oprócz
  • poza po przecinku?
    29.10.2011
    29.10.2011
    Chciałabym się dowiedzieć, czy przed słowem poza stawiamy przecinek? Traktuję je jako synonim słowa oprócz i wydaje mi się, że nie powinno być przecinka. W jednym z oświadczeń dołączanych do wniosku o przyznanie świadczeń rodzinnych znajduje się następująca klauzula: „Oświadczenie zawiera wszystkie dochody nieopodatkowane wymienione powyżej poza dochodami nieopodatkowanymi znanymi OPS z urzędu”. Pomijam tu kwestię, czy przytoczone zdanie jest poprawnie skonstruowane.
  • priorytet
    30.10.2002
    30.10.2002
    Ostatnio dość często spotykam się z określeniami wysoki priorytet, niższy priorytet itp. Czy są one poprawne?
  • problemy ze słownikiem i z własnym pytaniem
    11.03.2005
    11.03.2005
    Co poradnia sądzi o następującej kwestii: Nowy słownik poprawnej polszczyzny, który przestrzega przed umieszczaniem zaimka zwrotnego się na końcu zdania, w bloku z nazwami geograficznymi często podaje informację: „nazw mieszkańców nie tworzy SIĘ”.
    PS: A oprócz tego problem ortograficzny dotyczący mojego pytania: czy powinien się tam pojawić, a jeżeli tak, to w którym miejscu, znak zapytania? Zamiast kropki na końcu czy może dwukropka?
  • Producenci, konsumenci, reducenci
    24.04.2017
    24.04.2017
    Dołączam się do dyskusji na temat klientów, agentów i innych rzeczowników, które mogą być albo męskoosobowe, albo męskozwierzęce. W biologii mówi się, że np. rośliny to producenci, zwierzęta to konsumenci, a grzyby to reducenci. Czy, wobec wcześniejszych rozważań na temat podobnych rzeczowników, powinny być to producenty, konsumenty i reducenty?
  • Prośba o…

    12.10.2023
    12.10.2023

    Prośba o…

    Mam pytanie do Pani Profesor Kłosińskiej, bezpośrednio nawiązujące do odpowiedzi z dzisiejszego newslettera z Poradni Językowej.

    Gdyby wyrażenie „Prośba o analizę dokumentów” pojawiło się w nagłówku e-maila, to również oceniałaby je Pani jako niewłaściwe?

    Dwa przykłady e-maila poniżej.

    Temat: Prośba o analizę dokumentów

    Treść A: Dzień dobry, uprzejmie proszę o przeanalizowanie dokumentów i przesłanie swojej opinii. (…)

    Treść B: Cześć, rzuć na to okiem i daj znać, co sądzisz. (...)

  • Przeciwstawne cechy

    9.06.2022
    9.06.2022

    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące znaczenia słowa przeciwstawny. Bo przecież przeciwstawiać to stawiać coś przeciwnego do czegoś np. Mieć przeciwstawne poglądy czyli stawiać poglądy inne niż ktoś albo Przeciwstawiać się działaniu innego człowieka, czyli stawiać odwrotne działanie do niego. Czy słowo przeciwstawny oznacza tyle co wykonujący coś innego niż ktoś ? Nie rozumiem, dlaczego używa się określenia przeciwstawne cechy zamiast użyć słowa przeciwne.

  • Przedrostek a-/an-

    2.12.2023
    2.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że w polszczyźnie przeczenia, oprócz ze słowem nie, można tworzyć za pomocą litery a. Na przykład anormalny zamiast nienormalny albo aspołeczny zamiast niespołeczny. Tu moje pytanie, czy przeczenia tworzone przy użyciu a to jakaś forma zapożyczona czy forma rodzima? Jak to jest, że możemy i z nie, i z a?

    Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • przelać się – przelewać się

    23.06.2023
    23.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:

    – wodą

    – od wody

    – z wody

    Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?

    Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".

  • Przyimki łączące się z nazwami państw

    5.01.2024
    5.01.2024

    Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

    Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

    Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

    Pozdrawiam

    Dominika

  • przyjaciel
    27.10.2004
    27.10.2004
    Witam. Dlaczego przyjaciel nie odmienia się w liczbie mnogiej podobnie jak słowa wybawiciel, stręczyciel, nauczyciel itp. (chodzi o formy przyjaciółmi, przyjaciół)? Dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego