobry,
dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
Pozdrawiam
Zdzisław K. -
o strzałach i słownikach23.10.201323.10.2013Szanowni Państwo,
dajemy strzał czy oddajemy strzał? Lepiej strzelać, ale jeśli dać i oddać to antonimy, to dlaczego Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod hasłem oddawać jako niepoprawny wskazuje (analogiczny?) zwrot dawać skok, a pod hasłem strzał wymienia oddać strzał jako niepoprawny, podczas gdy Uniwersalny słownik języka polskiego podaje jako przykład zdanie „Policjanci oddali w powietrze kilka strzałów” (Korpus języka polskiego podaje oba)?
Pozdrawiam
Paweł
-
Padawan15.05.201715.05.2017Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Pauza dialogowa a myślnik14.09.201814.09.2018Zetknąłem się kiedyś z opinią, że pauzy ( — ) używa się jako kresek dialogowych, a półpauzy (–) do pozostałych fragmentów, gdzie niezbędny jest myślnik. Stosuję tę zasadę konsekwentnie, gdyż w mojej opinii dialogi zyskują na czytelności (wypowiedzi bohatera nie mieszają się z wtrącenia narratora), ale nie wiem, na ile jest to przyjęta zasada w język polskim. W powieściach bardzo rzadko widzę ten zabieg. Poniżej daję przykład (wymyślony naprędce, aby zobrazować zasadę).
Judyta chwilę się zastanowiła.
— Czy naprawdę uważasz, że ktokolwiek zauważa różnicę między półpauzą a pełną pauzą w tekście? — zapytała Adama. — Moim zdaniem dajesz tylko dodatkową robotę DTP, a czytelnik po kontekście odróżni wypowiedzi narratora od wypowiedzi bohatera – jak my teraz”.
-
Pilica i Nadpilicze8.03.20028.03.2002Od wyrazu Pilica przymiotniki to: pilicki, nadpilicki. Chociaż niepoprawnie (wg słownika ortograficznego), często się używa przymiotników: piliczny, nadpiliczny.
Moje pytanie – skąd zatem wzięło się Nadpilicze – chodzi mi o pisownię z -cze? Zastanawiam się nad tym już od dłuższego czasu. Bez rezultatów. Proszę mnie oświecić. Z góry dziękuję. -
przepajać, dopajać noworodka
12.01.202312.01.2023Dzień dobry,
zastanawia mnie użycie słowa „przepajać” w kontekście podawania wody niemowlęciu. Naturalnym wydawałoby mi się mówienie o „pojeniu”, ewentualnie „dopajaniu”, ale skąd w powszechnym użyciu akurat „przepajanie”? Dla mnie brzmi to jak podawanie nadmiaru płynu (analogicznie do „przekarmiania”), a jednak spotkałam się z „przepajaniem” nie tylko na forach i blogach, ale również w artykułach przeznaczonych dla młodych rodziców.