-
LaTeX (ponownie)
22.03.201722.03.2017Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).
Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].
Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).
Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).
Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.
Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?
Maciej St. Zięba
-
nabyć23.12.200223.12.2002Mam pytanie: czy zwrot nabyć w sensie 'zakupić, kupić' jest poprawny?
Dziękuję. -
nie w kontrastywnych zestawieniach29.10.200129.10.2001Szanowni Państwo,
Jak napisać takie połączenie: (budynek) naukowy, nie mieszkalny? Czy po prostu można zastosować się do podstawowych zasad ortografii i napisać: naukowy, niemieszkalny, czy należy (…) uzupełniać, np. podczas korekty, naukowy, ALE/LECZ nie mieszkalny (wtedy widzę uzasadnienie napisania nie z przymiotnikiem rozłącznie)?
Podobny problem mam przy ocenie sformułowań typu: „Sąsiad nie sąsiad, ja tego zachowania dłużej tolerować nie będę (…)”.
Z poważaniem,
Iwona Hlebko
-
Nie wystarczy 29.04.201929.04.2019Szanowni Państwo,
czy poprawne jest sformułowanie: Nie wystarczy mieć marzeń? Tę frazę zobaczyłam na reklamach jednego z banków. Czasownik mieć łączy się z biernikiem, a więc powinno to brzmieć: Nie wystarczy mieć marzenia.
Z wyrazami szacunku,
Magdalena Mądrzak
-
No i masz strzelone!
2.04.20152.04.2015Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:
— Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
— No i masz strzelone.Poprawne? Germanizm?
-
odmiana nazw samochodów6.02.20156.02.2015Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące odmiany nazwy land rover. Należy powiedzieć: „Kupił drogiego land rovera” czy „Kupił drogi land rover”?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Tomasz Baliszewski
-
osączyć i odsączyć7.10.20127.10.2012Czy w istocie jest tak, jak mi kiedyś zasugerowano, że osączyć możemy coś z wody, ale odsączyć wodę z czegoś? Jaka relacja zachodzi między tymi czasownikami?
-
pan Fila w Castoramie11.09.201211.09.2012Witam,
na wstępie chciałem zapytać o odmianę nazwiska Fila: czy to nazwisko będzie odmieniane jako – podaję przykład – Błażeja Fili czy też Błażeja Fila? Zapytam również o firmę Castorama: jaka jest prawidłowa forma odmiany: pracowników Castoramy czy też pracowników Castorama? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z góry dziękuję i pozdrawiam -
perfum i perfumy15.04.201515.04.2015Z pluraliami tantum jest tak, że choć czasem łatwo utworzyć liczbę pojedynczą, choć się ona przydaje i choć praktycznie jest w użyciu, to… trudno przekonać do niej językoznawców. Np. wyraz perfuma oceniono tu negatywnie już 4 razy. Perfumy jako roztwór rzeczywiście nie potrzebują l. poj., ale czy perfuma w znaczeniu 'pojemnik perfum' (jak woda w znaczeniu 'butelka wody') jest do przyjęcia? A perfumka? Żona mówi „Kup mi perfumkę” i to jest całkiem inny przekaz niż „Kup mi perfumy”.
-
Podróbka a zamiennik 18.03.202018.03.2020Dzień dobry.
Chciałabym dowiedzieć się w sprawie, która była powodem kłótni z moim chłopakiem, mianowicie on jest zdania, że każda podróbka jest jednocześnie zamiennikiem ale nie każdy zamiennik jest podróbką. Ja natomiast uważam, że zamiennik to nie podróbka, tak samo jak podróbka nie jest zamiennikiem, ponieważ nie ma ona za zadanie zamieniać oryginalnego produktu tylko go naśladować. Kto ma rację?