Dzień dobry, czy w zdaniu: "Wkrótce po opisaniu sieci grzybowych zaobserwowano, że za ich pośrednictwem rośliny przesyłają między sobą węgiel, fosfor, azot czy wodę, co sugeruje, że mogą one odgrywać istotną rolę ekologiczną", zaimek "one" jest użyty poprawnie? Podobnie, czy w zdaniu: "Opisano tu opowiada twórcy pod kątem jego wielowątkowości", zaimek "jego" jest w porządku? Z logicznego punktu widzenia nie ma wątpliwości, że pierwszy odnosi się on do "sieci grzybowych", a drugi do "opowiadania", ale składniowo mogłyby odnosić się w pierwszym przypadku zarówno do sieci, jak i do roślin; a w drugim: zarówno do opowiadania, jak i do twórcy. Czy więc w tej wersji te zdania są poprawne, czy nie?

Dzień dobry,

chciałam zapytać, jak można opisać zjawisko językowe, które występuje w zwyczajowej odmianie nazw typu: rondo Antoniego Matecznego – (jadę) na Mateczne, (coś jest) na Matecznym; kładka Ojca Bernatka – (spotkajmy się) na Bernatce. Albo dlaczego wyrazy w takiej potocznej odmianie często przybierają liczbę mnogą: akademik przy Żwirki i Wigury – na Żwirkach.

Z pozdrowieniami,

Karolina

Szanowni Państwo,
Chciałabym zapytać o odmianę nazwisk dwuczłonowych spotykanych w literaturze medycznej, np. Scipion Riva-Rocci, oraz par nazwisk, od których pochodzą nazwy chorób, np. Heine Medine czy Otto Chrobak. Czy aparat do mierzenia ciśnienia jest Riva-Rocciego czy Rivy-Rocciego? Choroba jest Heinego i Medina, Heinego-Medina, Heine-Medina; choroba Otta i Chrobaka, Otto i Chrobaka, Ottona i Chrobaka, Otto-Chrobaka (jak Heine-Medina)?
Będę wdzięczna za odpowiedź.
Serdecznie pozdrawiam
Jadwiga Miernik

Dzień dobry,
Szanowna Poradnio,
Czy poprawnym jest mówić, jeśli poniosłem koszty remontu mieszkania pod najem, że dopiero jak mi się to spłaci, to zacznę zarabiać? Przecież zarabiam od razu, bo wydane pieniądze mam w postaci wartości przeprowadzonego remontu.

Pozdrawiam

Czy jak ktoś umarł ze starości (czas. nieprzechodni), to czy można to zdarzenie opisać także za pomocą czasownika przechodniego z podaniem przyczyny (nieosobowy sprawca) w pozycji podmiotu, np. Starość zabiła Janka?

W Słowniku interpunkcyjnym J. Podrackiego i A. Gałązki na s. 132 jest następujące wyjaśnienie: „dlatego – wyraz zapowiadający zdanie składowe (podrzędne przyczynowe), wyjaśniające sytuację opisaną w zdaniu głównym. Stawiamy przecinek po dlatego, a przed że”. I poniżej: „dlatego że – połączenie wyrazów wprowadzające zdanie składowe (podrzędne przyczynowe), wyjaśniające sytuację opisaną w zdaniu głównym. Przecinek stawiamy przed całym wyrażeniem”. Przyznam, że nie rozumiem różnicy.

Szanowni Językoznawcy,

co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

Z poważaniem i pozdrowieniami

J.J.

Dzień dobry!
Opracowuję tekst medyczny tłumaczony z języka angielskiego, w którym przy konkretnym zdaniu (słowie) zamieszczone są odnośniki do przypisów i – o zgrozo! – jest ich wiele! Taka ilość odnośników powoduje przesunięcie kropki kończącej zdanie, co wygląda dziwacznie (np.: „…niż z powodu katarakty i jaskry razem wziętych^{7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 17}”). W dodatku cyfry odnośników nie są cyframi kolejno po sobie następującymi, więc nie mogę zastosować myślnika między cyframi, by skrócić zapis. Co mogę zrobić?

Witam,
w SJP jest opisanych wiele czynności fizjologicznych, w tym „wydalić gazy trawienne wydając przy tym charakterystyczny odgłos”. Jak w praktyce powinniśmy nazwać taką czynność? W słowniku znalazłem pierdzieć jako wulgarne oraz prukać jako potoczne. Słowa purkać nie znalazłem. Pouczenie 2-letniego dziecka: „Córeczko, jeśli zdarzy Ci się wydalić gazy trawienne, wydając przy tym charakterystyczny odgłos, wypada powiedzieć: przepraszam”, raczej będzie mało praktyczne.

Czy prawidłowe są następujące zdania:

1. Uprawiając tę roślinę, możecie być narażeni na wizytę kretów.
2. Upiekła ciasto, chcąc zrobić mu przyjemność.

Ad. 1. Zdanie podrzędne jest zdaniem okolicznikowym czasu, więc jest zbudowane prawidłowo.
Ad. 2. Czy nie jest tak, że czynności nie są jednoczesne? Przecież to, że chciała zrobić mu przyjemność, jest wcześniejsze niż to, że upiekła ciasto. Więc zdanie jest nieprawidłowe. Czy zdania przyczynowe mogą być wyrażane przy pomocy imiesłowów na -ąc?