jedno
  • zagramaniczna kożelanka
    16.09.2013
    16.09.2013
    Czy istnieje jakiś uczony wyraz (coś jak paronim czy afektonim) określający wyrazy typu zagramaniczny, stety, kożelanka – czyli takie, które nie mają wstępu do słowników, ale używane są dość powszechnie, przy czym niemal wyłącznie z przymrużeniem oka?
    Czy wymieniony wśród przykładów wyraz zagramaniczny rzeczywiście jest tylko takim żartem językowym, czy wpierw był „wyrazem na serio” (np. w jakiejś gwarze)?
  • Zaimek ty
    15.06.2020
    15.06.2020
    Redaguję właśnie książkę; ustaliłam z autorką, że będziemy zwracać się do czytelnika wielką literą. Mam jednak wątpliwość co do pisowni ww. zaimka tam, gdzie nie jest on zwrotem do adresata sensu stricto lub tam, gdzie jest to cytat wypowiedzi skierowanej do samej autorki. Podam przykłady:
    1.
    „Opowiem Ci tę historię, żeby Cię poruszyć i zmobilizować do przemyśleń, do przyjrzenia się sobie"
    „Postarałam się wpleść tutaj sporo wiedzy psychologicznej, która może Cię wzbogacić i zainspirować do przemyśleń.”
    – tu nie mam wątpliwości, to zapis zgodny z przyjętą konwencją.
    2.
    „Książka, którą trzymasz w rękach, jest bardzo osobista. (…) Gdy pokazałam pierwszy szkic jednemu z moich przyjaciół, napisał mi: (…) Ja w nim widzę twój cel osobisty: rozliczyć się ze wszystkim co cię spotkało i co masz w głowie. (…) Chcesz żeby cię oceniali?"
    „Pewnego razu przyjaciel zapytał mnie:
    — Słuchaj, ale powiedz, czy wolałabyś nieść ten swój bagaż i żyć, czy tego nie mieć, ale żeby cię w ogóle nie było?
    Ja odpowiedziałam sobie na to pytanie. A Ty? Co odpowiesz?"
    – tu autorka cytuje swojego przyjaciela, który zwracał się bezpośrednio do niej.
    3.
    „Albo gdy byłyśmy nad morzem z mamą, siostrą mamy i moją kuzynką, w ramach rozrywki chodziłyśmy na Rodeo – sztucznego byczka, który robiąc gwałtowne zwroty starał się zrzucić swojego jeźdźca. Ta zabawa miała rosnące programy trudności. Płaciło się raz, ale jak byczek zrzucił cię od razu, to twoja strata.”
    – tu, podobnie jak wyżej, mam poważne wątpliwości; nie jest to zwrot do adresata sensu stricto.
    Czy podane zapisy są poprawne, czy może jednak przekombinowałam i powinnam wszędzie zastosować wielką literę?
  • zaimek względny a interpunkcja
    30.04.2015
    30.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy interpunkcja w poniższym zdaniu jest poprawna?
    Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego, jak tylko dostaję do ręki książkę, to robię się głodny, choćbym przed chwilą jadł.

    Chodzi mi o przecinek przed słowem dlaczego (i ewentualnie po nim). Z jednej strony jakoś kłuje mnie w oczy, z drugiej – jakby sprowadzić to zdanie do postaci: „Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego robię się głodny”, wydaje się całkowicie zasadny.
    Pozdrawiam
    Anna
  • Zaimek względny który

    12.03.2024
    12.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy w zdaniu: „Nauczyciel uwzględnia postęp, [...] uczeń dokonał” w wykropkowanym miejscu powinien znaleźć się zaimek „który” czy raczej „którego”? Ten drugi, jeśli mnie pamięć nie myli, właściwy jest w kontekście użycia orzeczenia w formie zaprzeczonej. Intuicyjnie więc skłaniałbym się więc do zaimka „który”. Proszę o pomoc.

  • Zaimek względny który

    5.04.2024
    5.04.2024

    Czy ochroniarz w centrum handlowym patrzy na witryny sklepów, „których pilnuje”, czy też raczej „które pilnuje”? Dziękuję i pozdrawiam

  • zaimki w tekstach religijnych
    13.03.2011
    13.03.2011
    Dzień dobry,
    według zasad opublikowanych przez Radę Języka Polskiego zaimki odnoszące się do Boga można pisać małą lub wielką literą. Chciałabym się upewnić, że dotyczy to również zaimków swój, swoja, swoje.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie!
  • zajebiście
    24.09.2007
    24.09.2007
    Chciałbym się zapytać, czy słowo zajebiście to przekleństwo? Było już podobne pytanie i odpowiedź była twierdząca, co jest sprzeczne z tym, co widnieje w internetowym słowniku. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Pozdrawiam.
  • zakluczyć
    4.09.2002
    4.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?

    Z poważaniem,
    Mikołaj Kirschke
  • zakopianka czy Zakopianka?
    6.09.2006
    6.09.2006
    Szanowni Państwo,
    w archiwum znalazłem informację, że Zakopianka w znaczeniu 'droga Kraków – Zakopane' pisze się wielką literą. Słownik ortograficzny PWN podaje zaś pisownię małą literą. Chciałbym zatem zapytać, czy nie można by uznać pisowni słownikowej i tym samym pisać: zakopianka, berlinka, odrzanka czy gierkówka. Dodam, że częściej spotykam pisownię małą literą.
    Chciałbym jeszcze zapytać, czy poprawne są zapisy gazociąg północny i gazociąg jamalski. Dziękuję.
  • Zalecam uważać
    11.11.2011
    11.11.2011
    Wiele konstrukcji bezokolicznikowych jest w polszczyźnie – inaczej niż w innych językach – uważanych za błędne. Jednak podane przez NSPP na ich miejsce konstrukcje gerundialne bywają ciężkie i niezgrabne. Np. zdanie „Zalecam uważać każdy przejaw takich zjawisk za pochodzący z jednego źródła” należy uznać za niepoprawne i przerobić na „Zalecam uważanie każdego przejawu takich zjawisk za…”, co brzmi rozpaczliwie. Dlaczego nie można użyć zalecam uważać, a można np. radzę uważać?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego