niezgoda
-
Bądź łaskaw…28.05.200828.05.2008Bądź łaskaw / Pan będzie łaskaw często odbieram jako niegrzeczne, choć słowniki wciąż kwalifikują to jako zwrot grzecznościowy (taki łaskawca jest już ironiczny). Wiele zależy od intonacji, ale przecież mamy tu polecenie z pominięciem proszę oraz przekaz w tle: 'normalnie nie byłoby cię na to stać' + 'nawet nie próbuj dyskutować'. Która opcja – grzeczna czy niegrzeczna – przeważa we współczesnym języku?
-
Brak zgody między panami a panią27.10.201727.10.2017Szanowni Państwo,
porządkując i ujednolicając nazewnictwo w muzealnym inwentarzu, natrafiliśmy na taki oto językowy dylemat. Kością niezgody stał się bowiem zapis podstawka i nadstawka kowalskie. Koledzy upierają się przy powyższym zapisie, posługując się następującym przykładem: Dorota i Krystyna Kowalskie. Ja natomiast twierdzę, że powinien on brzmieć: podstawka i nadstawka kowalska, z uwagi na utrzymanie związku zgody pomiędzy częściami zdania.
Z wyrazami szacunku
Czytelniczka
-
brouhaha26.06.200626.06.2006Kilkakrotnie spotkałem się w tekstach ze słowem „bruhaha”, taki tytuł nadał też kiedyś swojej solowej płycie Lech Janerka. Co ono oznacza?
Pozdrawiam,
Jakub
-
Gdzie dwóch Polaków, tam trzy zdania15.03.201115.03.2011Szanowni Państwo!
Zastanawia mnie pochodzenie przysłowia „Gdzie dwóch Polaków, tam trzy zdania”. Zastanawia mnie fakt, że w języku angielskim funkcjonuje podobny twór językowy, jednak odnoszący się do Żydów, nie Polaków. Zatem: skąd wzięło się to powiedzenie i jakie było jego oryginalne brzmienie? -
na lata
15.03.202415.03.2024Czy sformułowania typu: „Gminny Program Rewitalizacji Gminy X na lata 2024—2030” lub „Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024—2030” są poprawne? Chodzi mi tu o zwrot „na lata”. Postulowałem, że lepiej brzmi „w latach”, ale usłyszałem, że takie zapisy widnieją w ustawach i rozporządzeniach, a skoro uchwały lokalne są prawem niższego rzędu, to muszą być zgodne z zapisami widniejącymi w aktach wyższego rzędu. Użycie przyimka „na” budzi moją niezgodę na takową konstrukcję. Czy słusznie?
-
Nie-, które nie jest wykładnikiem zaprzeczenia
27.10.202327.10.2023Dzień dobry,
szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.
Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.
pozdrawiam
karO
-
Nie ma, nie było, nie będzie. 4.09.20184.09.2018Dlaczego mówi się nie ma jako przeciwieństwo jest, istnieje? Przecież mieć to zupełnie inny czasownik.
-
niestandardowe nazwy własne3.06.20023.06.2002Witam,
Czy np. w tekscie o Erazmie z Rotterdamu [i in.] można, będąc w niezgodzie z ortografią, zastępując jego imię, pisać Rotterdamczyk, Florentczyk etc.
Dziękuję, mz -
place9.06.20049.06.2004Mam wątpliwość: plac Czerwony czy Plac Czerwony, plac Wacława (w Pradze) czy Plac Wacława, plac Defilad czy Plac Defilad? Ani w poradni, ani w słownikach nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wg zasad, jeśli plac jest nazwą gatunkową, piszemy go małą literą, jeśli wchodzi do nazwy własnej – wielką. Jak rozróżnić, co jest nazwą własną, a co gatunkową? W poradni jest plac Defilad, ale w Innym słowniku… jako przykład podano zdanie: „Na Placu Defilad trwają przygotowania do uroczystości”.
-
Psy szczekają, karawana idzie dalej14.01.201714.01.2017Szanowni Państwo,
co znaczy powiedzenie Psy szczekają, a karawana idzie dalej? Moja interpretacja jest taka, że chodzi o ludzi przechodzących wyniośle i obojętnie obok tych, którzy próbują im szkodzić czy dokuczyć. Dodam, że przysłowie to znalazłem w popularnej książce dla dzieci (i nie tylko) „Mikołajek”, przekładanej z francuskiego.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
