dzień
  • Zapisujemy nazwy świąt
    16.05.2014
    16.05.2014
    Szanowni Państwo,
    jak należy pisać: dzień świętej Łucji (święto obchodzone 13 XII, głównie w Szwecji) lub Dzień Świętej Łucji, dzień świętego Marcina (święto obchodzone 11 XI, głównie w Poznaniu) lub Dzień Świętego Marcina?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Dobry wieczór, ale Dobranoc
    16.01.2013
    16.01.2013
    Szanowna Poradnio!
    Interesuje mnie brak analogii w wyrażeniach Dzień dobry, Dobranoc, Dobry wieczór. Wyrażenia te różnią się kolejnością rzeczownik – przymiotnik oraz pisownią: raz łącznie, raz oddzielnie. Czy jest jakieś wytłumaczenie takich rozbieżności, skoro te wyrażenia służą do tego samego i podobnie są zbudowane?
    Serdecznie Pozdrawiam
    Robert Wiatr
  • 13–26 lat
    27.03.2019
    27.03.2019
    Pewien bank oferuje swoim klientom w wieku 13–26 lat bezpłatne korzystanie z konta osobistego. Jak rozumieć ten warunek z językowego punktu widzenia? Czy spełniam go do dnia ukończenia 26 roku życia, czy może jednak do dnia ukończenia 27 roku życia (dopóki nie skończę 27 roku życia, mam nadal 26 lat)? A może nie jest to wcale kwestia językowa i zależy wyłącznie od tego, co ma na myśli osoba redagująca taki zapis, albo od jakiegoś powszechnie przyjętego sposobu rozumienia?
  • Matematyka w języku
    9.01.2020
    9.01.2020
    Dzień dobry,
    Proszę o wyrozumiałość i nieblokowanie.
    Czy dzisiaj, w czwartek, jeśli powiem za 5 dni wigilia (wigilia jest we wtorek), oznacza to 5 dni, wliczając czwartek i liczenie do poniedziałku, czy 5 dni liczone od piątku do wtorku? Albo powiedzieć w czwartek, za jeden dzień piątek, oznacza liczenie jednego dnia jako czwartek, czy jeden dzień jako wskazanie piątku, mniej więcej doba?
  • Następna Wigilia za rok
    10.01.2020
    10.01.2020
    Jeśli wigilia była dwa dni temu i dzisiaj mówię Następna wigilia za rok, to mogę liczyć rok od wigilii dwa dni temu? Wydaje mi się, że mówiąc za rok, kontekst każe i wskazuje na dzień dwa dni temu, od którego liczy się rok do następnej wigilii, nie potocznie, czy to możliwe? Czy można taką interpretację przyjąć, czy jest to możliwe i podobnie w sytuacjach podobnych, liczę czas od chwili kiedy coś miało miejsce? Generalnie czy można przyjąć inne chwile czasu niż chwila mówienia bo kontekst każe?
  • niecodzienna pisownia
    22.10.2015
    22.10.2015
    Szanowni Państwo,
    w WSO PWN można znaleźć hasło niecodziennie jako 'niezwykle, niepospolicie' i nie codziennie – 'nie każdego dnia'. Skoro przysłówek codziennie pochodzi od przymiotnika codzienny, to czy jego pisownia z nie nie powinna być łączna? Czyżby uczyniono wyjątek ze względu na zróżnicowanie znaczeń? Czy takich wyjątków od ogólnej zasady pisowni nie z przysłówkami jest więcej?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Święto Zmarłych
    20.04.2007
    20.04.2007
    Chciałabym dowiedzieć się, czy Święto Zmarłych jest poprawną formą. Kiedyś pewien ksiądz powiedział mi, że zmarli nie świętują, więc nie można używać takiego określenia, w słowniku natomiast można taką formę znaleźć. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
  • tytuł zarządzenia
    9.04.2008
    9.04.2008
    Uprzejmie proszę o informację, czy przy podawaniu zarządzeń lub uchwał prawidłowa jest kolejność: „Zarządzenie Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego nr 230/07 z dnia 10.04.2007 r.”, czy kolejność: „Zarządzenie nr 230/07 Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego nr 230/07 z dnia 10.04.2007 r.”.
    Tomasz Gaweł
  • warunki promocji
    3.04.2015
    3.04.2015
    Witam,
    moje pytanie dotyczy zwrotu od… do…. w następującym kontekście: „W promocji mogą wziąć udział osoby, które od dnia xxx do dnia yyy nie posiadały konta…”. Który tok rozumowania jest poprawny:
    – z promocji są wykluczone osoby, które posiadały konto osobiste w cały okresie od dnia xxx do dnia yyy?
    – z promocji są wykluczone osoby, które posiadały konto osobiste w którymkolwiek z dni zawartych w przedziale od dnia xxx do dnia yyy?
    Uprzejmie proszę o odpowiedź
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego