Szanowni Państwo!
Czy poprawne jest użycie słowa kserokopia? Dosłownie jest to kopia zrobiona za pomocą fotokopiarki firmy Xerox. Jest to więc reklama tej firmy. Jednak słowo weszło już do powszechnego użycia i – gdy używam słowa fotokopia – adresat prosi o wyjaśnienie, o jaką kopię chodzi.
Pozdrawiam serdecznie
Barbara Wilimowska

Jak zapisać połączenia typu: poker niepoker, komunista niekomunista,
sąsiad niesąsiad, ciotka nieciotka itp.? Jaka powinna być interpunkcja i jak zapisać drugi człon – razem czy osobno? Proszę o uzasadnienie odpowiedzi.

Szanowni Państwo,
czy można napisać, że ktoś stoi przed judaszem (otworem w drzwiach), za judaszem lub po drugiej stronie judasza, jak stoi na zewnątrz? Czy będzie to sformułowanie poprawne, czy raczej należy tak przemodelować wypowiedź, żeby rzeczony ktoś stał po prostu przed drzwiami?

Jakub Jędrusiak

Szanowni Państwo!
Chcę zapytać o mateistów. Mate to naczynie, z którego pije się napar yerba mate. W Paragwaju osoba pijąca coś takiego, to matero (l.m. materos). A Polacy wykombinowali mateistów! Czy coś takiego jest poprawne? Gdyby tworzyć takie określenia przez analogię, to pijący kawę powinien być filiżanistą, bo określenie to jest też utworzone od nazwy naczynia.

Szanowni Państwo,
bardzo proszę o rozstrzygnięcie, czy zdania typu „Pojechaliśmy i kupili owoce”, „Napisaliśmy list, wysłali i czekali na odpowiedź”, „Szukałabym słowa i szukała, zanimbym odpowiedziała” są poprawne.
Łączę pozdrowienia
Julia

Jak jest z przełomem w wyrażeniach używanych dla oddania końca jednej epoki, a początku drugiej (tak samo lat czy miesięcy)? Czy niepoprawne jest pisanie na przełomie XV i XVI wieku, bo wystarczy tylko na przełomie XV w., ponieważ przełom oznacza koniec XV, a po XV na pewno jest XVI wiek? Tak samo na przełomie sierpnia i września: czy na przełomie sierpnia wystarczy?

Słowniki podają, że l.mn. od narośl to narośle. Jaki status ma inna forma – narośla – obecna zarówno w tekstach internetowych, jak i na stronach PWN (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/narosl;3945886.html)?

Nie udało mi się ustalić, czy jest to wariantywny mianownik l.mn. od narośl, czy też odmieniona forma czegoś, co w mianowniku brzmi narośle i ma rodzaj nijaki.

Szanowni Państwo!
Do moich zadań należy korekta pism (jak chętnie urzędnicy mówią – „sprawdzanie pism pod względem poprawności językowej”) w Ministerstwie Środowiska. Choć znam regułę polskiej ortografii mówiącą, że nazwy oficjalnych stanowisk, godności, funkcji (np. prezydent, premier, minister) piszemy małą literą, zaś nazwy urzędów jednoosobowych wielką, przyznam szczerze, że ich pisownia sprawia mi coraz więcej kłopotów. Trudno mi bowiem rozstrzygnąć, czy w danym zdaniu mowa o stanowisku, czy o jednoosobowym urzędzie. Czy powinniśmy napisać „rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia…”, czy (z czym spotkałam się ostatnio w Gazecie Prawnej) „rozporządzenie ministra środowiska”? Czy etaty i środki finansowe, będące dotychczas w dyspozycji Krajowego Zarządu Parków Narodowych, przejmie Minister Środowiska, czy minister środowiska? Stanowisko zajęte przez Ministra Środowiska czy ministra środowiska?
Uważam, że gdy cytowane są akty prawne (a do takich należy rozporządzenie), jak najbardziej uzasadniona jest pisownia wielkimi literami. Ale w pozostałych przypadkach pewności nie mam. Będę bardzo wdzięczna za pomoc – tym bardziej że osoby przynoszące mi pisma niechętnie patrzą na moje poprawki (oczywiście w pismach powstających w moim urzędzie wszystkie tytuły pisywane są od wielkich liter) i wciąż muszę udowadniać swoje racje.
Pozdrawiam serdecznie
Wioletta Wichrowska

Szanowni Państwo!
Znalazłem w książce zdanie: Mamy nadzieję, że jasno pokazaliśmy różnicę pomiędzy alkoholikiem a niealkoholikiem. I dalej: Gdy patrzę wstecz na tamten okres, widzę prawdziwość stwierdzenia, że podstawowa różnica pomiędzy alkoholikami a niealkoholikami polega na tym… Jako że ten niealkoholik zdarza się w niej wiele razy, to zaczynam mieć wątpliwości, czy zapis ten jest poprawny. Moim zdaniem – nie, ale przecież język stale się zmienia, więc…

Z poważaniem
Witold D

Szanowni Państwo!
Zastanawia mnie poprawność wyrażeń nie dotknij, nie owiń, nie spójrz, nie zbliż. Czy taka forma czasownika jest poprawna, czy powinniśmy jednak napisać nie dotykaj, nie owijaj, nie patrz, nie zbliżaj?

Małgorzata