-
Sprawczość16.06.201716.06.2017Szanowni Państwo,
stwierdziłem, że słownik nie notuje słowa sprawczość, którego używam i które wydaje mi się dość naturalne, ale może to błąd? Np.: Poczucie sprawczości jest satysfakcjonujące. Rozumiem to w ten sposób, że ktoś jest sprawczy, jeśli może na coś wpływać, może ‘sprawiać, że coś się dzieje’. Widzę, że taka definicja też mija się ze słownikiem. Chyba sam tego nie wymyśliłem…
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Tłumaczymy angielskie you
29.09.20206.03.2009Witam,
jestem w trakcie tłumaczenia tekstu z dziedziny astronomii (z języka angielskiego na polski), w którym ważną rolę odgrywa styl wypowiedzi. W oryginale przyjęta forma to we lub you („Our best theory of gravity at the moment is…”, „…when you throw a rock…”). Chciałabym wiedzieć, czy w języku polskim możliwe jest zastosowanie kalki językowej i tym samym formy my lub ty w stylu półformalnym (dział najczęściej zadawanych pytań Instytutu Kosmologii)?
-
USA kontra SZA28.03.201828.03.2018Szanowni Państwo!
Nurtuje mnie pytanie, dlaczego w języku polskim skrót od nazwy państwa Stany Zjednoczone Ameryki Północnej został przyjęty z języka angielskiego (USA)? Mamy dolar USA (amerykański), a nie dolar SZAP; w innych znanych mi językach słowiańskich działa właśnie taka zasada. Także skróty RFN (Republika Federalna Niemiec), NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna) wskazują na to, że tworzymy je od nazw funkcjonujących w języku polskim, skąd zatem wyjątek dla USA?
-
wewnątrzzakonny
9.01.20239.01.2023Witam, chciałbym zapytać o prawidłową zasadę zapisu słowa „wewnątrzzakonny”, gdyż spotykam w publikacjach różne formy – oddzielnie, z pauzą pomiędzy, łącznie. Dziękuję serdecznie za wyjaśnienie.
Pozdrawiam
-
w obrazach czy na obrazach?17.12.201417.12.2014W Wikipedii często spotykamy kategorie typu: Święty Franciszek na obrazach, Danae na obrazach, Archanioł Gabriel na obrazach. Moim zdaniem powinno być raczej w obrazach, a nie na obrazach, albo jeszcze lepiej w malarstwie. Chodzi przecież o pewien motyw w całej sekwencji obrazów. Por. tytuły książek: Dzieje Polski w obrazach, Gdańsk w obrazach itd.
-
w temperaturze5.06.20065.06.2006Szanowni Państwo,
proszę poinformować, czy ciasto piecze się w piecu w temperaturze 180ºC, czy w piecu przy temperaturze 180ºC.
Dziękuję za odpowiedź.
Bolesław
-
Wymowa dzieląca wyrazy
9.05.20219.05.2021Dzień dobry, coraz częściej spotykam się z wymową, która bardzo silnie dzieli słowa na przedrostek (o ile tak to się nazywa) i część główną, czyli np. zamiast powiedzieć zainteresować, osoby takie mówią za-interesować, tak jakby były to dwa zupełnie oddzielne słowa. Zamiast wyimaginować – wy-imaginować. Zamiast interakcja – inter-akcja. Czy jest to w ogóle poprawne czy to już hiperpoprawność?
-
Zdanie
13.11.202113.11.2021Dzień dobry,
chciałbym zwrócić się z pytaniem, czy poniższe zdanie jest zbudowane w sposób poprawny i nie zawiera błędów.
Nie odpowiedziałem jej, po prostu energicznie idąc przed siebie, tym razem w bliżej nieokreślonym kierunku, byle dalej od niej.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
(z)jeść + biernik
29.03.202329.03.2023Wiem, że w związku ze zmianami w języku, niektóre wyrazy męskie nieożywione w bierniku często kończymy na „-a”. Zauważyłam, że dzieje się tak szczególnie często, kiedy mówimy o warzywach i owocach, zwłaszcza w mowie potocznej. Zastanawiam się jednak jak to się ma do liczebników. Jeśli z jakiegoś powodu chciałabym powiedzieć, że zjadłam jeden owoc – banana, to jak to powiedzieć najlepiej? Zjadłam jeden banan? A może zjadłam jednego banana? Druga opcja brzmi „bardziej normalnie”, ale pierwsza zdaje się być bardziej poprawna gramatycznie.
-
Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)
6.02.20216.02.2021Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(
Zwroty te widoczne są:
* na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”
* na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”
* a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”
Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”