operować
  • No więc…
    3.04.2011
    3.04.2011
    W szkole zawsze powtarzają, że nie zaczyna się zdania od a więc i no więc – jaka jest tego podstawa gramatyczna?
  • odmiana nazw geograficznych
    17.01.2008
    17.01.2008
    Kto decyduje o odmianie nazw geograficznych? Czy należy odmieniać nazwę ontaryjskiego Hamilton, tak jak amerykańskiego Waszyngton? Czy Olimpiada 2010 roku będzie w Vancouverze, czy w Vancouver? W 1988 roku była w Calgary czy w Calgarach? Kanadyjska Polonia odmienia wiele lokalnych nazw geograficznych, bo operuje nimi często – czy to błąd? I co zrobić z ontaryjskim miastem Londonw London czy w Londynie?
  • o nazewnictwie wojskowym ciąg dalszy
    8.06.2015
    8.06.2015
    Dzień dobry!
    Przejrzysta rada z 14.12. 2011 o pisowni nazw jednostek wojskowych i ich skrótów, za którą dziękuję, warta jest poszerzenia o sposób zapisu rozwiniętych nazw mniejszych od pułku oddziałów wojskowych. A więc jak pisać: 2 kompania piechoty czy 2 Kompania Piechoty (a dywizjon, pluton, drużyna)?
    Krzysztof Myśliński
  • O zapisie art. branding
    14.03.2019
    14.03.2019
    Szanowni Państwo,
    Igor Gałązkiewicz w swojej książce Art branding pisze o głębokiej relacji między sztuką a marketingiem. Prócz wspomnianego wyżej tytułu nie znalazłem innego zapisu pojęcia art branding. Jaki zapis wyraziłby optymalnie istotę działań marketingowych uwzględniających komponent artystyczny (związany ze sztuką), ale na równoprawnym poziomie? Czy postawienie łącznika (art-branding) jest w tym wypadku przesadą?
    Będę wdzięczny za podpowiedź.
    Z pozdrowieniami
    Janusz Heller
  • Pareto optymalny / Pareto-optymalny / pareto-optymalny
    21.05.2018
    21.05.2018
    Szanowni Państwo,
    w ekonomii istnieje pojęcie optymalności w sensie Pareto (od nazwiska włoskiego ekonomisty), od którego tworzy się czasem skrótowy przymiotnik Paretooptymalny. Jak go zapisać? Po pierwsze: wielką literą (w końcu pochodzi od nazwiska) czy małą (jako człon przymiotnika jakościowego)? Po drugie: łącznie czy jakoś inaczej? Chyba łącznie, skoro Pareto jest tu określeniem optymalności.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Rzeczownik od przymiotnika sprężysto-plastyczny
    22.01.2017
    22.01.2017
    Szanowni Państwo,
    mamy przymiotnik sprężysto-plastyczny. Rzeczownik będzie wyglądać tak: sprężysto-plastyczność? Podobnie: sprężysto-lepkość?

    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • Siła Większa
    1.12.2012
    1.12.2012
    Szanowni Państwo!
    Dwa zdania: „Wierzę, że Siła Większa mi pomoże” i „Wierzę, że Siła większa mi pomoże”. Jaką częścią mowy i zdania jest Siła Większa (określenie rozumiane jako całość) oraz Siła i większa z drugiego zdania (przydawka przymiotna?)? Co jest podmiotem w tych zdaniach: domyślne ja czy ta Siła?
    Z poważaniem
    Deckard
  • terminologia meblarska
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
    1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
    2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
    3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
    4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
    5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
    6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
    7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
    8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
    Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Serdecznie pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • Za pięć ósma
    18.09.2017
    18.09.2017
    Określenie godziny jako za 5 minut (jeśli pierwsza minuta już trwa) 10 czy wlicza się trwającą minutę do tych pięciu żeby była prawda, czy liczy się czas od chwili mówienia? Od chwili mówienia 5 minut będzie już po 10 więc mówi się nieprawdę. Jak to rozumieć? Jeżeli mówię za pięć to idealnie dosłownie powinno być 5 minut, a jeśli jest minuta już rozpoczęta to jak to jest?

    Pozdrawiam
  • zapis daty

    21.06.2009
    21.06.2009

    Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak należy rozumieć zasady urzędowe, o których wspomniano w tekście dostępnym na Państwa stronie, pod adresem https://sjp.pwn.pl/zasady/341-87-5-Kropka-w-pisowni-dat;629747.html. W całej korespondencji wychodzącej z mojej spółki posługujemy się konwencją zapisu daty 0000-00-00 (rok-miesiąc-dzień), czy jest to błędne?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego