oczami
  • tętno i puls
    4.07.2007
    4.07.2007
    Witam, mam problem z wyrazami tętno i puls. Zainteresowały mnie te słowa, ponieważ są używane zamiennie i nie wiem, czy jest jakakolwiek różnica między nimi. Studenci medycyny twierdzą, że żadnej różnicy nie ma. Jeśli nie ma, to po co dwa wyrazy znaczące dokładnie to samo? Jedyna różnica, jaką znalazłem, to pochodzenie tych wyrazów: puls ma rodowód łaciński. Czy istnieją jakieś ograniczenia w korzystaniu z któregoś z tych synonimów?
  • Trzy pierwsze raty
    26.06.2020
    26.06.2020
    Wojciech Mann w swoim poście na Facebooku uznał, że sformułowanie trzy pierwsze raty jest błędne. Czy ma rację?
  • trzy zdania w cudzysłowie
    12.05.2015
    12.05.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy w przypadku kilku przypuszczalnych wypowiedzi ujętych w cudzysłów, jeśli każda z nich kończy się pytajnikiem, wykrzyknikiem lub wielokropkiem, nie potrzeba pomiędzy nimi żadnych znaków interpunkcyjnych? Przykład:
    „Gdzie jeszcze możemy się spotkać?” „Hmm, może na plaży…” „Zgoda!” – tak pewnie się to odbyło.

    Pozdrawiam
    Anna
  • Tylko dysleksja
    21.12.2018
    21.12.2018
    Szanowni Państwo,
    wyraz dysleksja słyszę czasem w formie dyslekcja. Byłem przekonany, że to błąd, ale natrafiłem na taki trop: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/dyslekcja;5424324.html. Czy to tylko literówka w haśle? Przy okazji ciekawe, że Doroszewski wywodzi tę nazwę inaczej niż np. encyklopedia PWN: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/dysleksja;4008086.html (wyjaśnienie encyklopedyczne brzmi na oko lepiej).

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ucha
    22.05.2019
    22.05.2019
    Dzień dobry!
    Czy dzban bądź torba mają ucha, tak samo jak rosół ma oka?
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • Via Carpatia

    31.01.2023
    31.01.2023

    Dzień dobry. Czy nazwa własna - jak rozumiem, łacińska - trasy "Via Carpatia" powinna być odmieniana przez polskie przypadki? Spotykam się dodatkowow z sytuacjami, gdy samo słowo "via" pozostaje nieodmienne, natomiast druga część tej nazwy jest deklinowana po polsku - z czego powstaje np. taka konstrukcja w dopełniaczu: "budowa Via Carpatii". A czemu w takim razie nie "Vii Carpatii"? Albo formy nieodmiennej w obu słowach? Dziękuję za pomoc, T. Ch.

  • w auli czy na auli?
    12.11.2008
    12.11.2008
    Która z form jest poprawna – w auli czy na auli – w odniesieniu do auli jako reprezentacyjnej sali wykładowej, na przykład w zdaniu: „Zajęcia odbywają się w/na auli takiej a takiej”?
    Dziękuję za odpowiedź,
    Karol Flont
  • wchodzić, wjeżdżać, schodzić, zjeżdżać
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:

    Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.


    Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
    • Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
    • Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
    • Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
    • Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    A.
  • wiązać – wiążę, więzić – więżę
    3.08.2001
    3.08.2001
    Jak brzmi forma oznajmiająca od czasownika więzić? Uwiężę? Uwiążę? Brzmi to trochę dziwnie.
  • winogrodnictwo
    24.03.2012
    24.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy słowo winogrodnictwo (słow. vinohradníctvo, ros. виноградарство, ang. viticulture), utworzone od słowa winogrodnik (osoba zajmująca się uprawą i hodowlą winorośli), jest poprawne? Dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    słowacki czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego