morfologicznie
  • ćwik
    6.12.2014
    6.12.2014
    Szanowni Państwo!
    Jestem instruktorem harcerskim. Podczas jednej z rozmów w naszym gronie, zaczęliśmy zastanawiać się nad poprawną formą liczby mnogiej od słowa ćwik w znaczeniu stopnia harcerskiego. Padły trzy propozycje ćwikowie, ćwiki oraz ćwicy. Która z nich jest poprawna? Dodam że nie znalazłem odpowiedzi w kilku słownikach języka polskiego.
  • Dlaczego Petrozawodzk, a nie Pietrozawodsk jak Pietropawłowsk?
    18.10.2017
    18.10.2017
    Szanowni Państwo,
    w Wielkim słowniku ortograficznym mamy notowaną formę Petrozawodzk
    https://sjp.pwn.pl/so/Petrozawodzk;4485841.html, ale i Pietropawłowsk https://sjp.pwn.pl/so/Pietropawlowsk;4486461.html. Czy nie wymagałoby to ujednolicenia – Petropawłowsk, Petrozawodzk lub Pietropawłowsk, Pietrozawodsk? Która forma jest poprawna? Dodatkowo: czy poprawne jest oddanie (transliterowane lub transkrybowane) rosyjskiego -дск- jako -dzk- w nazwie Petrozawodzk?

    Pozdrawiam
    Dariusz Lewandowski
  • dwojgu ludziom, ale dwojgiem ludzi – czemu nie dwojgiem ludźmi?
    3.12.2014
    3.12.2014
    Dzień dobry,
    wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
    Serdecznie
    Oscar E. Swan
  • dziekani i Jackowie
    24.05.2015
    24.05.2015
    Szanowni Państwo,
    niedawno usłyszałem, jak w sytuacji oficjalnej zwrócono się do prodziekanów panowie dziekanowie. Powinno być chyba panowie dziekani, prawda? Taka forma przypomina mi liczbę mnogą imion. Rzeczywiście, panowie Jackowie brzmi bardziej elegancko niż panowie Jacki i przypuszczam, że chodziło właśnie o dodanie splendoru. Zastanawiam się, czy można wyróżnić jeszcze jakąś grupę poza imionami, do której stosuje się taką liczbę mnogą.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • miesiąc, tysiąc, pieniądz

    6.06.2024
    6.06.2024

    Szanowni Państwo,

    interesuję się językami słowiańskimi i etymologią. Chciałbym się dowiedzieć, skąd się wzięła wymiana ę//ą w wyrazach miesiąc, tysiąc, pieniądz w formie dopełniacza liczby mnogiej (miesiĘcy, tysiĘcy, pieniĘdzy). Słowo pieniądz jest bardziej interesujące, ponieważ ma samogłoskę Ę nawet w formie narzędnika liczby mnogiej (pieniĘdzmi). Już przeczytałem informacje ('Gramatyka Historyczna Języka Polskiego', K. Długosz Kurczabowa i S. Dubisz) o rozwoju samogłosek nosowych w języku polskim, lecz jeszcze nie udało mi się znaleźć odpowiedzi.

    Z wyrazami szacunku

    Konstanty Satdarow

  • otrapianie miotu
    23.03.2004
    23.03.2004
    Jak wiadomo, myśliwi tropią. Jeżeli sprawdzili tropy wokół jakiegoś fragmentu lasu – w gwarze łowieckiej: miotu – to mówi się, że miot otropili. Instruując tropicieli przy liczeniu wilka, chciałem użyć konstrukcji: „mioty, które będziemy…”, no właśnie – otropiali czy otrapiali?
  • słoki czy słoicy?
    21.06.2013
    21.06.2013
    Szanowni Państwo,
    jaka jest poprawna forma liczby mnogiej od słoika, przyjezdnego mieszkańca Warszawy? Czy są to słoiki? Czy może słoicy? Podobnie jak klienty poczty elektronicznej, ale klienci sklepu?
    Z poważaniem
    Mateusz
  • teolożka
    9.01.2002
    9.01.2002
    W naukowym periodyku teologicznym pojawia się dość często forma teolożka. Znajduje się ona zasadniczo tylko w artykułach pisanych przez autorki o poglądach feministycznych. Czy jest ona dopuszczalna?
  • Z czego się składa namiot?
    26.09.2001
    26.09.2001
    Dzień dobry,
    Proszę pomóc mi podzielić wyraz namiot fleksyjnie i morfologicznie, czyli na morfemy, temat, końcówkę, i tak dalej. Czy on jest w ogóle podzielny? Dziękuję.
    Sylwia Kaźmierczak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego