nie a
  • a nawet, nie a wręcz
    11.02.2011
    11.02.2011
    Szanowny Panie Profesorze,
    proszę o pomoc w rozwianiu moich wątpliwości. „Czyny kompromitują go jako specjalistę, a wręcz wskazują na jego niezgodną z prawem działalność” – czy to zdanie jest poprawne? Być może spójnik a zaburza tę konstrukcję?
    Co więcej, nie-specjalista ukazany jest na jednej płaszczyźnie z „niezgodną z prawem działalnością”, czy są one faktycznie wystarczająco równoważne?
    Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie ewentualnych błędów w powyższym sformułowaniu.
    Pozdrawiam,
    K.
  • A właśnie że nie!
    11.12.2010
    11.12.2010
    Czy w wykrzyknieniu „A właśnie że nie!” powinno się postawić przecinek przed że? Jaki jest status gramatyczny tego wypowiedzenia? Czy można je uznać za równoważnik zdania?
  • taki, a nie inny
    27.11.2008
    27.11.2008
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość dotyczącą interpunkcji wyrażenia taki a nie inny. Otóż wedle Zasad interpunkcji Stanisława Jodłowskiego bez przecinka pisze się wyrażenia taki a taki, a przez analogię także tak a nie inaczej. Jodłowski jednak – ani żaden dostępny mi słownik interpunkcyjny – nie rozstrzyga, czy analogię należy rozciągnąć też na taki a nie inny. Uzus jest w tej mierze niejednolity – ale tak zwykle z interpunkcją po polsku bywa.
    Pozdrawiam
    Marcin Miłkowski
  • nie X, a Y
    7.10.2008
    7.10.2008
    Dzień dobry!
    Proszę o odpowiedź, czy poprawne jest użycie spójnika a w funkcji lecz, tylko, np. w takim zdaniu: „Miał na myśli nie abstrakcyjny obiekt, a konkret”. Spotkałam się z zarzutem, że to rusycyzm, co nie wydaje mi się prawdą, sądzę również, że takie zastosowanie a jest poprawne lub co najmniej dopuszczalne, w każdym razie w języku potocznym nie razi mnie. Proszę o rozstrzygnięcie.
  • dlaczego Rzym, a nie Roma?
    28.11.2007
    28.11.2007
    Jak doszło do tego, że w języku polskim (i podobnie w innych językach słowiańskich) oryginalna nazwa Roma przekształciła się w Rzym?
    Z poważaniem,
    Piotr
  • Nie dotknij! a Nie dotykaj!
    8.11.2018
    8.11.2018
    Szanowni Państwo!
    Zastanawia mnie poprawność wyrażeń nie dotknij, nie owiń, nie spójrz, nie zbliż. Czy taka forma czasownika jest poprawna, czy powinniśmy jednak napisać nie dotykaj, nie owijaj, nie patrz, nie zbliżaj?

    Małgorzata
  • Nie konsensualny, a więc jaki?
    25.01.2003
    25.01.2003
    Witam Państwa,
    chciałabym odnaleźć w języku polskim antonim słowa konsensualny. Czy istnieje jedno słowo oddające angielskie pojęcie dissensual, które jest opozycją do angielskiego słowa consensual? W Słowniku wyrazów obcych Kopalińskiego znalazłam: „konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na coś. Etym. – łac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zob. kom-; sens”.
    Utworzony od tego rzeczownika termin konsensualny występuje w polszczyźnie (vide umowa konsensualna). Zamieszcza go także Państwa słownik: „konsensualny praw. będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron, p.-łac. consensualis”. Natomiast nie potrafię odszukać jego antonimu. Będę wdzięczna za wszelką pomoc.
    Marta Hudak
  • niż, a nie jak

    2.12.2023
    2.12.2023

    Nurtuje mnie kwestia używania, często spotykanego, „jak”w zastępstwie spójnika „niż”. Mam tu na myśli „lepszy jak poprzedni” w znaczeniu „lepszy niż poprzedni”. Czy jest to kwestia regionalizmu? Może to jakaś forma archaiczna. Bardzo proszę o wyjaśnienie skąd może się to brać i na ile jest to poprawne, bo niekiedy używanie takiego określenia bywa to mylące.

  • B. = D., a nie M.

    15.07.2022
    15.07.2022

    Szanowni Państwo,

    frapuje mnie zmiana rodzaju gramatycznego na męskozwierzęcy w przypadku użycia rzeczowników pospolitych męskich nieżywotnych jako nazwy okrętów (Grom, Piorun, Wicher) i broni (Durendal, Piorun, Grom). Czy to jakaś reguła? Dlaczego wyłamuje się z niej Szczerbiec? Dlaczego nie dotyczy ona nazw miejscowości (Kamień, Kłos, Potok)?

  • Dlaczego Chiny, a nie: China?
    12.07.2016
    12.07.2016
    Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
    I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego