pistolet
  • pistolet, kaliber 40
    24.01.2013
    24.01.2013
    Szanowni Państwo,
    czy w sformułowaniach typu „Trzymał w ręku pistolet kaliber 40” lub „Oddała strzał z rewolweru kaliber 12” poprawne jest użycie słowa kaliber w mianowniku, czy też należy zastosować tu dopełniacz: pistolet kalibru 40?
    Z góry dziękuję za pomoc
  • Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym różnorodzajowym

    25.12.2023
    25.12.2023

    Chciałabym zapytać o to, kiedy należy używać czasownika w formie męskoosobowej, a dokładnie o to, kiedy uznajemy, że grupa jest „mieszana”. Jeśli mamy rzeczowniki, które opisują osoby, to sytuacja jest jasna. „Dziewczynka i chłopiec byli”. Co, jeżeli mamy rzeczownik męskorzeczowy albo męskozwierzęcy? Czy wówczas też należy napisać „byli”? „Dziewczynka i kot”, „Dziewczynki i koty”, „Dziewczynka i kwiat”, „Dziewczynki i kwiaty”. Szczególnie w przypadku rzeczowników nieożywionych dziwnie dla mnie brzmi użycie formy „byli”, ale może moja intuicja mnie myli.

    Pozdrawiam

    Katarzyna K.

  • Nazwy własne w nazwach własnych

    23.06.2023
    23.06.2023

    W jaki sposób należy traktować cudzysłów w tytule filmu w kontekście nazw własnych:

    — kina/domu, np. Ucieczka z kina „Wolność” czy Ucieczka z kina Wolność lub Dom „Słowo”. Niedokończona powieść czy Dom Słowo. Niedokończona powieść

    — kryptonim akcji, np. „Anna” i wampir czy Anna i wampir lub Operacja Argo czy Operacja „Argo”

    — nazwa techniczna broni, np. Pistolet typu „Walter P-38” czy Pistolet typu Walter P-38

    — zwyczajowa nazwa samolotu, np. Lot Świerkowej Gęsi czy Lot „Świerkowej Gęsi”?

  • Był to bomba-facet, ale facet bomba
    24.04.2019
    24.04.2019
    Szanowni Państwo,
    być może wątpliwość, czy wyrażenia bomba facet nie należałoby zapisywać z łącznikiem (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Bomba-facet;19340.html), ma swoje źródło w treści reguły 51.2 [187] WSO. Wydaje mi się, że gdyby literalnie się do niej stosować, to należałoby zapisać właśnie bomba-facet, czyż nie? Mnie ta reguła wydaje się dość dziwna. Właściwej jej interpretacji obawiam się szczególnie na konkursach ortograficznych.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Gdzież są twoje szklane domy? – rozmyślał, brnąc dalej. – Gdzież są twoje szklane domy?
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy w takim przypadku powinien pojawić się przecinek:
    Co ja tu robię?(,) pomyślał.
    Czy zapisanie Co ja tu robię? kursywą coś zmienia?

    Z wyrazami szacunku
    Anna Kubiak

  • góra i dół

    6.05.2023
    6.05.2023

    Dzień dobry! Nurtuje mnie pytanie co było pierwsze – góra czy góra? Czy słowo to najpierw opisywało formację terenu, czy kierunek orientacji? Podobnie można się zastanawiać czy dół – dziura w ziemi, czy dół – kierunek uzyskał swe znaczenie wcześniej?

  • Kobieta i zwierzę, mężczyzna i zwierzę
    27.02.2017
    27.02.2017
    Szanowni Państwo,
    mam kłopot z odmianą niejednorodnych zaimków osobowych. Jeśli założymy, że walczą dwaj mężczyźni (oni), to prawidłowe jest stwierdzenie: muszę ich rozdzielić. Odpowiednio w wypadku walczących kobiet (one) – je rozdzielić, zwierząt (one) – je rozdzielić.
    Ale jak prawidłowo powinnam powiedzieć, jeśli walczy mężczyzna i zwierzę, a także kobieta i zwierzę? Nie potrafię znaleźć prawidłowej odpowiedzi, więc byłabym bardzo wdzięczna za pomoc.

    Z poważaniem
    Barbara Szelegejd
  • Naładowywać

    18.06.2021
    18.06.2021

    Czy „naładowywać” znaczy to samo co „ładować”? Analogiczne czasowniki:

    chorować → zachorować → zachorowywać

    smarować → nasmarować → nasmarowywać

    literować → przeliterować → przeliterowywać

    czyścić → wyczyścić → wyczyszczać.


    Czy znaczenie takich dwóch czasowników niedokonanych jest takie samo?

    Moje pytanie nie dotyczy tych konkretnych czasowników, ale ogólnie.

    Czym się charakteryzują takie czasowniki z infiksem -yw-? Syntaktycznie to derywaty od formy czasownika dokonanego, a semantycznie?

  • Reagent
    8.01.2018
    8.01.2018
    Chodzi mi o słowo reagent (substancja biorąca udział w reakcji chemicznej). Większość słowników podaje, że w dopełniaczu powinno ono brzmieć reagenta.
    A zatem powinniśmy pisać zbiornik reagenta.
    Gdyby reagent był człowiekiem posiadającym zbiornik, wszystko byłoby jasne (w końcu piszemy i mówimy zamek regenta, pistolet agenta lub fotel prezesa. Ale nie przyjdzie nam na myśl pisać lub mówić zbiornik tlena, zasobnik azota itp.
    A zatem, czy zbiornik reagentu nie brzmi lepiej?
  • strzał w stopę czy w kolano?
    4.11.2014
    4.11.2014
    Witam,
    chciałbym się dowiedzieć, który ze zwrotów jest poprawny: strzał w stopę czy strzał w kolano, jeśli chcemy mówić o sytuacji, w której ktoś sam sobie stwarza kłopoty.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego