3-tomowy SJP PWN-u (dodatek do Wyborczej na CD) nie zawiera słowa betka, a w haśle bedłka podaje m.in. „fraz. pot. To dla mnie bedłka «coś nie sprawia komuś trudności (…)»”. Inaczej jest w https://sjp.pwn.pl/ oraz Uniwersalnym SJP pod red. S. Dubisza, gdzie betka i bedłka to dwa rozłączne hasła, gdzie po bedłce w roli betki ślad zaginął. Czy znaczy to, że bedłka jednorazowo tylko została pomylona z betką i we wskazanym słowniku jest błąd?

Szanowni Językoznawcy,

co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

Z poważaniem i pozdrowieniami

J.J.

Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:

Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus

Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

Witam! Jak głosi reguła [82] ze słowników ortograficznych PWN, w nazwach różnego rodzaju budowli, ulic, placów itp. zapisujemy pierwszy wyraz małą literą, jeżeli jest on nazwą gatunkową obiektu. Mam w związku z tym dwie wątpliwości:
— Dlaczego, jak podają owe słowniki, należy pisać dużymi literami Stadion Śląski i Stadion Dziesięciolecia?
— Jak zapisać nazwę, w której członem gatunkowym wydają się być dwa początkowe wyrazy: cmentarz komunalny Północny, park leśny Bródno?
Tomasz Żuk

Jak powinno się pisać: „W runie spotykamy niecierpek drobnokwiatowy i siódmaczek leśny…” czy „W runie spotykamy niecierpka drobnokwiatowego i siódmaczka leśnego”?

Witam,
przeczytałem w poradni, że nazwy mieszkańców z przyrostkiem -anin „mają w dopełniaczu liczby mnogiej tzw. formy bezkońcówkowe, przy czym temat fleksyjny wyrazu jest skrócony o końcowe -in, np. szczecinian, Rosjan”. Chciałbym się dowiedzieć, dlaczego rzeczowniki: leśnianin (mieszkaniec Leśnej [SPP 2004]), aganin (mieszkaniec Aganii [WSO 2003]) oraz dobrzanin (mieszkaniec Dobrej [SPP 2004]) są takie wyjątkowe i otrzymują w dopełniaczu końcówkę -ów.
Dziękuję i pozdrawiam.

Czy w wszystkie elementy nazw takich, jak Związek Harcerstwa Polskiego. Główna Kwatera czy też Państwowe Gospodarstwo Leśne. Lasy Państwowe. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych odmieniamy przez przypadki? Np. Związkowi Harcerstwa Polskiego. Głównej Kwaterze czy też Związkowi Harcerstwa Polskiego. Główna Kwatera?

Witam,
wśród moich czatowych znajomych rozgorzała dyskusja: czy zwracając się do kogoś na forum, blogu czy czacie, powinniśmy jego nick (pseudonim) odmieniać, czy nie? Nick może być w zasadzie każdą częścią mowy, odmienną i nieodmienną, może mieć jeden lub kilka członów. Jeśli można, to proszę o wykładnię dla nicków: woow, Inspektor Leśny, ja tu tylko sprzątam, Miia, Basilissa Teofanu.
Z góry dziękuję,
Pozdrawiam

Witam!
Proszę o odpowiedź, czy należy pisać: powiat Turecki czy Turkowski. Turecka Strefa Inwestycyjna? Turkowskie Prezentacje Teatrów Ulicznych? Dotyczy to miasta Turek w Wielkopolsce.
Pozdrawiam i dziękuję.