dawnymi czasy
  • zapis nazw przedmiotów szkolnych i kierunków studiów
    1.09.2005
    1.09.2005
    Byłabym wdzięczna za informację odnośnie obowiązującej obecnie pisowni nazw kierunków studiów, specjalności na tych kierunkach oraz wykładanych przedmiotów. Chodzi rzecz jasna przede wszystkim o małe / wielkie litery. Jak poprawnie powinny być napisane np. stwierdzenia typu: pierwszy polski podręcznik do metod organizacji i zarządzania, podręcznik adresowany do studentów kierunku zarządzanie i marketing?
    Za moich czasów :-) wszystko pisało się małą literą, ale teraz obserwuję znaczną rozmaitość zapisów – wszystko małą, wszystko dużą, początek dużą, reszta małą, czy też np. po słowie kierunku (nawiązując do przykładu powyżej) dwukropek, a potem cudzysłów i nazwa kierunku pisana jak tytuł czasopisma.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Ola Wołoszczuk
  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • zaprzeczone imiesłowy
    19.04.2002
    19.04.2002
    Zasady pisowni zwrotu „umowa na czas nieokreślony” zostały już przez Państwa wyjaśnione. Jednakże zarówno w kodeksie pracy jak i w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, a także orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz komentarzach doktryny występuje zwrot „umowa o pracę na czas nie określony”. Czy to oznacza, że ustawodawca popełnił błąd, który powtarzają inni? Jak zatem należy poprawnie napisać wskazane wyrażenie w piśmie urzędowym, powołując się na kodeks pracy?
  • zaprzysiąc
    30.11.2010
    30.11.2010
    Dzień dobry,
    chciałabym się dowiedzieć, czy czasownik zaprzysięgać jest poprawny w zdaniach takich jak: „Król zaprzysiągł konstytucję”, „Posłowie zaprzysięgali akt unii”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Zasada
    7.02.2017
    7.02.2017
    Dlaczego w chemii przeciwieństwo kwasu nazwano zasadą? Ciekawi mnie, czemu zamiast neologizmu użyto neosemantyzmu?
  • zaś
    26.10.2012
    26.10.2012
    Szanowni Państwo!
    Spotkałem się ostatnio z zaskakującą dla mnie opinią, że słowo zaś jest kolokwializmem; nie znalazłem nigdzie jej potwierdzenia, lecz wygłoszona została przez znakomitego filologa, dała mi więc do myślenia. Będę wdzięczny za wyjaśnienie tej kwestii.
    Kreślę się z poważaniem
    (z góry dziękując oraz prosząc o zachowanie moich imienia i nazwiska dla siebie).
  • zdejmij czy zdejm?
    13.09.2002
    13.09.2002
    Szanowny Panie Doktorze!

    Pozwoli Pan, że na wstępie zacytuję tekst, którego dotyczy mój problem. Jest to instrukcja użycia pewnego gadżetu reklamowego:
    „INSTRUKCJA NAKŁADANIA TATUAŻU
    1. Zdejm przezroczystą folię
    2. Przyłóż mocno tatuaż do suchej, czystej, odtłuszczonej skóry strona z klejem.
    3. Zwilż papier wodą, odczekaj pół minuty, usuń papier, tatuaż jest gotowy.
    ABY ZMYĆ TATUAŻ, UŻYJ OLIWKI

    Pytanie moje jest następujące: czy błędem jest użycie w przytoczonej instrukcji słowa zdejm, czy raczej powinno byc uzyte słowo zdejmij, oraz czy zamiana tych słów może być uważana za błąd ortograficzny? Muszę również dodać, że nie zmienia to charakteru, wartości użytkowych i atrakcyjności ww. gadżetu reklamowego, gdyż instrukcja jest niszczona w czasie aplikacji. Dodam też, że powierzchnia, na której znajduje się instrukcja, jest bardzo mała (4x4 cm)

    Z poważaniem
    Maciej Wysocki
  • Zgódź się i chodź

    31.10.2023
    31.10.2023

    Serdecznie proszę Państwa o wyjaśnienie, dlaczego w drugiej osobie trybu rozkazującego czasowników 2. koniugacji pojawia się zazwyczaj o, a czasami ó, np. „chodzę/chodź”, „szkodzę/szkodź”, ale „godzę/gódź”, „wodzę/wódź (na pokuszenie)”. Od czego to zależy?

  • Ziemia Lubuska
    17.09.2002
    17.09.2002
    W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
    Bardzo proszę o pomoc.
    Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
    Pozdrowienia.
  • (Z)nachodzić czy (z)najdować?

    30.11.2020
    30.11.2020

    Dzień dobry!

    Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego