nieostry
  • dupościsk
    2.07.2009
    2.07.2009
    Jak wyglądałby porządny słownikowy artykuł dupościsk, zwłaszcza co do liczby uwzględnionych znaczeń oraz związanych z nimi kwalifikatorów typu pot., środ., wulg. etc.? Z internetu wynika, że słowa tego używa się w bardzo różnych sytuacjach, od tuningu samochodu po walkę z alkoholizmem (nie udało mi się rozgryźć tego aowskiego znaczenia). Czy użycie tego słowa w stosunkowo niewinnym znaczeniu strach będzie zrozumiałe, czy też wywoła w odbiorcy skrajnie inne, niepożądane skojarzenia?
  • imiesłowy przymiotnikowe
    21.01.2005
    21.01.2005
    Jak poradzić sobie z wciąż jeszcze nieostrą zasadą dotyczącą pisowni imiesłowów przymiotnikowych? Jestem korektorem w redakcji naukowego czasopisma. Mam problem: czy zachować autorom ich oryginalną wariantywną pisownię, czy ją ujednolicić i w całym czasopiśmie opowiedzieć się za pisownią łączną? Dziś w internetowej poradni znalazłem zdanie: „W polskiej fleksji jest wiele form czysto potencjalnych, w rzeczywistości nie używanych”. Pogłębiło ono mój problem.
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • kiedy (w)tedy
    17.11.2006
    17.11.2006
    Szanowni Państwo,
    od jakiegoś czasu chodzi za mną określenie kiedy wtedy, np. „Kiedy wtedy sięga po tabletkę” (rozumiem jako: 'byle kiedy, co chwila'). Nie wiem skąd się wzięło u mnie to wyrażenie ani nawet co dokładnie oznacza, ale chciałabym poznać odpowiedź na pytanie: czy taka forma jest dopuszczalna? Czy dobrze rozumiem jej znaczenie? Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Z poważaniem,
    Dominika Solska
  • Przecinek po dopowiedzeniu lub przydawce: Jej druga, nieco mniej sławna (?) strona
    2.12.2015
    2.12.2015
    Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozwiązanie sporu, który (niezałagodzony) grozi niechybnym rozbiciem rodziny. Otóż spór toczy się wokół poprawności (bądź nie) następującego zdania: Jej druga, nieco mniej sławna, strona.
    Otóż jedna ze stron sporu uważa, że użycie drugiego przecinka jest błędne. Druga zaś, że jest ono poprawne, acz nieobligatoryjne i zależne tylko od inwencji autora. Jak to więc jest z tą interpunkcją?
    Z pozdrowieniem serdecznym i uszanowaniem
    Janina
  • w Poznańskiem
    27.02.2009
    27.02.2009
    Witam,
    kiedy mówi się o Województwie Poznańskim, a kiedy o Poznańskiem? Przyznam, że druga forma brzmi dla mnie bardzo archaicznie, a reguły co do stosowania obu form są dla mnie dosyć nieostre. Czytałem kiedyś, że Polska Akademia Umiejętności ustaliła w 1936 r. końcówki -im//-ym. Skąd więc taki wyjątek?
    Pozdrawiam.
  • w wyniku którego
    5.07.2006
    5.07.2006
    Moje pytanie dotyczy szyku zaimka względnego który. Zazwyczaj występuje on na pierwszym miejscu w zdaniu podrzędnym, może być poprzedzony jedynie przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje pięć wyrażeń przyimkowych, w których zaimek który może występować na drugim miejscu: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy więc napisanie np. w wyniku którego jest błędem?
    Pozdrawiam
  • Ziemia Lubuska
    17.09.2002
    17.09.2002
    W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
    Bardzo proszę o pomoc.
    Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
    Pozdrowienia.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego