Szanowni Państwo,
jakie wyrazy nie powinny znajdować się na końcu wierszy w publikacjach? Czy ta zasada edytorska dotyczy tylko jednoliterowych spójników (a, i, w), czy także dłuższych (na, pod, lub, oraz itd.)? Czy można oddzielać od siebie takie połączenia, jak Zielona Góra czy red. nauk., umieszczając ich elementy składowe w różnych wierszach? Bardzo proszę o odpowiedź.
Z poważaniem
Dominik

Szanowni Państwo!
Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
Z serdeczną wdzięcznością,
Helena Kazancewa

Środowisko sportowe, w którym pracuję, używa dwojakiego określenia dla piłkarza, który gra w hali (tu powstaje drugie pytanie: czy gra się w hali, czy – jak powszechnie się mówi – na hali?). Profesjonalna piłka nożna halowa określana jest mianem futsalu. Jak nazwać zatem kogoś, kto gra w piłkę w hali? Pojawią się dwa określenia: futsalowiec i futsalista. A może obie formy są właściwe?
Dziękuję za pomoc.

W książce Wiesława Myśliwskiego Traktat o łuskaniu fasoli na str. 34 można znaleźć zdania:

Wymigiwaliśmy się, jak umieliśmy. (…) A kiedyśmy już zaczęli do szkoły chodzić, według starszeństwa, Jagoda, Leonka, ja, zwykle nauką, że musimy lekcje na jutro odrobić, a gmach mamy zadane.

Słowo gmach użyte w tym nieoczekiwanym znaczeniu – jako mnogość – pojawia się w książce jeszcze raz (gmach włosów). Czy to regionalizm, archaizm, czy licentia poetica autora?

Szanowni Państwo,
mam takie sezonowe pytanie, związane z obecną wyborczą kampanią samorządową. Kandydat na prezydenta Krakowa ma następujące hasło: „Inwestując z głową, stać nas na więcej”. Próbuję się w tym niby-zdaniu doszukać podmiotu i jakoś nie mogę. Wydaje mi się, że podmiot zdania imiesłowowego powinien być dopełniony w drugiej części. A druga część zdania jest bezpodmiotowa. Nie wiem, czy to słuszne przypuszczenia, stąd prośba o opinię w tej kwestii.
Serdecznie pozdrawiam.

Witam,
proszę o odpowiedź, czy mogę napisać: homozwiązek, homomałżeństwo? Czy są to zrosty? Tych wyrazów nie ma w słownikach, ale – jak mi się wydaje – są już w języku. Formy małżeństwo homoseksualne i związek homoseksulany są… za długie.
Proszę o niewykorzystywanie mojego nazwiska, jeśli zechcą Państwo umieścić odpowiedź w Sieci.
Dziękuję za odpowiedź i czekam na nią z zaciekawieniem.
Pozdrawiam.

Czy prawidłowo jest mówić, że coś kosztuje drogo/tanio, czy jedynie że kosztuje dużo/mało, a jest drogie lub tanie?
Z poważaniem,
Ł.Bielecki

Jakim zasobem słów dysponuje przeciętny Polak? Ile (mniej więcej) zna ich uczony?

Szanowni Państwo!
Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości w kwestii interpunkcji w zdaniach takich jak te (przecinki, do których odnosi się moje pytanie, ująłem w nawias):

1. Był taki(,) jak jego ojciec.
2. Dzisiaj jedliśmy obiad o tej samej porze(,) co wczoraj.
3. Takie zachowanie(,) jak to(,) jest niedopuszczalne!
4. Jeszcze nigdy nie byłem tak zmęczony(,) jak dzisiaj.
5. Pracował tak dużo(,) jak nigdy dotąd.

Z góry dziękuję za odpowiedź!
Pozdrawiam

Proszę o odpowiedź, czy w zdaniu „Było to o wiele lepsze (,) niż to, o czym wcześniej myślano”, przed „niż” należy postawić przecinek czy nie. Jeśli nie, to dlaczego?