podawać-w-wątpliwość
  • alternatywa
    20.11.2002
    20.11.2002
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących pewnego stwierdzenia. Ostatnio w telewizji emitowany był program, bądź raczej konkurs, w którym jedna z konkurencji polegała na wskazaniu błędów językowych czy ortogaficznych. Na tablicy umieszczone było między innymi zdanie: MAM DWIE ALTERNATYWY. Zawodnicy wskazali na to zdanie jako błędnie sformułowane. Ja również przychyliłam się do ich odpowiedzi, natomiast mój chłopak się ze mną nie zgodził, podając mi następujący przykład: „Mam zamiar wydać zarobione pieniądze. Więc albo kupię Poloneza, albo Fiata, czyli to jest pierwsza alternatywa. Jak również zastanawiam się nad kupnem domu, który kupię albo w Lublinie, albo w Krakowie – druga alternatywa. W związku z tym mam dwie alternatywy”. Czy na podstawie tego przykładu można powiedzieć, że „mam dwie alternatywy”, i czy w ogóle takie stwierdzenie jest dopuszczalne?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Dagmara Iskra
  • autysta, autystyk czy autyk?

    24.03.2021
    8.07.2008

    Witam,

    poszukuję poprawnego określenia osoby cierpiącej na autyzm. Czy z dwóch form – autysta i autyk – podawanych przez nieliczne najnowsze słowniki, któraś jest uprzywilejowana? W publikacjach medycznych pojawia się słowo autystyk, ale nie występuje ono w żadnym ze słowników, do których dotarłam.

    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam –

    D. Kulikiewicz

  • imiona zakończone na -ia
    17.06.2009
    17.06.2009
    Przez ile -i (-ii) pisze się odmienione rosyjskie imiona Wołodi(i), Wani(i), Nadi(i), Tani(i), Toni(i)? Przez analogię do Leokadii i Apolonii czy przez analogię do Mani i Heni? W słowniku ortograficznym PWN udało mi się znaleźć tylko wani, nie jako imię, lecz jako rzeczownik pospolity. W oryginale imiona te mają w odmianie na końcu jedno -и (Володи, Нади), więc Wołodi wyglada lepiej niż Wołodii – czy to może przesądzać?
  • kij i marchewka
    5.10.2010
    5.10.2010
    Co oznacza zwiazek frazeologiczny metoda kija i marchewki? Nie jestem pewna, czy związek brzmi dokładnie tak, ale na pewno jest w nim kij i marchewka :)
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
    Z poważaniem,
    Agnieszka Zawadzka
  • księgi i książka
    1.04.2012
    1.04.2012
    Dzień dobry,
    czy księgi (komora żołądka) mają coś wspólnego z księgami (dużymi książkami)? Uniwersalny słownik języka polskiego podaje w dopełniaczu liczby mnogiej księg, natomiast Ortograficzny słownik języka polskiego pod red. T. Karpowicza ksiąg. Która wersja jest poprawna?
    Pozdrawiam.
  • na raz tylko jeden pkt
    11.04.2002
    11.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Oto moje pierwsze pytanie do Poradni, ale na pewno nie ostatnie. Mam bowiem mnóstwo różnorakich wątpliwości, a słowniki, niestety, nie radzą sobie z ich rozwiązywaniem. Ale zanim zadam to konkretne pytanie, proszę o jedno wstępne wyjaśnienie: dlaczego napisali Państwo powyżej, w „słowie wstępnym": „prosimy pytać tylko o jedną rzecz na raz” – chodzi mi o rozdzielną pisownię wyrażenia na raz. Azaliż nie stoi w słowniku (m.in. NSO PWN!), iż należy je pisać łącznie w znaczeniu 'jednocześnie'? A przecie właśnie taki sens ma tu owo wyrażenie. Uprzejmie proszę o pilną odpowiedź i – chyba – korektę.
    Pora na pytanie właściwe:
    Czy wyraz punkt należy uznać za pojęcie matematyczno-fizyczne i wobec tego jego skrót pkt w przypadkach zależnych pisać bez kropki, czy raczej traktować jak „zwykły” rzeczownik i stawiać kropkę w dopełniaczu itd., jak w skrótach mgr, dr, bp itp. Wydaje mi się, że słuszna, no i znacznie prostsza, jest ta pierwsza interpretacja. Tylko dlaczego słowniki (przeszukałem ich kilkanaście!) robią unik i podają hasło pkt wyłącznie w mianowniku? A może się mylę, może w którymś ze słowników określono ten „szczegół"?
    Serdecznie pozdrawiam Redaktorów Poradni, dziękując za tę cenną inicjatywę, jaką jest doradzanie via internet (Internet?).
    Krzysztof Szymczyk, Opole
  • nazwy okresów i epok geologicznych oraz klimatycznych
    12.07.2006
    12.07.2006
    Szanowni Państwo,
    Uczestniczę w przygotowaniu do wydania zbioru artykułów archeologicznych. Autorzy stosują w nich pisownię nazw okresów dużymi literami, np.: Atlantyk, Młodszy Dryas, Bölling, Ällerod. Z zasady oznaczonej we wstępie do NSO jako [103] wynika, że powinno się te nazwy pisać małą literą. Nie wiem jednak, czy warto łamać powszechny, jak się wydaje, uzus w środowisku fachowym.
    Anna Garbaczowa
  • Nováková, ale Novákowej, Novákową; Jiři, Jiřiego, Jiřiemu, Jiřim
    1.02.2018
    1.02.2018
    Szanowni Państwo,
    jestem tłumaczką czeskiego i słowackiego i często problem sprawia mi pisownia końcówek żeńskich nazwisk po polsku. W tekście występuje pani np. Nováková. Piszę o pani Novákovej czy Novákowej? Wspominam panią Novákovą czy Novákową? A jej mąż Jiří – z Jiřím czy Jiřim, Jiříego, Jiřiego czy Jiřego?

    Będę bardzo wdzięczna za rozwianie moich wątpliwości.

    Z poważaniem
    Magdalena Domaradzka
  • Oppenheimer

    28.09.2007
    28.09.2007

    Chciałem zwrócić uwagę na być może błąd w słowniku ortograficznym oraz w https://encyklopedia.pwn.pl. Na stronie Wiedzy i Życia Andrzej Kajetan Wróblewski pisze o Juliusie Robercie Oppenheimerze. PWN podaje imię Jacob. Trochę na ten temat piszą w angielskiej Wikipedii, gdzie imię Jacob nie pojawia się ani razu. Imię Julius podaje również The International Movie Database.

  • opuszczanie znaków diakrytycznych
    26.11.2002
    26.11.2002
    Moje wątpliwości dotyczą opuszczania znaków diakrytycznych używanych w obcych językach w sytuacji niedysponowania odpowiednimi czcionkami. Czy zasady dotyczące przegłosu obowiązujące w przypadku języka niemieckiego mają również zastosowanie w innych językach (nawet tak odległych jak np. fiński)? Czy zwykłe opuszczenie diakrytyku, bez dodawania litery, byłoby błędem? Zapewne nie, bo jak zastąpić używane we francuskim i tureckim c z ogonkiem, w portugalskim n z tyldą czy skandynawskie a z kółeczkiem nad literką (nie znam fachowych nazw tych znaków)? W tym ostatnim przypadku spotkałem się jednak z powtórzeniem litery a (np. imię Haakon, w oryginale przez jedno a z diakrytykiem).
    Dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego