-
kapeluszów?22.09.200422.09.2004Witam. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego istniała forma kapeluszów (od słowa kapelusz)? Już w latach 40. K. I. Gałczyński napisał wiersz pt. „Gdybym miał jedenaście kapeluszy”, ale przeglądając wyszukiwarkę internetową, można wielokrotnie spotkać się z tą odmianą; jednakże nie mam pewności, czy to rezultat błędów drukarskich, czy po prostu jakaś archaiczna forma.
Dziękuję z góry za wyjaśnienia. -
litraż i metraż, ale gramatura
26.09.202326.09.2023Dzień dobry,
ostatnio, w odniesieniu do wagi produktu, użyłem słowa „gramaż” — w analogii do „litraż”, „metraż”. Zostałem słusznie poprawiony, bo odpowiednie byłoby słowo „gramatura”. Zastanawia mnie skąd taka różnica w formach, okazuje się, że nie znalazłem w żadnym słowniku słowa „gramaż”.
-
nazwy krojów czcionek22.06.200622.06.2006Czcionkę wyróżnia krój, stopień i odmiana. Kroje czcionek zapisujemy wielką literą (choć nie znalazłem takiej zasady wprost podanej), co jest logiczne wobec „krój pisma (łącznie z jego wszystkimi odmianami) jest dziełem autorskim podlegającym ochronie prawnej” (Wikipedia). Zapis garamond w SJP Szymczaka, SWO Sobol należy uznać za błędny? Kłopot to antykwa renesansowa, a nie współczesny Arial (może Państwo znajdziecie podobny przykład). Jest jeszcze garmond, stopień pisma, ale to inna historia.
-
odmiana imion, nazwisk i przydomków żydowskich18.09.201418.09.2014Szanowni Państwo,
w jaki sposób należy odmieniać występujące w żydowskich imionach człony Cwi i ha-Lewi (np. Sabbataj Cwi, Chacham Cwi Aszkenazi, Jeszaja ha-Lewi Horowic, Icchak ben Mordechaj ha-Lewi) oraz przydomek Baal Szem Tow?
Z wyrazami szacunku
Barbara Linsztet -
Polskie pismo narodowe
24.11.202212.06.2017Litery, których używamy, to alfabet łaciński, a cyfry są arabskie. Mimo tego istnieje wiele krojów pisma, w komputerach liczne czcionki itp. Czy gdzieś jest oficjalnie określona polska typografia? Z czego wynika, że np. siódemka ma „poprzeczkę” w połowie wysokości? Małe „a” czasami jest pisane z brzuszkiem, a czasami jako „o” z haczykiem z tyłu. Która wersja jest poprawna i czy gdzieś takie niuanse są opisane, może istnieje jakaś norma określająca jak powinny wyglądać litery w języku polskim?
-
Polszczyzna aktów prawnych26.03.200126.03.2001Czytając ustawy, rozporządzenia ministrów i inne przepisy, nabieram przekonania, że nikt ich nie sprawdza pod kątem poprawności językowej. Myślę, że inicjatywa Rady Języka Polskiego zmierzająca do uporządkowania tego problemu byłaby bardzo cenna. Tysiące osób codziennie zagląda do różnych aktów prawnych. Z pewnościa język, jakim są pisane, odciska swoje piętno na codziennych obyczajach językowych nie tylko prawników, dziennikarzy, ale także – za ich pośrednictwem – ogółu społeczeństwa, powinien zatem być wzorem. Czy istnieje funkcja sekretarzy sejmowych czuwających nad ostateczną formą zapisanego prawa? Podejrzewam, że niestety nie. Jestem przekonana, ze Rada może zaproponować jakieś skuteczne rozwiązanie tego problemu.
Proszę o rozstrzygnięcie sprzeczności zapisanej w Nowym slowniku poprawnej polszczyzny: Hasło art.: „Decyzję podjęto na podstawie art. 20 [bez kropki] kodeksu cywilnego.” Hasło par.: „Został skazany na podstawie art. 148. [kropka], par. 2 [bez kropki] kodeksu karnego”. Będę niezwykle wdzięczna za jednoznaczną opinię dotycząca stawiania lub niestawiania kropek po takich zapisach. (…)
Czy powinno się stosować przecinki w zapisie art. 20 §10 ust. 7 pkt 2 (…)?
Jest umowa kupna, umowa sprzedaży. Czy określenie umowy zwiazanej ze zleceniem to umowa zlecenia czy umowa-zlecenie?
Z niecierpliwością czekam na rozstrzygnięcie moich wątpliwości i zaręczam, że dzielę je z co najmniej kilkoma tysiącami osób. Bardzo proszę o odpowiedź. Przesyłam ukłony
Agnieszka Balcerak
-
różne cudzysłowy27.02.200827.02.2008Skąd się wzięły polskie cudzysłowy drukarskie? Te kręcone, u dołu i u góry? W czym są lepsze niż np. angielskie i francuskie? Skąd te różnice typograficzne i dlaczego warto je kontynuować?
-
samogłoski ciemne10.05.200410.05.2004Prosze o odpowiedz, co oznacza termin samogloski ciemne? Nie wiem, czy jest to termin jezykoznawczy, czy drukarski.
-
Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę
28.12.2021Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?
-
Zagadkowy cywił
6.05.20236.05.2023Szanowni Eksperci,
Julian Tuwim w wierszu z 1936 r. „Gwiżdżąc sobie a muzom na ulicy poeta rozmyśla o kompetencjach władzy” użył kilkakrotnie wyrazu cywił zamiast spodziewanego cywil (np. „Cywił ci ja, cywił, / Piękna to pozycja, / Dla mnie nie jest żandarm, / Dla mnie jest policja!”). Czy taki zapis to inwencja poety, czy też faktycznie istniała kiedyś taka oboczność? Nie znalazłem wyrazu cywił w żadnym ze znanych mi słowników.
Z wyrazami szacunku
Piotr Albin Michałowski