morfologia
  • dwa dzieła w jednym przypisie bibliograficznym
    4.11.2014
    4.11.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o pomoc w poprawnym sformułowaniu przypisu bibliograficznego dotyczącego dwóch artykułów tego samego autora pochodzących z tego samego zbioru:
    D. Hopensztand, Mowa pozornie zależna w kontekście „Czarnych skrzydeł”, Satyry Krasickiego. Próba morfologii i semantyki w: Stylistyka teoretyczna w Polsce, pod red. K. Budzyka, Warszawa 1946.

    Czy powyższy zapis jest poprawny, czy też przecinek między tytułami artykułów należałoby zastąpić spójnikiem?
    Z poważaniem
    E.B.
  • morfonologia
    18.11.2004
    18.11.2004
    Profesor Jan Miodek w ostatnim programie „Ojczyzna polszczyzna” po raz już któryś z rzędu używał słów: morfonologia i morfonologiczny. Mam pytanie: czy to formy oboczne do morfologia i morfologiczny, czy to co innego, czy może wreszcie trzecia możliwość, że prof. Miodek, mówiąc w ten sposób, popełnia błąd?
  • pożedzki

    7.06.2021
    7.06.2021

    Szanowni Państwo, jak brzmi polski przymiotnik z nazwy chorwackiego miasta "Požega"?


    Czy jest w publikacji Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata (https://www.gov.pl/web/ksng/urzedowy-wykaz-polskich-nazw-geograficznych-swiata2) błąd?


    Jest:

    żupania pożedzko-slawońska (chorw. Požeško-slavonska županija)


    Czy powinno być?:

    żupania pożesko-slawońska (chorw. Požeško-slavonska županija)


    Dziękuję pięknie.

  • boolowski
    25.07.2002
    25.07.2002
    Jaka powinna być pisownia przymiotnika utworzonego od nazwiska Boole? Boolowski, bulowski, a może jeszcze inaczej? Czy lepiej mówić o sygnałach Boole’a, czy o sygnałach … (no właśnie, jakich?)
    Anna Mazik
  • Czas przyszły potrafić
    7.02.2020
    7.02.2020
    Dzień dobry!

    W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

    Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

    Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

    A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

    Pozdrawiam
    Karol Cwalina
  • Czy wolno słowotworzyć?
    7.12.2010
    7.12.2010
    Witam,
    Mam prośbę o informacje w dwóch poniższych kwestiach:
    1. Czy wyraz rozskupić jest poprawny słowotwórczo? Czy mógłby być użyty jako przeciwieństwo skupić, synonim rozproszyć i zdekoncentrować?
    2. Prosiłbym też o informację, jak słowotwórstwo jest spostrzegane przez językowców i osoby wykształcone w tej dziedzinie. Czy należy go unikać, tym samym dbając o czystość ojczystego języka? Czy wręcz przeciwnie – pozwalać sobie na nie w razie potrzeby?
    Z wyrazami szacunku
    BA
  • e pochylone
    15.10.2004
    15.10.2004
    Dzień dobry! Chciałem zapytać, w jaki sposób czytano é za czasów Mickiewicza. W Dziadach możemy znaleźć rymy typu kaplicy – świécy, czy było to wobec tego zwykłe i? Pozdrawiam.
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • Morfem fleksyjny a morfem słowotwórczy

    11.04.2021
    11.04.2021

    Dzień dobry,

    zastanawiam się, jak w morfologii odróżnić morfem słowotwórczy od fleksyjnego? Czy w wyrazie kręgosłup, morfem -o- będzie słowotwórczy czy fleksyjny? Jak to uzasadnić?

    Z wyrazami szacunku,

    Karol

  • Odmiana nazwiska Noji
    24.09.2016
    24.09.2016
    Proszę o poradę, jak należy odmieniać nazwisko Noji.

    Pozdrawiam
    Beata Rączka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego