dysonans
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • Ale dziś ciapa!
    2.12.2014
    2.12.2014
    Często słyszę w swoich stronach (Śląsk) jak o typowej jesiennej pogodzie – błocie po deszczu mówi się ciapa: „Ale dziś ciapa” itp. Wydawało mi się, że to słowo stosowane jest powszechnie w całej Polsce, tymczasem w sprawdzanych przeze mnie słownikach pod hasłem ciapa widnieją tylko synonimy ofermy. Tak więc czy stosowanie tego słowa w ogólnopolskich pismach można uznać za błąd i traktować te słowo wyłącznie jako regionalizm?
  • Anonimowy autor
    13.12.2015
    13.12.2015
    Spotkałam się ze słowem wstępnym zawierającym cytat z poezji anonimowego autora i następującą informacją umieszczoną w przypisie:
    „Cytat z poezji za zgodą oraz sugestią autora w formie anonimowej”.
    Czy forma/składnia powyższego przypisu jest poprawna? Czy nie lepsza byłaby (w ostateczności) forma
    „Cytat z poezji w formie anonimowej za sugestią i zgodą autora”?
    Będę wdzięczna za odpowiedź,
    Z poważaniem
    Agnieszka Solecka-Reszczyk
  • Czemu?
    7.11.2012
    7.11.2012
    Dookoła słychać: „Czemu tramwaj nie jedzie?”, „Czemu się spóźniłeś…”. No, właśnie… czy czemu to poprawna forma? Ja używam dlaczego… i jakoś to czemu mnie razi!
    Pozdrawiam
    Aleksandra
  • grzech przeciwko ekologii
    30.03.2020
    30.03.2020
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o wyjaśnienie wątpliwości w związku z pojęciem „grzech ekologiczny”. Papież Franciszek postuluje wprowadzenie tego terminu do Katechizmu Kościoła Katolickiego. Czy nie ma w tym sformułowaniu sprzeczności: grzech, to coś złego, negatywnego, natomiast ekologia konotuje atrybuty pozytywne: coś dobre, pożyteczne, pożądane, czyste, naturalne. Czy zatem jest to pojęcie poprawne? Jak należy je, pod kątem językowym, interpretować? Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
  • Jest i nie ma
    23.09.2014
    23.09.2014
    Dzień dobry,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie pewna kwestia. Otóż gdy mówimy np. „W basenie jest woda”, używamy czasownika być, natomiast już w zaprzeczeniu tego zdania „W basenie nie ma wody” używamy formy słowa mieć. Skąd ten dysonans?
  • Jeszcze o pominiętym przecinku po zaimku który w zdaniu podrzędnym

    7.02.2017
    7.02.2017

    Szanowny Panie Doktorze,

    dziękuję za odpowiedź: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jeszcze-raz-w-sprawie-interpunkcji-zdania;17430.html. Mam jednak dysonans. Cytat ma charakter zalecenia, z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ortografia-maszyna-Turinga-problem-stopu-oraz-przecinek;17384.html wynika możliwość wyboru, z kolei prof. Kłosińska w odpowiedzi z 11 listopada w ogóle nie wspomniała o pomijaniu przecinka (choć wyraźnie o to zapytałem), co odebrałem jako brak takiej możliwości.

    Czytelnik

  • narracyjny i narratywny
    3.02.2014
    3.02.2014
    Szanowna Poradnio,
    moje pytanie dotyczy badań nad grami wideo. W zagranicznych mediach używane bywa określenie ludonarrative dissonance, odnoszące się do istniejących sprzeczności między rozgrywką a narracją. Jak powinno brzmieć prawidłowe tłumaczenie tego zjawiska – dysonans ludonarracyjny czy ludonarratywny? Ilość wyników wyszukiwarki dla zapytania wskazuje na pierwszą opcję. Na czym więc polega różnica między przymiotnikami narracyjny i narratywny, o ile taka istnieje?
    Pozdrawiam!
  • Nazwy osób, do których się zwracamy w listach

    9.02.2023
    9.02.2023

    Dzień dobry,

    nurtuje mnie kwestia pisowni zaimków osobowych i dzierżawczych. Czy zawsze należy pisać je wielką literą, gdy zwracamy się do adresata listu/e-maila? Wydaje mi się, że gdy zwracamy się na przykład do osoby, która wyrządziła nam krzywdę, to nie jesteśmy zobowiązani do zachowania formy grzecznościowej. Napisałabym zatem „Życzę ci, kanalio, by spotkała cię podobna przykrość”, ale nie jestem pewna swojej racji.

    Serdecznie pozdrawiam!

  • niezamierzony skutek

    14.12.2010
    14.12.2010

    Witam!

    Czy poprawne jest wyrażenie cel niezamierzony? Często się z tym spotykam i o ile niezamierzony efekt nie budzi moich wątpliwości, o tyle niezamierzony cel uważam za formę niepoprawną. Będę wdzięczna za rozwianie wątpliwości.

    Z poważaniem,

    Marta Szloser

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego