postawa
  • obłuda i cynizm
    1.09.2014
    1.09.2014
    W poradzie obłuda i cynizm zauważył Pan, że „nie można być jednocześnie obłudnikiem i cynikiem, przynajmniej nie w tej samej sprawie”. Przeszukanie stron WWW pod kątem wyrażeń cyniczny i obłudny oraz obłudny i cyniczny pokazuje jednak, że obłuda i cynizm idą w parze dosyć często, przynajmniej w tekstach. Nawet w ISJP (s.v. obłudny) znalazł się przykład: „Była cyniczna i obłudna”, a w Wielkim SJP wśród typowych połączeń obłudy jest obłuda i cynizm. O czym to może świadczyć?
  • ojkofobia i ksenofilia

    30.09.2023
    30.09.2023

    Dzień dobry, jak nazwać postawę, kiedy jakaś osoba promuje obcych, a dyskredytuje swoich? Chodzi o specyficzne przeciwieństwo faszyzmu, ale w tym sensie, że ktoś jest skłonny pomagać przedstawicielom innej grupy („obcemu ostatnią koszulę odda”), a odmawia tego prawa przedstawicielom swojej własnej grupy. Konkretny przykład: ktoś uważa, że obcokrajowcy w Polsce powinni mieć zapewniony dostęp do świadczeń socjalnych, ale Polacy wyjeżdżający za granicę powinni radzić sobie sami i nie powinni mieć zapewnionego dostępu do świadczeń socjalnych w obcym kraju.

    Bardzo dziękuję za pomoc.

  • Tak na logikę
    12.10.2009
    12.10.2009
    Dzień dobry,
    zastanawiałam się ostatnio nad wyrazami krótkowidz i dalekowidz. Dlaczego krótkowidz? – krótko oznacza np., że widzi przez 5 minut, a nie że widzi blisko. Dlatego przeciwieństwo powinno brzmieć bliskowidz albo należy zmienić drugi wyraz na długowidz. Proszę o wyjaśnienie tych form. Wiem, że krótka może być spódniczka i krótka chwila, ale krótkowidz nie widzi daleko, czyli widzi blisko, tak na logikę.
    Pozdrawiam.
  • To mi nie przeszkadza…
    18.10.2019
    18.10.2019
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące użycia odpowiedniego przypadka w zdaniach przeczących, np. To nie przeszkadza mi prezentować wrogą postawę/wrogiej postawy. Jak powinno być? Dopełniacz czy biernik? Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Akapit w wywiadzie

    19.11.2020
    19.11.2020

    Dzień dobry,

    w jaki sposób powinno się zapisywać dłuższe odpowiedzi w wywiadzie? Czy cała odpowiedź stanowi całość i nie wprowadzamy w jej obrębie akapitów? Czy przy dłuższej odpowiedzi można kolejne jej części (jeśli pytanie dotyczyło kilku kwestii) zaczynać od nowego akapitu?

    Dziękuję i pozdrawiam

    Ewa

  • arbitralny

    6.10.2023
    6.10.2023

    Czy słowo arbitralny może oznaczać «nieuzasadniony»? Często spotykam się z takim użyciem (arbitralny dobór przykładów itp.) w pracach naukowych i innych tekstach, ale w SJP go nie znajduję. Czy to kalka z angielskiego arbitrary?

  • Architektka

    1.03.2022
    22.01.2018

    Chciałabym zapytać, czy według słownika języka polskiego poprawne jest nazywanie kobiety wykonującej zawód architekta mianem Architektki.

    Dziękuję


    Pozdrawiam

    Justyna

  • bikini i bikiniarze
    17.10.2006
    17.10.2006
    Słownik języka polskiego pod red. Witolda Doroszewskiego wywodzi wyraz bikini od „nazwy wyspy, która się stała w Polsce symbolem egzotyki i braku więzi z polskim środowiskiem’’. Inną genezę podają Skrzydlate słowa (Markiewicz, Romanowski): od krawata zwanego bikini. Czy w zasobach PWN istnieją wzmianki na ten temat (tzn. zarówno samego krawata, jak i genezy wyrazu bikiniarz, tudzież Bikini jako symbolu braku więzi)?
  • Boski – boski
    23.05.2002
    23.05.2002
    Witam, proszę o pomoc: „… poza boskim elementem ma także swój ludzki wymiar”. boski czy Boski element? prawo naturalne i prawo boskie?
    Dziękuję, mz
  • Co najmniej minus 10 stopni
    26.02.2016
    26.02.2016
    Szanowni Państwo,
    w języku potocznym często słyszę, że jest co najmniej -10 stopni, kiedy ktoś ma na myśli, że jest -10 stopni lub mniej. Przyznam, że lekko mnie to kłuje. Wolę mówić, że jest co najwyżej -10 stopni lub że jest co najmniej 10 stopni mrozu.
    Czy uważają to Państwo za objaw puryzmu i zbyt logicznego podchodzenia do języka i z praktycznego punktu widzenia nie widzą niczego niewłaściwego w pierwszej wersji? A może co innego w normie potocznej, co innego we wzorcowej?
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego