jest-było-będzie
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • Nie ma, nie było, nie będzie.
    4.09.2018
    4.09.2018
    Dlaczego mówi się nie ma jako przeciwieństwo jest, istnieje? Przecież mieć to zupełnie inny czasownik.
  • bycie
    20.12.2007
    20.12.2007
    Witam!
    Chciałbym prosić o rozstrzygnięcie, czy poprawne jest użycie formy bycie. Spotkałem się z sytuacją ostrej krytyki tej formy: „być się nie odmienia, a bycio stoi w stajni”, natomiast w żadnym słowniku nie znalazłem wytłumaczenia tej kwestii.
    W wielu miejscach można znaleźć formę bycie, jak na przykład: bycie matką, bycie ubezpieczonym, bycie na ty (wliczając w to także odmianę przez przypadki tego słowa).
    Z góry dziękuję.
    Bartłomiej
  • Nie ma, nie było, nie będzie
    8.04.2011
    8.04.2011
    W niedawnej odpowiedzi prof. Bańki pojawiło się sformułowanie małżeństwa osób jednej płci. Wydaje mi się, że poloniści powinni dbać o logiczność własnych (a czasem i cudzych) wypowiedzi. Rzecz w tym, że nie ma, nie było i nie będzie małżeństw osób jednej płci, tak jak nie ma mosiężnego plastiku ani 6-osobowych kwartetów. I żadna ustawa tego nigdy nie zmieni.
  • były
    5.05.2006
    5.05.2006
    Czy poprawne jest wyrażenie państwo byłego Układu Warszawskiego? Wątpliwości biorą się stąd, że zestawienia była żona (były mistrz, alkoholik, członek itp.) oznaczają osoby, które straciły jakąś cechę, ale wciąż istnieją. O zmarłym nikt nie powie były mąż, były papież. Podobnie nie istnieje nic, co można by nazwać byłym Układem Warszawskim (byłym ZSRR, byłą Jugosławią).
  • Byliśmy
    18.01.2017
    18.01.2017
    Szanowni Państwo,
    czy jeśli kobieta mówi np. Byliśmy w muzeum, kiedy była tam w towarzystwie samych kobiet, to popełnia błąd językowy czy po prostu nie oddaje informacji równie precyzyjnie, co mówiąc Byłyśmy w muzeum?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jest jak jest
    28.07.2017
    28.07.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniu Przecież to nie moja wina, że jest jak jest konieczny jest przecinek przed spójnikiem jak? Czy można się tu kierować analogią do wyrażenia bądź co bądź, w którym nie stawiamy przecinka?
  • jest – nie ma

    9.04.2023
    9.04.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać o powód, dla którego różnymi czasownikami określamy to czy coś się gdzieś znajduje, czy też nie. Przykładami mogą być: „we wsi jest szkoła”, „tam jest pies” używające odmienionego czasownika "być", ale „we wsi nie ma szkoły”, „tam nie ma psa” z czasownikiem „mieć”.

  • Jest – nie ma, nazwisko

    13.03.2017
    13.03.2017

    Czy istnieje jakieś wyjaśnienie tego, że po polsku przeczeniem jest jest nie ma?. Innymi słowy, skąd dwa różne czasowniki w paradygmacie (zapytał mnie o to znajomy obcokrajowiec)?


    Czy nazwisko Eisendrath się odmienia?


    Pozdrawiam serdecznie

    Dorota

  • Jest to…
    18.10.2008
    18.10.2008
    „Jest to bowiem moje największe marzenie / moim największym marzeniem”. Która forma jest poprawna?
    Dziękuję za wszystkie odpowiedzi (nie pierwszy raz zadaję pytanie poradni). Język polski jest moim zdaniem bardzo fascynujący, znalezienie w słownikach odpowiedzi na niektóre wątpliwości jest jednak czasem bardzo trudne. Dlatego możliwość skonsultowania ich ze specjalistami jest niezastąpiona. Jeszcze raz dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego